Het is 21 april. Een datum waar veel Nederlanders reikhalzend naar hebben uitgekeken. Worden de coronamaatregelen na 28 april versoepeld, of niet? Vandaag is de langverwachte persconferentie daarover. Politiek commentator Joost Vullings blikt vooruit.
De intelligente lockdown waar we nu in zitten, duurt inmiddels meer dan een maand. In eerste instantie zouden de maatregelen tot 6 april gelden, maar al snel werden ze verlengd tot 28 april. Nu de maatregelen lijken te helpen en het aantal opnames op de intensive care daalt, is de vraag: wat kan er versoepeld worden? "Verwacht niet te veel!", zegt Joost Vullings. Maar wat dan wel?
Basisscholen weer open
Kinderdagverblijven en basisscholen worden hoogstwaarschijnlijk na de meivakantie weer geheel of gedeeltelijk geopend. Het kan zijn dat alle klassen in kleine groepjes opgedeeld worden of verspreid over de dag naar school gaan. Of dat alleen de onderbouw van het basisonderwijs gaat beginnen. Ook is er een plan om de schoolvakanties in te korten. Het openen van de basisscholen is het grootste dilemma voor het kabinet, omdat veel leerkrachten en ouders sterke twijfels hebben.
Het middelbaar onderwijs blijft waarschijnlijk gesloten, verwacht Vullings, omdat een aanzienlijk deel van de leerlingen met het openbaar vervoer naar school reist. Het is nog te vroeg om de drukte in trein, bus of tram te laten toenemen.
Kappers weer open, geen evenementen
De enige ondernemers die volgens Vullings serieus mogen hopen op goed nieuws, zijn de kappers. Wie weet mogen zij de deuren weer openen na 28 april. Gebruik van mondkapjes is dan wel een voorwaarde. En daar zit ook gelijk de twijfel bij het kabinet. Er is angst dat kappers, maar bijvoorbeeld ook fysiotherapeuten, met ziekenhuizen gaan concurreren bij de aanschaf van mondkapjes.
Een maatregel die zeker genomen wordt is het verlengen van het verbod op vergunningsplichtige evenementen, dat nu geldt tot 1 juni. Haagse bronnen gaan uit van een verlenging tot 1 september. Daarmee gaat er een dikke streep door het zomerse festivalseizoen. Ook een snelle hervatting van het profvoetbal lijkt daarmee van de baan.
Jongeren meer vrijheid?
Zoveel mogelijk binnenblijven en anderhalve meter afstand houden in de openbare ruimte is een lastige opdracht voor veel jongeren. Na 5 weken beginnen de regels steeds meer te klemmen. Burgemeester Hubert Bruls van Nijmegen pleit er als voorzitter van het Veiligheidsberaad daarom voor jongeren iets meer vrijheid te geven. Minister Grapperhaus van Justitie ziet ook het probleem, maar twijfelt nog of en hoe hij jongeren tegemoet kan komen.
Naast bovenstaande maatregelen kunnen er ook nog enkele specifieke maatregelen opgeheven worden, denkt Vullings. Denk bijvoorbeeld aan de sluiting van de nationale topsportcentra. Onder voorwaarde van de anderhalve meterregel gaan de centra wellicht weer open.
Lees ook
Een terrasje pakken in Groningen?
Er bestaan ook scenario's waarbij in het noorden van Nederland meer wordt toegestaan dan elders. In de noordelijke provincies zijn namelijk aanzienlijk minder coronabesmettingen. Nadeel is wel dat als in Groningen meer mag, in Utrecht mensen wellicht massaal naar Noord-Nederland trekken om daar bijvoorbeeld een terrasje te pakken.
Dat zogenoemde waterbedeffect is een argument om alle regels in Nederland gelijk te houden. Ook kunnen regionale verschillen tot onduidelijkheid onder de bevolking leiden wat nu wel of niet mag. De kans op grote regionale verschillen liggen volgens Haagse bronnen dan ook niet voor de hand, zegt Joost Vullings.
De maatregelen op een rij
- 27 januari: COVID-19 wordt aangemerkt als 'A-ziekte'. Dat betekent dat, wanneer een arts vermoedt dat een patiënt het virus heeft, hij of zij dat verplicht moet melden aan de GGD.
- 9 maart: Het kabinet en het RIVM roepen op om geen handen meer te schudden. Inwoners van Noord-Brabant moeten zoveel mogelijk vanuit huis werken.
- 10 maart: Alle grote evenementen in Noord-Brabant worden afgelast.
- 12 maart: Minister Bruins kondigt nieuwe maatregelen aan voor heel Nederland. Deze gelden in eerste instantie tot en met 31 maart. Iedereen met 'geringe' klachten, zoals verkoudheid of hoesten moet thuisblijven. Ook mogen er geen bijeenkomsten van meer dan honderd personen plaatsvinden. En iedereen die thuis kan werken, krijgt het advies dat zoveel mogelijk te doen.
- 15 maart: Er volgen opnieuw aangescherpte maatregelen, in elk geval tot en met 6 april. Vanaf 18.00 uur moet alle horeca sluiten. Daaronder vallen: restaurants, cafés, coffeeshops, seksclubs en uitgaansgelegenheden. Ook alle sportclubs en sauna's moeten dicht. Daarnaast wordt bekend dat alle scholen dichtgaan.
- 16 maart: Coffeeshops zijn weer open voor afhalen, om zo illegale straathandel te voorkomen.
- 19 maart: Alle verpleeghuizen en instellingen voor ouderenzorg gaan op slot. Bezoekers worden geweerd, alleen essentieel personeel mag nog naar binnen.
- 23 maart: Bestaande maatregelen worden verlengd en aangescherpt. Iedereen moet zoveel mogelijk thuisblijven en buiten minimaal 1,5 meter afstand houden van anderen. Groepen groter dan drie personen worden verboden. En wanneer één persoon in een gezin koorts heeft, moet de rest van het gezin - met uitzondering van mensen die een vitaal beroep uitoefenen - thuisblijven. Daarnaast worden álle evenementen en bijeenkomsten tot 1 juni verboden. Winkels en openbaar vervoeren moeten maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat mensen afstand houden en kappers en andere 'contactberoepen' mogen tot en met 6 april niet werken.
- 24 maart: Minister Slob maakt bekend dat de eindexamens niet doorgaan.
- 31 maart: De maatregelen tot en met 6 april worden verlengd tot en met 28 april.
Wanneer is alles weer normaal?
Wie hoopt van premier Rutte vanavond een duidelijk tijdschema te horen in welke volgorde en wanneer bepaalde maatregelen geschrapt worden, komt bedrogen uit. Na de eerste stapjes zal nauwkeurig worden gekeken wat er gebeurt met het aantal besmettingen en de druk op de ic's van de ziekenhuizen. Bij een stabiel beeld is een volgend stapje mogelijk.
Het duurt al snel 3 weken voordat effecten zichtbaar worden. Het tempo waarmee we uit de intelligente lockdown komen, zal traag zijn. De dag waarop je weer naar je sportclub of naar je favoriete restaurant kunt, kan dus nog niet definitief in de agenda gezet worden. Hou vol! Die boodschap zal ook na vandaag nog vaak herhaald worden, volgens Vullings.
Waarom het coronavirus écht geen normaal griepje is
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.