Syrische Shatha, Tamer en Diana helpen Oekraïense vluchtelingen: 'Ook wij moesten vluchten voor Poetins bommen'

Syrische Nederlanders kijken met pijn in hun hart naar de oorlog in Oekraïne. Ook hun vaderland, Syrië, wordt al jarenlang gebombardeerd door Poetin. De solidariteit met Oekraïense vluchtelingen is daarom groot.

In Zaandam is een leegstaand winkelpand omgetoverd tot een plek waar Oekraïense vluchtelingen terecht kunnen. Rekken met T-shirts, schappen vol toiletartikelen en een vloer bezaaid met speelgoed. "Toen ik hoorde dat Oekraïense mensen naar Zaandam zouden komen, wilde ik graag helpen", vertelt de van oorsprong Syrische Shatha Tamim, één van de coördinatoren van de hulpactie.

Vluchten voor Poetin

In 2015 vluchtte Shatha uit Syrië. "Onze huizen en ziekenhuizen werden gebombardeerd, steden werden afgesloten van water en elektriciteit." Wat Poetin nu doet in Oekraïne, deed hij ook in Syrië.

Hij is een vriend van president al-Assad, die dankzij de militaire hulp van Poetin de macht in Syrië weer terug heeft. "Om te zien wat de Oekraïners nu overkomt, dat doet echt pijn voor mij, want ik was in hun situatie. Ik weet wat oorlog is", vertelt Shatha.

Hulp van alle kanten

Binnen drie dagen kon Shatha in het winkelpand terecht. "Het begon klein, maar inmiddels helpen er al zo'n twintig vrijwilligers. Ook jongens uit het asielzoekerscentrum hier vlakbij, en zelfs vluchtelingen uit Oekraïne die hier net zijn."

In Zaandam zijn al ongeveer 400 mensen uit Oekraïne aangekomen, vertelt Shatha. Zij kunnen elke dag kleding en andere spullen komen uitzoeken. "Er is vooral behoefte aan toiletartikelen. En aan zomerkleding; het is hier warmer dan in Oekraïne."

Helpdesk

Kleding voor de Oekraïners is essentieel, maar op de lange termijn is ook andere hulp nodig. Dat beseft Tamer Alalloush. Hij werkt bij de organisatie Open Embassy en heeft een helpdesk opgericht waar Oekraïners terecht kunnen met vragen.

"In de eerste nacht, toen Poetin Oekraïne binnenviel, was ik helemaal ziek van de situatie. Maar collega's hebben toen meteen duizend vragen beantwoord."

Niet tijdelijk

Die vragen kunnen over van alles en nog wat gaan. Waar kan ik slapen? Hoe kom ik aan medicijnen? Waar kan ik leren fietsen? Tamer merkt aan de vragen dat Oekraïners langzaam beseffen dat dit geen tijdelijke situatie is.

"Eerst was er behoefte aan bijvoorbeeld een huisje voor 1 of 2 weken. Maar nu ontstaat behoefte aan structurele oplossingen."

Oekraïense community

Tamer beantwoordt de vragen niet alleen. Hij doet dat samen met een community van Oekraïense Nederlanders. Zij kunnen vluchtelingen in hun eigen taal informeren én aan hen vragen wat ze nodig hebben. "Beginnen bij de groep zelf is belangrijk," benadrukt Tamer. "We moeten niet voor hen denken."

Tamer hoopt dat zijn aanpak laat zien dat het Nederlandse integratiebeleid, voor alle vluchtelingen, anders kan. "We zien de kracht van zo'n community en proberen mensen echt op een positieve manier te ontvangen."

Bombardementen

Ook Diana Al Mouhamad maakte hetzelfde als de Oekraïners mee. In 2015 vluchtte ze uit de regio Deir ez-Zor, toen de Russen in opdracht van Poetin luchtaanvallen uitvoerden. Ze heeft daar familieleden en haar huis verloren.

Het is wrang dat de situatie nog steeds hetzelfde is, zegt ze. "Rusland gaat nog steeds door met het bombarderen van Syrië. Het aantal slachtoffers en ontheemden in de wereld verdubbelt, maar internationale posities veranderen niet."

Is solidariteit genoeg?

Inmiddels studeert Diana journalistiek en schrijft ze regelmatig artikelen over de oorlog voor de Leeuwarder Courant. Ze leeft erg mee met de Oekraïners. "Het doet mij pijn om hen zo te zien lijden, en ik lijd mee", zegt ze. "Deze mensen hebben grote trauma's die ze een leven lang bij zich moeten dragen. Geliefden zijn omgekomen, hun huis is verwoest, alles wat ze hadden is weg."

Diana hoopt vurig dat de internationale gemeenschap deze keer effectief reageert op het geweld van Poetin. "Wat me bezighoudt is de vraag of de Oekraïners ook aan hun lot zullen worden overgelaten. Op dit moment komt er een golf van internationale solidariteit op gang, maar zal het genoeg zijn om het geweld in Oekraïne te stoppen?"

'Het zijn de mensen waarvoor ik ben gevlucht'

Terwijl Shatha, Tamer en Diana hun best doen om Oekraïners te helpen, verschijnen er deze week berichten in de media over Syriërs die in het leger van Poetin gaan vechten tégen Oekraïne. Het gaat hier om een groep burgers die al jaren voor Assad werkt, legt Tamer uit.

"Het zijn mensen waarvoor ik ben gevlucht. Zij vechten voor Assad in Syrië, maar vinden het ook prima om dat in een ander gebied te doen. Assad kreeg veel hulp van Poetin's leger en nu wordt er een wederdienst bewezen."

Wapperende vlaggen

"Maar dit is niet hoe de meeste Syriërs naar de oorlog kijken." Tamer laat een foto zien van een stadje vlakbij Aleppo, waar de vlag van de Syrische oppositie naast de Oekraïense vlag wappert.

"Op veel plekken in Syrië zie je deze vlaggen samen. De Syriërs leven ontzettend mee met wat de Oekraïners nu overkomt."