Ondanks de aanhoudende dreigende taal uit Rusland maken steeds minder mensen in Nederland zich zorgen over een (kern)aanval. Zo is 40 procent nu bang dat het land een atoombom gaat gebruiken, tegenover twee derde aan het begin van de oorlog in Oekraïne.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 29.000 leden van het Opiniepanel.
Raket op Den Haag
Russische politici dreigen sinds de inval in Oekraïne en de daaropvolgende militaire hulp vanuit het Westen aan Oekraïne regelmatig met atoomaanvallen en een Derde Wereldoorlog.
Zo zinspeelde oud-president Dimitri Medvedev in maart nog op een raketaanval op het Internationaal Strafhof in Den Haag. Vorige maand zei hij zelfs dat een nieuwe wereldoorlog nabij is en dat de nucleaire dreiging groter is dan het klimaatprobleem.
Bekijk ook
'Poetin is niet zo gek'
Toch trekken steeds minder mensen zich wat van aan van dat soort dreigementen, zo blijkt uit het onderzoek. Ook de vrees voor fysieke aanvallen op Nederland of op andere NAVO-landen is flink gedaald ten opzichte van het begin van de oorlog.
Mensen die eerder bezorgd waren maar dat nu niet meer zijn, denken in grote getale dat Rusland zijn eigen graf zou graven als het een atoombom zou inzetten. "Poetin is gek maar niet zo gek. En dat blijkt wel, want hij durft tot nu toe niet", zegt een van hen.
'Vaak gedreigd, niks gebeurd'
Dat de dreigende taal uit Moskou tot nu toe nog niet is omgezet in daden, zorgt ervoor dat uitspraken zoals die van oud-president Medvedev steeds minder angst inboezemen bij mensen in het land.
"Er is inmiddels iets te vaak gedreigd en vervolgens niks gebeurd", legt een deelnemer uit. "Ik kan die stoerdoenerij niet meer serieus nemen."
Vrees voor cyberaanvallen
De angst voor cyberaanvallen is en blijft daarentegen groot. Aan het begin van de oorlog maakte 71 procent zich daar druk om. Dat is ruim een jaar later nagenoeg gelijk gebleven: 67 procent is er nog altijd bezorgd over.
Een deel van de ondervraagden merkt op dat Rusland, al dan niet via een omweg, ons land daadwerkelijk al digitaal aanvalt. "Hacken is het enige wapen dat Rusland nu al wel gebruikt en meer gaat gebruiken. Dat we daar niet veel van voelen is mooi, maar ook eng", schrijft iemand.
Onder de radar ontregelen
De impact van een cyberaanval is een stuk minder groot dan een fysieke aanval, maar op die manier kan Rusland Nederland wel degelijk onder de radar ontregelen, is het gevoel dat breder leeft onder panelleden.
Zoals een ondervraagde zegt: "Met cyberaanvallen kunnen de Russen nog heel lang goed wegkomen, dat is een stuk minder zichtbaar dan een raket."
Minder zorgen om oorlog
Toch maken minder mensen zich dus zorgen over de oorlog in Oekraïne dan ruim een jaar geleden. Vooral de zorgen voor henzelf zijn sterk gedaald: van 61 procent in maart 2022 naar een minderheid van 40 procent nu. Ook de zorgen voor Nederland, Europa en de wereld zijn inmiddels een stuk minder.
Als mensen wordt gevraagd of ze door de oorlog nog weleens wakker liggen, antwoordt 14 procent nu 'ja'. Opvallend daarbij is het verschil tussen jong en oud: zo ligt 19 procent van de 55-plussers, die de Koude Oorlog grotendeels bewust hebben meegemaakt, er soms wakker van, terwijl dit bij jongeren tussen 18 en 35 jaar slechts 8 procent is.
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden tussen 22 en 26 april 2023. Aan het onderzoek deden 28.335 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.