YouTubers stellen eigen gedragscode op voor reclame

Een nieuwe lippenstift hier, een handige keukenmachine daar: succesvolle vloggers zijn niet vies van een beetje reclame. Ze lopen er dan ook flink op binnen. Maar het wordt tijd voor meer eerlijkheid over reclame in vlogs, vindt een groep YouTubers zelf. Zij hebben richtlijnen opgesteld voor meer transparantie over reclame.

Eerlijker zijn over reclame, daar was ook een groeiende behoefte aan begin jaren ’60. Er werd steeds meer geadverteerd in kranten, tijdschriften, en in de bioscoop. Het werd tijd voor regels: in 1963 werd de Nederlandse Code voor het Reclamewezen opgesteld. Of tegenwoordig: de Stichting Reclame Code.

“In het begin was er nog niet eens reclame op TV en radio, dat was pas in 1967 met de komst van de STER.” Toch groeide de behoefte aan regels, om de geloofwaardigheid van reclame te bewaken. “En het vertrouwen van de consument in reclame.”

De stichting neemt sindsdien klachten in behandeling van consumenten over misleidende reclame. “Is reclame in strijd met de wet, met de waarheid, of met goede smaak en fatsoen? Daar kijken wij naar.” Goede smaak? “Ja. Bijvoorbeeld was er in de jaren ’80 veel te doen om een slagersvakblad dat adverteerde met blote vrouwenbillen. Moet kunnen, vond de branche.” Maar de Reclame Code Commissie vond van niet.

Tegenwoordig kijkt de commissie ook kritisch naar de herkenbaarheid van reclame. Net als de YouTubers nu gaan doen met hun nieuwe, eigen code. Het moet sluikreclame voorkomen. Als voorbeeld van dat soort ‘onzichtbare’ reclame noemt Vening een recent voorval met Doutzen Kroes en Rivella. “De commissie heeft toen geoordeeld dat er sprake was van sluikreclame.” En dat mag niet.

Vening juicht het initiatief van de groep vloggers toe. “Goed dat de YouTubers hier zelf aandacht aan besteden, en in hun filmpjes duidelijk maken of er wel of niet sprake is van reclame.”