Kinderopvangtoeslag hervormen is tijdens deze kabinetsperiode onwaarschijnlijk

Het kabinet wil kinderopvang nagenoeg gratis maken en toeslag direct uitkeren aan de kinderopvanginstellingen. Maar volgens Kamerleden en experts is dat deze kabinetsperiode niet meer mogelijk, en zelfs de staatssecretaris houdt een slag om de arm.

De Belastingdienst krijgt het druk de komende jaren; het nieuwe kabinet wil veel hervormingen doorvoeren. Die moeten onder meer voorkomen dat opnieuw tienduizenden ouders in financiële problemen komen, zoals bij de toeslagenaffaire die leidde tot het aftreden van kabinet-Rutte III.

Sceptisch

Maar oppositiepartijen PvdA en Denk zijn sceptisch over de haalbaarheid van de plannen voor het einde van deze kabinetsperiode. "Het is best een ingewikkeld proces, dat gaat niet van de ene op de andere dag", zegt PvdA-Tweede Kamerlid Henk Nijboer. "Ik denk dat deze coalitie dat niet meer voor elkaar gaat krijgen."

Ook fractievoorzitter Farid Azarkan van Denk heeft zijn twijfels. "Als ik goed geluisterd heb naar de Belastingdienst kan het op zijn vroegst in 2026 of 2027."

'Het kraakt en piept bij de Belastingdienst'

Azarkan somt op wat er allemaal moet gebeuren voordat een nieuw systeem in werking kan treden.

"Het voorstel moet nog uitgewerkt worden en dan moet de Tweede Kamer daar vervolgens uitgebreid over discussiëren. Daarnaast moet De Raad van State ernaar kijken. En bij de Belastingdienst kraakt en piept het, dus ik ben iets minder hoopvol dan het kabinet."

'ICT kan veranderingen niet aan'

Wat de beoogde hervormingen betekenen? Het belastingstelsel eenvoudiger, net als de huurtoeslag. En het systeem van kinderopvangtoeslag gaat op de schop: alle werkende ouders krijgen tot 95 procent van de kosten vergoed. Ook wil het kabinet dat kinderopvangtoeslag in de toekomst direct wordt uitgekeerd aan kinderopvang-instellingen in plaats van aan ouders.

Maar medewerkers van de Belastingdienst zeiden onlangs tegen de Tweede Kamer dat deze veranderingen niet snel doorgevoerd kunnen worden, omdat de ICT-systemen dat niet aankunnen. De vraag is dan ook hoe haalbaar het is de kinderopvangtoeslag nog in deze kabinetsperiode te hervormen. De volgende verkiezingen zijn in 2025.

Ambitie coalitieakkoord

Staatssecretaris Aukje de Vries (VVD) van Toeslagen en Douane benadrukt dat het een belangrijk uitgangspunt van het coalitieakkoord is, om het makkelijker te maken voor de ouders. Zelfs zij houdt een slag om de arm of het voor 2025 lukt.

"Dat kan je nooit met 100 procent zekerheid zeggen, maar in het coalitieakkoord hebben we wel de ambitie uitgesproken om bij de kinderopvangtoeslag en huurtoeslag stappen te zetten. Ik vind dat we ook wel verder mogen kijken als het nodig is, maar moeten kijken wat praktisch uitvoerbaar is."

Extra mensen inhuren

Hoogleraar fiscale economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Peter Kavelaars, vindt het verstandig dat ouders verlost worden van de roze envelop waarmee ze de kinderopvangtoeslag aan kunnen vragen. Hij is blij dat dit kabinet die knoop heeft doorgehakt.

Maar ook Kavelaars ziet problemen bij het optuigen van een nieuw systeem. "De Belastingdienst trapt nogal eens op de rem bij het doorvoeren van nieuwe regels. Ik denk dat de bewindsvrouw hier druk achter moet zetten en desnoods extra mensen moet inhuren voor dit project." De hoogleraar verwacht niet dat De Vries de invoering van het nieuwe systeem nog gaat meemaken als staatssecretaris. "Er gaat wel een paar jaar overheen. Ik zie het niet ingevoerd worden voor 2025."