Wel of geen zware tanks leveren? Waarom Duitsland aan zet is in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland

De in Duitsland geproduceerde zware Leopard-tank kan een belangrijke rol spelen in de Oekraïense oorlog. Maar dan moet Duitsland wel toestemming geven om deze tanks aan het Oekraïense leger te leveren. En dat ligt heel gevoelig in ons buurland.

Polen wil ze wel leveren aan Oekraïne, en Spanje ook: de krachtige en snelle Leopard 2-tanks die ze van Duitsland hebben gekocht. Het Oekraïense leger zegt deze voertuigen heel hard nodig te hebben om de patstelling aan het front te kunnen doorbreken. Maar dan moet Duitsland als producent van deze tanks wel toestemming geven. En dat ligt buitengewoon gevoelig in een land dat zich decennialang afzijdig hield van gewapende conflicten.

"Rode lijnen van Poetin'

Veel landen hebben al druk uitgeoefend op Duitsland. Ze willen dat het land akkoord gaat met het leveren van de Leopard 2-tanks.

"Maar de Duitse regering is bang om rode lijnen van Vladimir Poetin te overschrijden", stelt Duitsland-deskundige Hanco Jürgens. "Duitsland wil een verdere escalatie van de oorlog voorkomen."

Geen 'Alleingang'

En dus probeert bondskanselier Olaf Scholz een behoedzame politieke koers te varen, die vooral niet al te offensief is. Maar dat wordt steeds moeilijker.

"Bondskanselier Scholz heeft steeds geroepen: 'We willen geen 'Alleingang', we willen niet in ons eentje zware wapens leveren'. Maar nu lijkt het bijna andersom", zegt Jürgens. "De 'Alleingang' betekent inmiddels dat Duitsland de levering van zwaardere wapens telkens blijft tegenhouden."

Paradepaardje van de NAVO

Toch lijken die zwaardere wapens hard nodig te zijn. Niet alleen om uit de impasse aan het front te komen, maar ook met het oog op een mogelijk nieuw Russisch offensief in de komende maanden.

"De Leopard is een van de beste tanks ter wereld, echt het paradepaardje van de NAVO", legt de Nederlandse kolonel Han Bouwmeester uit. "Ik denk dat deze tank van cruciaal belang kan zijn in deze fase van de oorlog."

'Zware tanks nodig in open Oekraïense vlaktes'

"Er zijn al 40 lichtere Marder-pantservoertuigen door Duitsland aan Oekraïne beloofd. Deze voertuigen hebben kleinere wapens voor zelfverdediging, en ze kunnen ook soldaten meenemen. In bossen of steden is dat heel handig, op plekken waar het lastig manoeuvreren is."

Maar in de open vlaktes zoals Oekraïne die kent, zijn andere soorten voertuigen nodig, benadrukt Bouwmeester: "Daar wil je snelle en goed gepantserde tanks hebben, zoals de Leopard. De Russen hebben zich ingegraven in stellingen, daar wil je doorheen kunnen breken. Dan heb je dit soort tanks absoluut nodig, Oekraïne vraagt er niet voor niets om."

'Duitsland moet meer leveren'

Duitsland is daarmee in een precaire situatie beland. "Er ligt veel druk op de Duitse schouders", zegt Hanco Jürgens. "Spanje en nu ook Polen willen graag tanks leveren aan Oekraïne, maar ze hebben daarvoor toestemming nodig van producent Duitsland."

"Dat is tot nu toe niet gebeurd, en het maakt de internationale discussie steeds feller. Ook de Amerikaanse ambassadeur in Duitsland heeft aangegeven dat de Verenigde Staten vinden dat Duitsland meer moeten leveren dan nu het geval is."

Gaat Duitsland om?

Het wordt uitermate spannend hoe Duitsland zich op gaat stellen. "Er is eigenlijk al een parlementaire meerderheid voor het geven van toestemming", zegt Jürgens. "De Groenen lijken vóór te zijn, ondanks alle interne discussie. Ik denk ook dat de kleine coalitiepartij FDP voor gaat stemmen, en ook oppositiepartij CDU heeft aangekondigd overstag te gaan."

Maar de SPD is nog niet om, en dat is de partij van bondskanselier Scholz. De SPD is traditioneel heel duidelijk een partij van ontwapening. Het voorstel van de SPD is dan ook om niet alleen op wapenlevering in te zetten, maar ook op diplomatie.

Geen Derde Wereldoorlog

De Duitse publieke opinie steunt vooralsnog de behoedzame politiek van Olaf Scholz. Op dit moment is een meerderheid nog tegen het leveren van offensieve wapens. "Dat heeft ermee te maken dat men toch een beetje bang is voor een Derde Wereldoorlog, mogelijk met gebruik van kernwapens", legt Jürgens uit.

En Duitsland wil ook niet direct bij deze oorlog betrokken worden. "Dat is iets dat Scholz duidelijk gesteld heeft. Hij wil Oekraïne steunen, financieel en ook met wapens en hij wil dit ook blijven doen, maar hij wil niet dat zijn land actief betrokken raakt bij deze oorlog."