We vroegen agenten die mee hebben gedaan aan een EenVandaag onderzoek wat er moet gebeuren om geweld en escalatie te voorkomen. Honderden geven een antwoord op deze vraag. Zij gaan in op het ontbreken van normen en waarden, op het gemis aan politieke steun, maar zij hebben ook kritiek op het politieapparaat zelf. 

Lees hier een greep uit de reacties.

Respect en politiek

Men vindt geweld tegen hulpverleners normaal worden en dit kun je alleen keren als je hier tegen optreedt …… 90 procent van Nederland staat al achter de hulpverleners en de no-nonsense aanpak van het geweld zal dan ook gesteund worden, behalve door de politiek denk ik.

In de meeste gevallen is er niets mis met de houding van agenten. Als mensen gewoon gehoor geven aan opdrachten en vorderingen van de politie is er niets aan de hand. Maar men gaat te vaak in tegen de agent, er wordt gescholden en bijdehand gedaan. De agent doet zijn werk onder het bevoegd gezag. Luister daar naar. Doordat men geen respect meer heeft voor de politie wordt de agent ook minden soepel in de omgang.

Men grijpt steeds vaker naar de mogelijkheid om het optreden van de politie op selectieve wijze te filmen en op internet te plaatsen, hetgeen kan leiden tot nog meer terughoudendheid tijdens een escalatie.

De oorzaak ligt in de houding van de burgers bij contact met de politie: agressief, verbaal, beledigend, uitlokkend. De politie kan hier maar heel beperkt iets tegen doen zonder opdracht vanuit de politiek.

De politiek is aan zet. Die vraagt steeds meer van de politie. Steeds minder collega’s die op straat zijn, waardoor je vaker alleen staat en eerder met geweld in aanraking komt. Je kunt namelijk niet terugtreden. En ook politiemensen hoe professioneel ook hebben emoties en willen gezond weer thuis komen.

Rotterdam kent 165 verschillende nationaliteiten dus is het voor de politie moeilijk overal rekening mee te houden. De burgers hebben een te hoog verwachtingspatroon van de politie. Burgers moeten meer naar zichzelf kijken en naar hun gedrag.

De media gaan zo snel dat iedereen al een mening heeft die niet de waarheid hoeft te zijn. Ik zie zogenaamde vloggers die alleen de politie filmen als ze tot aanhouding overgaan. Er wordt bijna nooit in beeld gebracht wat er allemaal aan vooraf is gegaan.

Wat er nu is gebeurd wordt volgend jaar erger. Oud en nieuw lijk wel een legitieme manier om rotzooi te schoppen. Te gek voor worden, want het moet een feest zijn. Ben al in veel landen geweest, maar dit heb elders nooit meegemaakt.

Mijn mening is dat er drie dingen samen vallen, politiek staat niet achter de politiemensen, de media gaat zijn eigen gang en heeft zijn 'eigen' invulling van de incidenten. Daarna komt de mentaliteit van de mensen nu. Er is veel te lang geroepen dat de politie je beste vriend is, en dat die pet ons allemaal past. De politie is er naar mijn mening om te handhaven, vrienden maak ik thuis, privé wel.

De discriminatie, haatuitingen(vooral door migranten) en geweld tegen de politie is groot. Wordt mede gevoed door de media. De media geeft over het algemeen een negatief beeld van de politie. Neem de nekklem. Een goed middel. Gaat 10000 keer goed. Maar als het niet goed gaat dan wordt het meteen als zeer negatief door de media en anderen bestempeld. Hierdoor zaait de media de haat tegen de politie aan.

Het geweld wordt zelden door de politie opgeroepen. Mensen willen nu eenmaal niet gecorrigeerd worden en weigeren de gevolgen van hun daden te accepteren. Voor de politie is niets doen meestal geen optie. Gewoon meewerken voorkomt gebruik van geweld. Maar ja, wie luistert er nou naar zo een machtsgeil kereltje?

Opleiding en training

De collega's moeten minimaal 1 à 2 keer per week kickboksen of judo oid. Dit verhoogt zelfvertrouwen, hierdoor heb je meer uitstraling en wordt het daadwerkelijk gevecht vaker gewonnen met minder letsel. Bij zowel collega's als burgers.

Natuurlijk zijn er incidenten en worden er fouten gemaakt. Voldoende medewerkers, voldoende middelen, voldoende training en steun door de samenleving kan de agent helpen om zelfverzekerd te zijn en correct te blijven op treden.

De-escalerend werken, soms terugtrekken. maar vooral beter getraind zijn en daarvoor ook daadwerkelijk tijd en capaciteit binnen de verschillende teams in huis hebben. Nu is IBT een verplichting die er even tussendoor moet; hoe gaaf zou het zijn om iedere periode een trainingsdag te hebben, mentale training te krijgen en dat zonder dat de inzet in de diensten onder druk komt te staan. Dus meer voldoende daadwerkelijk inzetbaar personeel ter beschikking van de teams.

Aannamebeleid is ook te coulant. Dat zou veel strenger moeten. Plus in de huidige maatschappij heb je veel meer collega's van verschillende culturele achtergronden nodig. We leven nu eenmaal in een maatschappij waarin de allochtone medemens voor veel problemen zorgt. Dat kun je blijven ontkennen en mensen racistisch noemen, het is gewoon een feit, klaar. Doe daar wat mee ipv het steeds te ontkennen en te miepen over etnisch profileren. Zorg dat je over de juiste politiemensen beschikt.

Ik denk dat de zogenaamde foute houding van agenten meestal komt door angst en onzekerheid. Het gevoel er alleen voor te staan. Zorg dat we sterker in onze schoenen staan door training en ondersteuning.

Provocatie

We kennen de collega’s allemaal wel die niet zo tactisch zijn. Coaching en training is dan goed.

De mond is het beste wapen van de agent. Zolang de bejegening door de agenten correct, tijdig en respectvol is, zal de situatie minder uit de hand lopen. Neemt niet weg dat het proportioneel toepassen van geweld soms noodzakelijk kan zijn. Door dit te motiveren en duidelijk aan te kondigen (en mensen een uitweg te bieden) kan meestal verdere escalatie worden voorkomen. Zeker, veel collega’s hebben de mentaliteit om al te gaan slaan voordat de dienst begonnen is (met oud en nieuw).

Door de adrenaline gaan agenten incidenteel wel eens ver, maar als je geen aanleiding geeft gebeurt er niks.

De cultuur binnen de politie moet transparanter. Veel politiemedewerkers doen alsof ze de baas zijn over de burgers. Dit wekt agressie op.

Volgens mij lokken agenten bij sommige personen al geweld uit alleen omdat ze agent zijn.

Eigenlijk is het toch ook te bizar voor woorden dat er mensen zijn die geweld tegen ons willen gebruiken, omdat ze onze houding niet goed vinden!? Dat betekent dat als iets je niet aanstaat je gelijk maar geweld gaat gebruiken. Dat is de omgekeerde wereld.

Sommige collega's zouden wat aan hun houding of gedrag kunnen doen, wij moeten elkaar er dan wel op aanspreken. Over het algemeen handelen de meesten wel correct. Gebrek aan normen en waarden bij met name de jeugdigen zorgt echter wel vaak voor escalatie.

Houding van jongere collega's mag ook wel veranderen. Duidelijk mentaliteit verschil tussen de collega's die net van school komen en de oudere collega's. Velen zijn arrogant. Zouden publiek ook anders kunnen benaderen.

Straffen

De lage straffen schrikken niet af om je te misdragen.

De rechters eisen niet het maximaal mogelijke. Ook als het een veelpleger betreft.

Met meer bevoegdheden en hardere straffen zouden we sterker staan wat minder geweld oproept. De mensen zijn losgeslagen en de Nederlandse wetgeving is te tolerant.

De uiteindelijke straffen zijn veel te laag, daar gaat daar in elk geval geen preventieve werking vanuit. Jammer. Gemiste kans. Politiek en rechterlijke macht lijken de realiteit verloren te hebben en kunnen alleen nog technocratische maatregelen verzinnen. Die dus niet werken.....

Als personen willen rellen, dan willen ze rellen. Daar heeft de houding van ons weinig mee te maken. Los daarvan zijn de straffen/pakkans best laag dus men denkt met veel weg te kunnen komen.

Harder optreden is volgens mij het (onbewuste) antwoord op een verhardende maatschappij. Ervaring met eerdere confrontaties geeft dat je, anders dan vroeger, sneller en meer geweld gebruikt, om te voorkomen dat je weer tweede bent.

De burgers hebben geen respect want ze weten dat wij een softe aanpak hebben en lage straffen. Ze dagen het steeds meer uit op straat. De werk druk is hoog te weinig mensen opstraat. Alleen maar bezig met naar binnen slepen van verdachten. Maar geen tijd voor ander politie werk. Agenten zijn moe

Als je als oud vuil behandeld wordt en je de nodige ziektes naar je hoofd krijgt wordt het lastig om met respect te (blijven) reageren. Vaak gaat dit over in beledigingen en daarvoor zijn dan de straffen veel te laag, waardoor dit een schrijnend probleem is en blijft. Het verhaal van de zachte heelmeesters en de stinkende wonden.

Leiding

Er wordt al snel geroepen dat het niet klopte wat de politie deed. Ik mis hier heel vaak de steun van de leiding, zeker wanneer het achteraf wel een goed optreden was. Soms worden collega's hierdoor een soort schietschijf op social media.

Een oplossing ligt mogelijk in het feit dat leidinggevenden resoluter moeten worden in hun aanpak (bv. niet vruchteloos discussiëren, maar 2x vorderen en bij niet voldoen optreden of bij grootschalig optreden de tolerantiegrenzen scherper stellen en bij handhaving van deze tolerantiegrenzen, mits correct gehandeld, achter het optreden van je personeel staan.

Ik ben van mening dat de politiemensen veel terughoudender zijn geworden om door te pakken wanneer dat eigenlijk wel wenselijk is. Een duidelijk voorbeeld is de casus rond de Poelenburgvlogger. De bevreesdheid te worden 'veroordeeld' over machtsmisbruik en etnisch profileren speelt een sterke rol.

Volgens mij zijn de meeste collega's al erg terughoudend in hun optreden, wetende niet gesteund te worden door een leidinggevende en heel snel nationaal bekend op het internet te kunnen zijn. Hierdoor komt uiteraard ook escalatie uit voort. Leidinggevenden zouden hun mond voor de media dicht moeten houden en dat over moeten laten aan daarvoor aangestelde mensen. Reageer sneller op escalatie en durf daar bevelen te geven en de mensen op straat aan te sturen. Zorg dat de diender zich gesteund voelt en hij/zij zal zeker weer sneller optreden.

De verdachte heeft legio rechten. Staat binnen een uur weer op straat met een geldboete die lager is dan de gemiddelde bekeuring voor een verkeersovertreding. Doet de agent iets fout gaat zijn kop eraf. De verdachte wordt omringd door rechten. Ik zou vanuit de leiding meer steun verwachten.

Het probleem in Nederland is de jarenlange ondermijning van het gezag van de politie. Door de politiek, door "bekende Nederlanders" maar ook door de politiek correcte politieleiding en OM. De politie wordt geacht alles maar te pikken en te slikken, geweld tegen de politie hoort er nu eenmaal bij volgens de rechters, de OVJ bepaald wel of jij je als agent beledigd voelt of niet, De politie moet praten, praten, praten. En als er dan eens iets fout gaat is het standaard de schuld van de politie. Als bovengenoemden vanuit hun ivoren torentje de zaak om zeep helpen, verwacht dan niet dat het publiek respect voor de politie heeft. De straffen zijn absoluut laag in Nederland, het OM doet alles wat maar een beetje werk of nader onderzoek vraagt of met een sepot. De meest belachelijke beslissingen worden er door justitie en rechterlijke macht genomen waardoor verdachten weer vroegtijdig op straat lopen. En wat doet de politietop? Wat doet de politiek. Die laten zich de wet voorschrijven door rappers en treiter vloggers. Als je dan nog niet begrijpt waarom het fout gaat in Nederland dan ben je een politicus, rechter, officier van justitie etc. Dan leef je buiten de realiteit.

• Bekijk hier het volledige onderzoek.

Met grote zedenzaken voor de rechter wordt er meer over seksueel misbruik gesproken. Van Gisèle Pelicot tot de vrouwen in de zaak-Ali B, waarin het hoger beroep start. "Het feit dat zij opstaan, inspireert mensen", zegt ervaringsdeskundige Mandy Sleijpen.

Met haar stichting Wij zijn M wil Sleijpen het taboe rond seksueel misbruik doorbreken. Ze ziet dat de afgelopen jaren meer gesproken wordt over het onderwerp, maar er moet volgens haar ook nog veel gebeuren. "We moeten het debat blijven voeren en het blijven bespreken, omdat het ook heel gemakkelijk weer kan wegzakken."

Gisèle Pelicot als voorbeeld

Het delen van verhalen over misbruik kan anderen vooruit helpen. Ze noemt als voorbeeld de zaak rond Gisèle Pelicot, de Franse vrouw die gedrogeerd door zeventig mannen misbruikt werd. Hoe Pelicot in de rechtszaal stond werd wereldwijd geroemd.

"Zij stond daar en zei: 'Ik hoef me niet te schamen'", vertelt Sleijpen. Volgens haar een krachtig voorbeeld: "Als zij zo durft te staan, durven anderen ook te gaan denken van: misschien was het dan ook wel niet mijn schuld."

'Bevriezen is logische reactie'

Eerder deze maand kwamen uitspraken van strafrechtadvocaat Gerard Spong in het nieuws. In een documentaire over seksueel geweld zei hij dat hij denkt dat 'een goed weerbare vrouw het aantal verkrachtingen drastisch doet afnemen'.

Dat terwijl de meest logische reactie op seksueel geweld 'bevriezen' is: niets kunnen doen en het ondergaan, legt Sleijpen uit. "Ik dacht: misschien moeten we meneer Spong een keer op een stoel zetten en dat uitleggen, want de meest voorkomende reactie is freeze."

'Nog lange weg te gaan'

"We hebben nog een lange weg te gaan om dit te veranderen", bedacht ze na de uitspraken van Spong. "En aan de andere kant ben ik ook bang dat er altijd mensen zijn die zo denken." Met haar stichting reist Sleijpen het hele land door om misbruik bespreekbaar te maken. Want dat gebeurt volgens haar vaker dan wij denken. Seksueel misbruik kan iedereen overkomen, benadrukt ze.

Sleijpen wordt gedreven door haar eigen ervaring na jaren te zijn misbruikt door haar opa. Ze was doodsbang om over het misbruik te vertellen, maar deed het uiteindelijk toch. Haar opa bekende alles en werd veroordeeld. Toch kreeg ook zij met victim blaming te maken. "Hij zei: 'Ja maar goed, ze kwam zelf op schoot zitten", vertelt ze. "We moeten ervan af dat het te maken heeft met dat vrouwen weerbaar moeten worden."

Hoger beroep in zaak-Ali B

Komende week speelt de rechtszaak tegen mediapersoonlijkheid en rapper Ali B in hoger beroep. Afgelopen zomer werd hij veroordeeld tot 2 jaar cel voor verkrachting en poging tot verkrachting. Volgens de rechter had Ali B een grote inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit van de slachtoffers en liet hij zich leiden door zijn eigen seksuele behoeftes.

De rechter noemde Ali B 'een dwingend persoon', die 'geen 'nee' accepteert, weinig inlevingsvermogen toont en uitgaat van zijn eigen visie op zaken'. Zowel de rapper zelf als het Openbaar Ministerie gingen tegen de uitspraak in hoger beroep. Ali B zegt onschuldig te zijn en nooit signalen te hebben opgepikt. Hij zal donderdag niet bij de eerste zitting aanwezig zijn.

Rechtszaak maakt veel los

De rechtszaak maakte vorig jaar ontzettend veel negatieve reacties los. De vrouwen zouden het over zichzelf afgeroepen hebben of 'sletten' zijn. "Als je alleen maar negatieve reacties leest, dan denk je als slachtoffer: ik ga niets meer delen", zegt Sleijpen over de impact. Haar stichting kreeg 'heel veel' reacties binnen naar aanleiding van de zaak.

Er zitten bovendien mensen tussen die na alle negatieve aandacht niet meer naar buiten durven te treden met hun misbruikverhaal: "Die zeggen: 'Ik ga het niet delen, want kijk naar de reacties. Als ik dit ooit ga vertellen, krijg ik ook hele negatieve reacties.' Zij zijn daar heel erg bang voor." Al zijn de slachtoffers in de zaak volgens haar ook inspirerend: "Het feit dat zij opstaan, dat inspireert mensen."

'Schadelijke' reacties

De rechtszaak tegen Ali B kon door cameraploegen van showbizzprogramma's én andere media stap voor stap worden gevolgd. Sleijpen heeft een dubbel gevoel bij deze openheid, vertelt ze. "Aan de ene kant is het goed, want zo komt er meer openheid over en wordt ook gezien dat het - helaas - veel gebeurt."

"Aan de andere kant is het heel ingewikkeld nu met alle social media en iedereen die er wat van vindt", zegt ze erbij. Al denkt Sleijpen dat mensen die zich schuldig maken aan victim blaming het vooral ongemakkelijk vinden. "Mensen doen dat ook om het een soort van weg te houden van zichzelf", zegt ze. "Als zij sletten zijn, dan wordt het al iets meer op afstand. Dat maakt dat mensen dat doen, maar het is heel schadelijk voor de slachtoffers."

'Erover blijven praten'

Ondanks de schijnwerpers die er op zo'n rechtszaak staan hoopt Sleijpen dat nieuwe slachtoffers naar buiten durven te treden. Daarvoor is het nodig dat we er samen over blijven praten. "Dat we laten zien, met een hele groep: we vinden het niet jullie schuld."

Volgens haar moeten we inzien dat seksueel geweld heel vaak gebeurt. "Dus ook bij mensen die we kennen", benadrukt ze. "Nu gaat het over Ali B, maar er zijn ook heel veel kinderen die ook iedere dag misbruikt worden."

Keuze altijd respecteren

Slachtoffers die naar buiten zijn getreden met hun misbruikverhaal wil Sleijpen tot slot een hart onder de riem steken: "Ik vind het onwijs knap dat ze het verteld hebben."

En wat wil ze zeggen tegen slachtoffers die deze stap (nog) niet gezet hebben? Ze legt uit dat het van belang is om te respecteren dat 'zij daar dus nog niet aan toe zijn'. Maar, voegt ze daaraan toe: "Het is ook belangrijk dat ze wel voelen dat het nooit hun schuld is geweest. Nooit."

Voor grote investeringen in defensie, technologie en energie moet er een Nederlandse overheidsbank komen. Dat is de oproep van vijftig prominenten uit het bestuurs- en bedrijfsleven. Dit is waarom Nederland volgens deskundigen zo'n bank nodig heeft.

Een bank waar de overheid vermogen in stopt en waarmee die bank vervolgens extra geld kan aantrekken op de kapitaalmarkt. Geld waarmee investeringen gedaan kunnen worden, die goed zijn voor Nederland. Dat is volgens econoom aan Tilburg University Harald Benink de bedoeling van een 'nationale investeringsbank'.

'Niet doen via lopende uitgaven'

Benink vindt het een slim plan. "We weten allemaal dat we massaal moeten investeren in de economie, in veiligheid. Dat moet je niet gaan doen via de lopende overheidsuitgaven."

Dat beaamt oud-minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem. Hij is een van de prominenten die de oproep van een nationale investeringsbank heeft ondertekend. "Je ziet op dit moment dat er veel te weinig geld is in Den Haag. En moeilijke discussies over de voorjaarsnota. Onze stelling is eigenlijk: trek nou je uitgaven voor de zorg en inkomensondersteuning los van investeringen die nodig zijn."

Strijd om belastinggeld

Het gaat om investeringen in de energietransitie, grote veranderingen in de landbouw die nodig zijn, in defensie en bijvoorbeeld de uitbreiding van het electriciteitsnet. "Die investeringen kunnen we namelijk niet uitstellen."

De lopende overheidsbegroting lostrekken van grootschalige investeringen is volgens Dijsselbloem hard nodig om de jaarlijkse strijd om belastinggeld te voorkomen. "Er zit heel veel druk op de dagelijkse overheidsuitgaven. Dus hoe vind je nu ruimte om op korte termijn grote investeringen te doen die Nederland er in deze lastige tijd doorheen sleept? Onze staatsschuld is laag, dus daar zit echt ruimte om extra investeringen te doen."

Meer betalen aan de NAVO

Het is volgens econoom Benink echt een investering in de toekomstige stabiliteit en economische concurrentiekracht van Nederland. "We zien allemaal dat op het gebied van defensie, dat president Trump in ieder geval wil dat Europa meer gaat betalen voor zijn eigen functie binnen de NAVO."

"Europa moet verder gaan investeren in de concurrentiekracht, in nieuwe technologieën, in chips, in digitalisering. Vooral ook omdat China en Amerika dat ook doen. Anders zou Europa daar ook achterblijven."

Financieringen tot 100 miljard

Voor de start van de bank is zo'n 10 miljard euro nodig. Dat bedrag zou dan weer andere investeerders aantrekken. "Het is echt een bank, en een bank kan financiering aantrekken. Je moet natuurlijk wel zorgen dat die bank in staat is om op basis van het rendement die leningen op termijn terug te betalen."

En met een startkapitaal, kan de bank weer extra geld aantrekken, zegt Dijsselbloem. "Met een impuls van een eigen vermogen in de bank van 10 miljard kan de bank financieringen aangaan tot 100 miljard op de grote thema's en uitdagingen van dit moment. En daarmee haal je dus een grote investering naar voren, zonder dat het de uitgaven op de zorg of het onderwijs of inkomensondersteuning wegdrukt."

Duitsland en Frankrijk doen het al

Die 100 miljard euro komt uit de financiële markt, zegt Dijsselbloem. "Nederland is natuurlijk zeer kredietwaardig. Een overheidsbank zou dus ook zeer kredietwaardig zijn. Eigenlijk doen we gewoon wat Duitsland en Frankrijk al veel langer doen. Die hebben hele grote overheidsbanken", legt hij uit.

"Nationale investeringsbanken werken daarnaast veel samen met de Europese Investeringsbank, dus dat is ook nog een voordeel. Je kunt ook nog Europese middelen bijtrekken om mee te investeren."

Te risicovol

Kunnen gewone banken die investeringen niet doen? Die zouden zich volgens Benink kunnen aansluiten, maar zouden dat nooit alleen doen, omdat het te risicovol is.

"En als zo'n 'nationale investeringsbank' richting geeft en zegt: 'Dit gaan we doen, wij als overheid committeren ons daaraan. En wij dragen ook een deel van het risico.' Dan gaan daarmee ook andere banken meedoen. Wat niet het geval zou zijn op het moment dat de overheid die rol niet zou vervullen."

'Veel meer power'

In Nederland bestaat ook Invest-NL en het Nationale Groeifonds, beide zijn investeringsmaatschappijen van de overheid. Dijsselbloem wil dat die samengevoegd worden met deze nog op te richten 'nationale investeringsbank'.

"Door ze samen te voegen, te vergroten, geef je ze veel meer power. We hebben al goede stapjes gezet, maar het heeft nog lang niet de power die bijvoorbeeld die grote investeringsbanken in Duitsland en Frankrijk hebben. Nederland blijft daarin achter, dus laten we nu gewoon die grote stap zetten."