Op de valreep presenteert het demissionair kabinet nog een plan om femicide, vrouwenmoord, te voorkomen. "Het is het begin van een antwoord, maar we zijn er nog niet", zegt minister Weerwind van Rechtsbescherming. Het nieuwe kabinet is straks aan zet.

Elke 8 dagen wordt een vrouw vermoord, zegt minister Weerwind van Rechtsbescherming. "Dat is zo'n ernstig gegeven dat we niet anders kunnen dan de handen in elkaar slaan", zegt hij in zijn departement.

Rode vlaggen

Drie ministeries, van Justitie en Veiligheid, Onderwijs Cultuur en Wetenschap, en Volksgezondheid, Welzijn en Sport, presenteerden het plan 'Stop Femicide!'. Het zet in op het herkennen van de zogenoemde 'red flags' en legt de nadruk op meer samenwerking tussen Veilig Thuis, Justitie-organisaties en politie. Femicide is vaak het resultaat van een langer patroon van geweld.

Het wordt niet voor niets de meest voorspelbare vorm van moord genoemd. Omdat veel moorden vaak hetzelfde patroon doorlopen, valt daar de winst te behalen. Nabestaanden Barbara Godwaldt en Lena Olivier verloren beiden hun zussen en hameren sinds enkele jaren op meer bekendheid van deze rode vlaggen. Weerwind zegt 'dankbaar' te zijn dat zij hun verschrikkelijke ervaring hebben gedeeld waardoor er 'vanuit de praktijk' verbeteringen kunnen worden toegepast.

Tijdig herkennen

Om het risico op een fatale afloop te verkleinen, is het erg belangrijk dat zowel hulpverleners als familie, vrienden of andere betrokkenen de 'rode vlaggen' leren herkennen. Maar het kan ook gaan om partners zelf die in een situatie zitten die kan escaleren tot moord.

"Van belang is dat je tijdig signalen oppakt van geweld tegen vrouwen en geweld tegen kinderen", zegt de bewindsman. Organisaties moeten dan kijken wat er gedaan moet worden om in te grijpen. Het gaat erom dat je vroegtijdig de signalen herkent, erkent en ook zorg draagt, zegt Weerwind. "Een van de punten is bijvoorbeeld psychisch geweld of over intieme terreur. Hoe zorg je ervoor dat je die signalen ook oppakt?"

'Samenwerken, samenwerken, samenwerken'

Dat signalen niet goed opgepikt werden, bleek de afgelopen jaren. Zo werd Humeyra door haar ex-vriend doodgeschoten nadat zij de relatie beëindigde. Zij deed verschillende aangiftes voor stalking, maar werd onvoldoende beschermd. Een patroon dat zich later nog herhaalde in andere zaken. Uit een recent verschenen rapport blijkt dat de aanpak van bijvoorbeeld stalking de laatste jaren nog onvoldoende is verbeterd.

"Samenwerken, samenwerken, samenwerken", zegt Weerwind, daar moet de nadruk op leggen. "Daarnaast gaat het er ook om, als een vrouw of een kind geweld meemaakt, dat je dan ook acteert: hoe moet ik het snelst hier dit geweld voorkomen, stilleggen en indammen? Je moet ook kijken naar de daders. Je moet ook kijken naar een stuk nazorg."

Volgend kabinet

Weerwind kan niet zeggen wanneer het plan is geslaagd, of wat een stip aan de horizon is. "Iedere keer als we geconfronteerd worden met een vorm van geweld tegen kinderen of geweld tegen een vrouw, vind ik er één te veel. Maar het gebeurt in onze samenleving."

Extra geld voor de aanpak, komt er niet. Het plan moet uitgevoerd worden binnen bestaande budgetten. "Het zal aan een volgend kabinet zijn om de acties verder te ontwikkelen en verder uit te zetten", zegt Weerwind. "Ik ga niet op de stoel zitten van het volgende kabinet, maar dit is een maatschappelijk vraagstuk, een maatschappelijk probleem."

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."