radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Victim blaming in zaak Ali B. ook schadelijk voor toekomstige zedenslachtoffers, zegt deskundige: 'Denken straks drie keer na over aangifte'

Victim blaming in zaak Ali B. ook schadelijk voor toekomstige zedenslachtoffers, zegt deskundige: 'Denken straks drie keer na over aangifte'
Ali B. bij de rechtbank waar hij in juni de strafeis te horen kreeg
Bron: ANP

De publieke opinie richting de vrouwen die aangifte deden tegen Ali B. was zo hard, dat gevreesd wordt dat de drempel om naar de politie te stappen voor toekomstige zedenslachtoffers hoger is geworden. "Die denken nog drie keer na voor ze aangifte doen."

Ze zouden het zelf willen, sletterig zijn, het door drugs niet meer goed weten of zelf bekend willen worden. Ze zijn te laat naar voren gestapt en 'dikten' het verhaal aan. Voorbeelden van victim blaming in de zaak tegen rapper en mediapersoonlijkheid Ali B.. De schuld neerleggen bij het slachtoffer is 'heel schadelijk', zegt jurist Floor Dubbeling. "Terwijl het juist goed is dat het aan het licht is gekomen en in zo'n zaak vervolgd wordt."

Drie keer nadenken

Voor Slachtofferhulp Nederland begeleidt zij mannen en vrouwen in de rechtbank. Daar zitten ook vaak zedenzaken tussen. De vrouwen in de zaak van Ali B., die verdacht wordt van twee aanrandingen en twee verkrachtingen, zullen zich volgens haar vast afvragen of ze er wel goed aan hebben gedaan, omdat wat er op ze afkomt zo heftig is. "Terwijl we moeten kijken naar de feiten en wat er is gebeurd."

Daarbij zal het ook een effect hebben op slachtoffers in andere zedenzaken, denkt ze. "Als een slachtoffer meekrijgt wat er allemaal wordt gezegd, denkt die drie keer na voor ze aangifte doen", zegt Dubbeling. "'Wat als er bij mij ook een mediacircus komt? Of dat mensen me niet geloven of denken dat ik een aansteller ben of ander motief heb dan gerechtigheid krijgen?'."

'Dingen die voor slachtoffer niet leuk zijn'

Ook in de zaal zelf werden harde uitspraken gedaan over de slachtoffers, door advocaat Bart Swier. Dubbeling snapt dat de advocaat er 'hard' in ging. "Je behartigt de belangen van je cliënt", zegt ze. "Maar daar zit een risico van victim blaming in, dat zag je ook in deze zaak".

Het is belangrijk om van tevoren goed uit te leggen wat een slachtoffer te wachten staat. "Hoe ziet het proces eruit? De verdachte kan met een ander verhaal komen of zwijgen, weet dat dat mogelijk is", vertelt Dubbeling. Maar ook de rol van de advocaat van de tegenpartij noemt ze. "Die zegt dingen die voor een slachtoffer niet leuk zijn."

Bekijk ook

'Kunnen we ons bij de feiten houden?'

Dubbeling deed een zaak van een 12-jarig meisje dat misbruikt was door haar stiefvader. "Op zitting werd gezegd over het meisje dat ze zelf uitdagend gekleed was", vertelt ze. "Zij werd in de zitting afgeschilderd als ontregeld, ze had het verzonnen. Hoe schadelijk kan dat zijn voor een meisje?"

Dubbeling moest haar overtuigen dat ze niet moest twijfelen. "Gelukkig is het goed afgelopen." De juriste heeft gezegd dat de advocaat met respect om moest gaan met het slachtoffer. "Soms gaat het echt ver, dan denk ik: we kunnen ons ook bij feiten houden zonder dat we het slachtoffer als slet afschilderen, wat vaak gebeurt."

'Geen signalen gezien'

Advocaat Swier zei dat een van de aangiftes 'alle schijn had van een valse aangifte', al benadrukte hij dat dit niet het geval hoefde te zijn. Minder dan 5 procent van de aangiftes is vals, vertelt jurist Dubbeling. "Weinig slachtoffers zouden, zonder dat het waar is, zo'n hele strafzaak starten", zegt zij.

Ali B. vroeg om vrijspraak op alle feiten. "2,5 jaar was het een rollercoaster voor mij. Heb ik signalen gemist? Ik heb geen signalen gezien." Het Openbaar Ministerie zegt geen enkele reden te hebben om te twijfelen aan de verklaringen van de vrouwen. Zij eisten 3 jaar onvoorwaardelijke celstraf tegen de rapper.

Alles-of-niets gevoel

Een zedenzaak is ontzettend zwaar, zegt Dubbeling. Het zijn heftige feiten waarvoor eerst een 'pittig' verhoor bij de politie wacht. "Wat het ook lastig maakt, is dat het een-op-een situaties zijn. Elke zaak heeft steunbewijs nodig", vertelt ze. Dat zorgt voor een alles-of-niets gevoel.

"Of er is een veroordeling, dan heb je erkenning en kun je eventueel een schadevergoeding krijgen, al willen veel dat helemaal niet", zegt ze. Of er is vrijspraak, vaak een 'klap in het gezicht' voor slachtoffers. Hoe de zaak gevoerd wordt en wat er in het vonnis staat, is daarom belangrijk, volgens Dubbeling. Want slachtoffers willen zich gehoord en erkend voelen. "Vrijspraak betekent niet dat ze je niet geloven, het betekent dat het juridisch niet haalbaar is."

Victim blaming in zaak Ali B. ook schadelijk voor toekomstige zedenslachtoffers, zegt deskundige

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is

Waarom de behandeling van de Voorjaarsnota een van de belangrijkste financiële momenten van het jaar is
Folkert Idsinga (NSC) en Nicolien van Vroonhoven (NSC) komen aan bij het ministerie van Financiën, waar de coalitiepartijen beginnen aan de onderhandelingen over de Voorjaarsnota
Bron: ANP

Al sinds het aantreden van kabinet-Schoof kijkt politiek Den Haag met angst en beven uit naar de onderhandelingen over de Voorjaarsnota. Maar wat is deze nota precies en waarom is die zo belangrijk? "Na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment."

Het ministerie van Financiën is vanaf vandaag weer even het middelpunt van politiek Den Haag. Minister van Financiën Eelco Heinen (VVD) en de fractievoorzitters van coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB proberen het daar de komende dagen eens te worden over de Voorjaarsnota.

Begroting van het lopende jaar

De Voorjaarsnota is het document waarin de begroting van het lopende jaar wordt aangepast. Dit gebeurt altijd in het voorjaar. Verder is de Nota ook het document waarin vooruit wordt gekeken naar toekomstige begrotingen.

Dit is elk jaar een spannend moment, maar dit jaar wordt er gesproken over miljarden euro's aan opgespaarde problemen.

Bekijk ook

Politieke 'wenslijstjes'

Daarbovenop komen ook nog de politieke 'wensenlijstjes' - van lagere huren tot extra geld voor gemeenten - die samen tot miljarden én miljarden euro's extra optellen.

En omdat het onderlinge wantrouwen in de coalitie groot is, gonst het in de Haagse wandelgangen daarom al maanden dat het kabinet wel eens hierom zou kunnen vallen.

Pittige gesprekken

"Het worden wel pittige gesprekken, verwacht ik", geeft minister Heinen toe tegenover EenVandaag. "De wensen zijn natuurlijk hoog, maar ik heb nog geen dekking gezien. En daar zit natuurlijk altijd de moeilijkheid in: hoe ga je het betalen?"

"Ik snap heel goed de wens voor extra uitgaven, maar matig want we krijgen het niet altijd uitgegeven en de inflatie is hoog, dat moeten we niet aanwakkeren", zegt de minister van Financiën.

Bekijk ook

'Lopen we op schema?'

"Het is na Prinsjesdag het belangrijkste financiële moment van het jaar," benadrukt Wimar Bolhuis over de Voorjaarsnota. Bolhuis is gespecialiseerd in overheidsfinanciën en als econoom verbonden aan de Universiteit Leiden.

"We hebben met Prinsjesdag een begroting voor 2025 gemaakt. Bij de Voorjaarsnota wordt gekeken: hoe gaat het eigenlijk met de uitgaven en de inkomsten? Loopt dat op schema?"

Alvast vooruitblikken

Een tussentijdse check van het huishoudboekje van de overheid dus, gecoördineerd door de minister van Financiën. Maar volgens econoom Bolhuis is het meer dan dat alleen.

"Het is ook belangrijk omdat je alvast met elkaar vaststelt welke uitgaven je wilt doen in de begroting voor de komende jaren. Dat is belangrijk. Wil je meer uitgeven aan bepaalde onderwerpen? Moet je de komende jaren problemen oplossen?"

Bekijk ook

Begrotingsregels

Al die wensen zijn gebonden aan speciale spelregels, zegt Bolhuis. "De begrotingsregels stellen bijvoorbeeld dat je niet zomaar extra uitgaven mag doen als minister. Daar moet goedkeuring voor zijn. En als je dat wil doen, zou je bijvoorbeeld extra moeten bezuinigen."

Een andere regel waar alle partijen zich aan moeten houden: "Daarnaast is er de regel dat als je meevallers hebt op je begroting, dat je die niet zomaar opnieuw mag uitgeven. Die moeten terug naar het ministerie van Financiën. Zo komt er weer ruimte voor andere ministeries om geld uit te geven."

Politieke wensen

En extra geld willen alle coalitiepartijen maar al te graag uitgeven. Zo gek is dat volgens Bolhuis niet, want zo halverwege het jaar ontstaan er allemaal nieuwe politieke wensen. Denk aan extra geld om de energierekening naar beneden te brengen, de huren en benzineprijzen te verlagen of de kinderopvang goedkoper te maken.

Maar ook de situatie in Oekraïne en de opstelling van de Amerikaanse president Donald Trump dwingen tot extra investeringen in defensie.

Bekijk ook

Nog meer geld nodig

Daarnaast heeft het kabinet ook nog geld nodig om de BTW op cultuur, media en sport te verlagen. Er is verder ook geld nodig om het stroomnet te verzwaren, de problemen met de vermogensbelasting zijn nog altijd niet opgelost, en er is ook extra geld nodig om de WIA-uitkeringen te compenseren.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over extra geld voor de stikstofproblemen en om de jeugdzorg in gemeenten te verbeteren.

Bekijk ook

Staatsschuld

PVV en BBB zien de oplossing voor deze problemen in de lage staatsschuld die Nederland heeft. Daardoor zouden we makkelijk miljarden euro's kunnen lenen om al die wensen te betalen. "Nederland heeft een relatief lage staatsschuld, ongeveer 45 procent van het bruto binnenlands product. Dat is internationaal gezien laag," erkent Bolhuis.

De vraag is alleen of het verstandig is de staatsschuld op te laten lopen. "Je zou deze kunnen laten oplopen, maar de belangrijkste vraag is natuurlijk wat ga je met dat geleende geld doen? Ga je met dat geld dan investeringen doen die zich ook terugbetalen?"

Nieuwe planning

De conclusie volgens Bolhuis? "Het is een schaarstediscussie. Je moet kiezen. Dus dat wordt voor het kabinet wel een lastige keuze. Want er zijn gewoon vier partijen met verschillende belangen," zegt Bolhuis.

"Maar uiteindelijk is het de minister van Financiën en de minister-president om een keuze te maken en de nieuwe plannen voor 1 juni naar de Tweede Kamer te sturen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet

Groot deel asielzoekers die eigenlijk naar ander EU-land moeten om procedure af te wachten, doen dat niet
Bord van de IND, beeld ter illustratie
Bron: ANP

Slechts één op de vijf asielzoekers in Nederland die volgens de regels naar een ander EU-land moeten terugkeren, wordt daadwerkelijk overgedragen. Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag heeft opgevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

In 2023 werden 11.440 zogenoemde overdrachtsverzoeken ingediend. Maar slechts 2.420 asielzoekers vertrokken daadwerkelijk naar het land waar ze hun procedure zouden moeten afwachten. Voor 2024 ligt het aantal verzoeken op 8.820, waarvan er tot nu toe maar 1.550 zijn gehonoreerd. Volgens de IND kunnen overdrachten door lange procedures meer dan een jaar duren.

Grote verschillen tussen EU-landen

De bereidheid van EU-landen om asielzoekers terug te nemen, verschilt sterk. Duitsland accepteert bijna de helft van de verzoeken, terwijl Italië vrijwel nooit reageert. In de afgelopen 3 jaar is er geen enkele asielzoeker vanuit Nederland naar Italië teruggestuurd, ondanks ruim 4.000 verzoeken.

Griekenland en Hongarije krijgen vanuit Nederland zelfs helemaal geen verzoeken meer. Deze landen weigeren structureel om asielzoekers terug te nemen, waardoor het aantal succesvolle overdrachten al 5 jaar op nul staat.

Bekijk ook

Nederlandse rechters blokkeren soms overdrachten

Soms voorkomen Nederlandse rechters dat een asielzoeker wordt teruggestuurd. In de afgelopen 2,5 jaar gebeurde dat bijvoorbeeld twee keer bij overdrachten naar België. Dit omdat asielzoekers daar een 'onmenselijke behandeling' te wachten zou staan.

De meeste asielzoekers die volgens de zogeheten Dublinverordening naar een ander EU-land zouden moeten vertrekken, verdwijnen uit het zicht van de autoriteiten. Ze worden als 'met onbekende bestemming vertrokken' geregistreerd, waardoor overdracht niet meer mogelijk is.

Bekijk ook

Veel asielzoekers verdwijnen in de illegaliteit

Volgens migratiedeskundige aan de Universiteit Leiden Mark Klaassen, die ook lid is van de Adviesraad Migratie, is het voor het kabinet geen prioriteit om deze groep te volgen of te dwingen te vertrekken. "Daar is nu geen effectief beleid voor", zegt hij.

"De overheid zou beter haar best moeten doen om mensen in een opvangvoorziening te houden."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant