Op buikvet plak je misschien niet zo snel het label 'orgaan'. Toch kan vet wel op die manier gezien worden, vertellen experts. Het regelt namelijk een heleboel in het lichaam. Maar dat betekent niet per se dat je er veel van moet willen.

Vorige week noemde hoogleraar obesitas Liesbeth van Rossum bij talkshow Eva buikvet een orgaan, "net zoals je hart of lever." Klinkt misschien een beetje gek, maar ze heeft geen ongelijk, leggen experts uit.

Criteria orgaan

Denk je aan organen, dan denk je waarschijnlijk meteen aan het hart, longen, nieren en levers. En dat is ook heel logisch, vertelt endocrinoloog aan het Amsterdam UMC Maarten Soeters. "Een heel duidelijke vorm is natuurlijk je hart. Dat kan je gewoon pakken, en dat is heel duidelijk omschreven als orgaan." Maar dat is niet per definitie bij alle organen.

Een criteria voor organen is dat ze een bepaalde functie hebben. "Die functies zijn soms heel simpel: een hart moet samentrekken en longen moeten zorgen voor de zuurstofuitwisseling." Maar ondertussen weten we ook dat organen ander soort functie kunnen hebben, weet Soeters. "Bijvoorbeeld het produceren van allerlei stoffen om te zorgen dat het menselijk lichaam op orde blijft."

Meerdere functies

Dat is het geval bij vet, of 'wit weefsel'. "Eigenlijk moet je dat zien als een groot orgaan dat weer uit verschillende weefsels of gedeeltes bestaat."

Dat orgaan heeft niet maar één functie, zoals het hart of de longen, maar meerdere 'taken'. "Ten eerste is dat een stukje bescherming voor weefsels die wat teerder zijn", vertelt Soeters. "Een soort stootkussen." Daarbij slaat het energie op dat je op andere tijdstippen nodig kan hebben, bijvoorbeeld als je een tijdje niet eet. En, noemt de endocrinoloog, vet maakt een heleboel hormonen en is actief in de stofwisseling.

Veel buikvet niet wenselijk

Daar voegt Soeters nog aan toe dat vet ook verbonden is aan het zenuwstelsel. "Er lopen zenuwen vanuit de hersenen naar verschillende vetgedeeltes om dat vet ook een beetje bij te sturen."

Vet in het algemeen kan je dus zeker een orgaan noemen, en buikvet specifiek is daar weer een onderdeel van. Maar het hebben van te veel buikvet is niet wenselijk, laat Soeters weten.

Meer kans op ziektes

Om dat uit te leggen moet er wel onderscheid gemaakt worden tussen vet dat onder de huid zit, en vet dat zich tussen de organen bevindt, vertelt sportdiëtist Esther van Etten. "Dat vet tussen de organen, is het vet dat ongezond is. Vooral als je er te veel van hebt zitten", legt ze uit.

"Dat zie je bij mensen met heel dikke buiken, maar ook slanke mensen kunnen te veel van dat buikvet hebben." Heb je te veel buikvet op, of tussen je organen dan activeert dat je immuunsysteem. En daardoor ontstaan lichte ontstekingen. "Die zorgen ervoor dat je sneller bepaalde ziektes kunt krijgen: hart- en vaatziekten, diabetes, en dat maakt het zo ongezond."

'Immuun voor eigen hormonen'

Soeters legt uit: "Het vet maakt een aantal hormonen die te maken hebben met verzadiging en eetgedrag, en op het moment dat we het veel hebben, wordt het ongevoelig voor allerlei signalen om bij te sturen." Als voorbeeld noemt hij insuline. "Als het daarvoor ongevoelig wordt, dan gaat het dus ook die hormonen niet meer op een goede manier afgeven."

"Dan krijg je eigenlijk wit vetweefsel dat niet meer goed functioneert in die verschillende taken die het heeft", gaat hij verder. "En word je een soort immuun voor je eigen hormonen."

Pillen en poeders om af te vallen

Volgens Van Etten hebben niet veel mensen door wat de risico's zijn van te veel buikvet. "Het dringt vaak niet tot ze door."

Daarbij ziet ze dat mensen het moeilijk vinden om af te vallen. "Mensen nemen pillen, poeders, van alles en nog wat. Er is natuurlijk een hele grote markt, omdat mensen het dus blijkbaar heel moeilijk vinden om minder te eten."

'Laat het checken'

Daarbij moet er - als mensen willen afvallen - volgens Van Etten beter gelet worden op het buikvet. "Wat heel erg belangrijk is om niet alleen naar die weegschaal te kijken, maar dat je het ook heel goed laat checken: hoe zit het eigenlijk met mijn vet?"

Al is volgens de sportdiëtist voorkomen altijd beter dan verhelpen. "Je moet op jonge leeftijd al investeren in je gezondheid, in een gezond gewicht en buikomvang, zodat je een gezonde basis neerlegt. Want als je al te zwaar bent, en het stapelt zich op, dan krijg je op een gegeven moment wel een verhoogd bloedsuiker of cholesterol en dan moet je het weer oplappen."

Nuttig, maar niet te veel

Vet, en daardoor dus ook buikvet, heeft dus duidelijke functies in het lichaam met oog op de stofwisseling, het maken van hormonen en als bescherming van weefsel.

Maar komt er (te veel) vet tussen de organen, dan is het belangrijk om een gezondere levensstijl te ontwikkelen om ziektes te voorkomen, zijn Soeters en Van Etten het over eens.

President Donald Trump kondigde het gisteravond aan: Amerika gaat een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie doorvoeren. Wereldwijd waarschuwen economen dat dit een slecht idee is, vooral voor de VS zelf. Toch zet Trump door.

Voor Nederlandse ondernemingen met veel export naar de Verenigde Staten breken spannende tijden aan. Door de extra belasting van 20 procent worden hun producten voor de Amerikaanse consument een stuk duurder. "Dit betekent heel veel onzekerheid."

"Dit valt wel rauw op ons dak", zegt Willem Hulsebosch. Samen met zijn vrouw en zoons runt hij al jaren een bloembollenbedrijf in Julianadorp.

Andere markten

"We doen al decennialang zaken met Amerika en hebben in de loop der jaren echt een goede band opgebouwd met onze klanten in de VS", gaat Hulsebosch verder. "Die willen we graag houden. Maar als het moet, dan gaan we ons op andere markten richten."

Want de familie beseft wel dat Amerikanen zullen afhaken als bloemen door de heffing te duur worden. "Tulpen zijn geen eerste levensbehoefte. Aan het eind van je rondje supermarkt staat er een bosje bloemen. Als dat ineens 20 procent duurder is, dan denk je wel twee keer na."

'We begrijpen zijn visie'

De familie Hulsebosch is flink verweven met de Verenigde Staten. "Onze moeder is Amerikaans, we hebben familie overzee en komen er vaak", vertelt zoon Roy.

"We houden van het land en zijn zelfs pro-Trumpers. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar we begrijpen zijn visie wel. Hij maakt waar wat hij zegt. Dat vinden wij ergens ook wel bewonderenswaardig. Hij zet zijn volk op één, dat is duidelijk. Daar kunnen wij in Europa nog wat van leren. Alleen dit plan, dat maakt het voor ons wel lastig."

Niet volledig afhankelijk

Toch blijft Hulsebosch positief: "We zijn gelukkig niet volledig afhankelijk van Amerika. We exporteren ook naar Engeland, China, Rusland en Kazachstan. En we hebben een uniek product. Bollen kun je maar op één plek in de wereld telen, en dat is hier, in Nederland. Door het klimaat, de bodem, de omstandigheden. Dat kan niet zomaar ergens anders. Daar hebben ze ons gewoon voor nodig.

Er zijn dus genoeg opties. "Als de ene markt moeilijk doet, dan vinden wij onze weg wel via een andere. We hebben al vaker met onzekerheden te maken gehad. Als het even tegenzit, dan nemen we genoegen met wat minder marge en stellen we investeringen gewoon even uit."

'Kennis en ervaring zit in Nederland'

"Trump ziet ons het liefst naar Amerika vertrekken", legt directeur van TTA-ISO Martin Maasland uit. Het Nederlandse bedrijf maakt landbouwmachines en heeft een grote afzetmarkt in de Verenigde Staten.

TTA-ISO heeft zelfs een kantoor in de VS zitten. "Maar de kennis en ervaring op het gebied van high-techsystemen in de tuinbouw zit hier in Nederland. Die gekwalificeerde mensen kun je niet oppakken en in Amerika neerzetten."

Prijs verlagen

Bang voor Amerikaanse concurrenten is Maasland niet. "In ons geval zijn er weinig of eigenlijk geen partijen in de Verenigde Staten die hetzelfde kunnen bieden als wij. We zien onszelf daardoor niet genoodzaakt om de winstgevendheid op onze machines te verlagen."

Maar als de prijs vanwege de invoerheffingen te hoog wordt, dan bestaat er volgens Maasland wel een kans dat de markt afneemt of zelfs helemaal stilvalt. "Dan kunnen we overwegen of we bereid zijn iets van onze marges op te geven, maar we moeten ook de salarissen van onze medewerkers kunnen betalen."

Tegenactie

Over eventuele eigen tarieven die de EU als tegenactie kan invoeren, maakt Maasland zich geen zorgen. "De grootste impact zijn uiteindelijk toch de hoge tarieven van Amerika richting Europa, omdat wij in Europa produceren."

"En andersom importeren wij weinig vanuit Amerika", gaat hij verder. "Dus als Europa hoge handelstarieven gaat invoeren, verwachten wij niet dat dat veel impact op ons heeft."

Minder groei maar geen crisis

Hoofdeconomoom van de ING Marieke Blom begrijpt de zorgen van Nederlandse ondernemers die veel exporteren naar de Verenigde Staten. "Door Trumps nieuwe invoertarieven, gemiddeld 25 procent, en zelfs 54 procent voor China krijgt ook de Europese Unie een tarief van 20 procent opgelegd. Dat leidt naar verwachting tot een exportdaling van zo'n 15 procent richting de VS. Voor Nederland betekent dat een krimp van ongeveer 0,2 procent van het BBP."

Toch is dit volgens Blom geen nieuwe economische crisis in wording. "Dit is niet te vergelijken met corona of de energiecrisis. Het is vooral een rem op de groei."

Niet terugslaan met eigen tarief

Blom verwacht dat Europa met eigen tarieven zal reageren. "Maar hoe dat uitpakt is onduidelijk, omdat we niet zeker weten hoe Trump reageert. Een handelsoorlog moeten we zien te voorkomen."

"We kunnen beter gerichte steun bieden aan getroffen sectoren. Ook kan er veel winst worden geboekt door de interne markt beter te laten werken. En er liggen veel kansen in het versterken van handelsrelaties met landen als India en Zuid-Amerika. Als we dit moment grijpen, kan Europa uiteindelijk sterker en minder afhankelijk van de VS worden. Ook voor Nederland liggen hier echte kansen."