meer NPO start

Met een krijtstreep begin je niks tegen mieren in huis: dit werkt wel

Met een krijtstreep begin je niks tegen mieren in huis: dit werkt wel
Mieren op een stuk brood
Bron: Pexels

De zon schijnt weer en dat betekent niet alleen gezellig barbecueën en ijsjes eten, maar ook mieren. Dé manier om de kriebelige beestjes tegen te houden? Volgens het internet: stoepkrijt. Maar experts denken er anders over.

Eén streep zou genoeg zijn om een hele rij mieren stop te zetten. Handig bij het kamperen, in de tuin of als je de insecten buiten huis wil houden. Maar waar het op internet als dé hack tegen mieren wordt gebracht, is dat volgens experts net iets te mooi om waar te zijn.

Geurspoor onderbroken

De theorie achter deze methode om mieren te bestrijden, is dat het krijt een geurspoor onderbreekt. Dat geurspoor gebruiken de mieren om naar eten te komen, vertelt hoogleraar entomologie Marcel Dicke.

"Mierennesten hebben allerlei scouts, die verkennen de omgeving. Als die een plek vinden die interessant is, omdat er een voedselbron is, dan nemen ze een beetje voedsel mee naar het nest." Onderweg terug naar het nest leggen ze telkens een stukje van een feromoon, een klein molecuul, neer.

'Klein duimpje'

Daarmee maken de mieren een pad. Hoogleraar Dicke: "Een beetje zoals klein duimpje dat deed met broodkruimeltjes, doen zij dat met een geursignaal." Dat geursignaal is overigens voor mensen niet te ruiken, omdat onze neus niet scherp genoeg is.

"In het nest vertellen ze de anderen dat er iets heel erg interessants is. Dan lopen er een aantal mee naar die voedselbron. Die leggen ook langs dat bestaande spoortje nog meer van het geurspoor." Dat geurspoor wordt steeds groter. "Dat is eigenlijk de richtingaanwijzer", legt Dicke uit. "Hoe meer van het geurspoor er is, hoe sterker de reactie van de mieren is om hem te volgen."

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Pad verstoren

Dat geurspoor gebruiken de mieren dus om elkaar naar de juiste plek te leiden, maar het kan verstoord worden. Dicke: "Dat kan doordat een dier langsgelopen is, een voetafdruk op het spoor is gekomen of de grond is omgewoeld. Dan zijn ze even in verwarring."

"Maar als het een heel sterk signaal is van 'er is daar wat te halen', dan gaan ze om de verstoring heen zoeken tot ze het spoor weer opgepakt hebben. Dan leggen ze het spoor daar dus naartoe."

Onderbreekt krijt?

Maar verstoort stoepkrijt dan ook dat geurspoor? Zeker, zegt mierenexpert Peter Boer. De mier komt dan een 'vreemde geur' tegen en weet niet wat hij moet doen. Dat zegt ook Dicke: "Ze zijn even in verwarring."

Maar dat betekent niet dat het effectief is om ze hier mee te bestrijden. "Mieren hebben een heleboel verkenners", legt Boer uit. "Die gaan op zoek naar allerlei kanten, tot ze het oude geurspoor weer vinden. Dan geven ze in no-time in het nest door hoe er gelopen moet worden."

Bekijk ook

'Geen definitieve oplossing'

Het is dan ook niet mogelijk om de mieren op te sluiten met krijt. "Zelfs al maak je er een vierkant omheen. Ze gaan er gewoon overheen en ze vinden het eigen spoor terug. Dit is dus geen definitieve oplossing."

Boer gebruikt stoepkrijt dan ook niet om mieren tegen te houden, maar voor onderzoek in zijn eigen achtertuin. "Stoepkrijt gebruik ik bijvoorbeeld om te kijken wat de strijd is tussen mieren onderling. Dus de territoria die mieren hebben, markeer ik met stoepkrijt. Daar talen ze gewoon niet om. Daar lopen ze helemaal overheen", aldus Boer.

Wat dan wel?

"In het algemeen probeert men van alles en nog wat uit. Het helpt altijd maar tijdelijk of helemaal niet", zegt Boer. Toch zijn er wel oplossingen, volgens de mierenexpert. Al maakt het wel uit of de mieren binnen of buiten lopen.

Binnen is het eenvoudig. "Je kunt het beste een heel spoor schoonwassen zodat het helemaal weg is", zegt Dicke. Dat kan heel simpel met zeep en water. "Dat is veel effectiever." De verdwaalde mieren kan je dan gewoon buiten zetten.

Bekijk ook

Andere tips

Verder valt het ook te voorkomen. "Van een mierenstraat afkomen kan door te zorgen dat ze überhaupt niks in huis te halen hebben. Zorg dat je eten goed is opgeruimd en luchtdicht is afgesloten. Leeg regelmatig je vuilnisbak", zegt mierenconsulent Jitte Groothuis.

Het kan ook helpen om anders te denken. "Geef ze op een andere plek wat lekkers. Dan droogt het geurspoor naar binnen vanzelf op. Je kunt ze achterin de tuin bijvoorbeeld fruitresten aanbieden."

'Buiten kan je niks doen'

Buiten is het een ander verhaal, volgens Boer. "Buiten spelen zoveel andere factoren, daar heb je geen stabiel klimaat zoals in huizen. Daar helpt het echt niet. Buiten kan je niks doen." Sommige mensen proberen daar de mieren met kokend water te bestrijden, zegt Boer. Maar dat werkt ook niet. "Er gaan er een heleboel dood, maar zo'n mierennest onder de stoeptegels daar zitten zo'n 1.000, 2.000 mieren. Als je daar heet water overheen gooit dan gaan er misschien 100 of 200 dood. Je moet er gewoon mee leren leven, niet aan ergeren."

Het geurspoor verdwijnt binnen en buiten overigens uiteindelijk vanzelf. Als het voedsel op is, gebruiken steeds minder mieren het spoor en verdampt het uiteindelijk.

Wat is het nut van de mier?

En helemaal zonder de mier, moeten we ook niet willen. "Mieren zijn ongelooflijk nuttige beesten", zegt mierenconsulent Jitte Groothuis. "Ze ruimen bijvoorbeeld afval op. Maar ze verplaatsen ook zaden van een heleboel planten." Volgens Groothuis zitten op sommige zaden zogenoemde 'mierbroodjes'. De mieren eten die broodjes dan op en laten de zaden achter. "Op die manier kunnen planten zich verspreiden."

"Mieren graven en daarbij worden er mineralen en andere voedingsstoffen door de bodem verplaatst. Maar ook zorgen mierennesten ervoor dat de grond belucht wordt. Dat is ook heel gunstig voor veel planten die daarin willen groeien."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Moet de chemische industrie in Nederland bewaard blijven? 'Overal zijn chemicaliën voor nodig'

Moet de chemische industrie in Nederland bewaard blijven? 'Overal zijn chemicaliën voor nodig'
Chemiefabriek LyondellBasell gaat na 21 jaar sluiten in Nederland
Bron: EenVandaag

De chemische industrie in de Rotterdamse haven heeft het zwaar door hoge energieprijzen en belasting op CO2. Moet het kabinet extra geld uittrekken om bedrijven tegemoet te komen? "Een complete waardevernietiging als we dit weggooien met z'n allen."

Veel producten die we dagelijks gebruiken komen uit de chemische industrie. Denk bijvoorbeeld aan shampoo en schoonmaakmiddelen, maar ook isolatiemateriaal en leidingen voor in huis. Die industrie heeft het nu dus heel moeilijk in Nederland.

Na 21 jaar sluiten

In de Rotterdamse haven sluit binnenkort de Amerikaanse chemiefabriek LyondellBasell. "21 jaar geleden hebben we deze fabriek met trots opgestart. Dit kostte ons een miljard euro", vertelt vicepresident Ronald van Klaveren.

Vijf jaar geleden werd nog eens 250 miljoen euro geïnvesteerd om de fabriek te vergroenen. "En nu komt er helaas een einde aan. Dit is een fabriek die je normaal 80 tot 100 jaar laat draaien. Nu moeten we die al na 21 jaar sluiten. Financieel komen we er gewoon niet uit."

Vier keer hogere energieprijzen

Ook chemiebedrijf Huntsman Holland merkt dat het moeilijk is om chemische producten te blijven maken in Nederland. De Amerikaanse directie heeft besloten alleen nog maar het minimale te produceren en geen investeringen meer te doen. "We zitten hier meer dan 50 jaar, maar het is gewoon heel moeilijk om hier geld te verdienen", vertelt directeur Kal Khogali.

Dat komt vooral door onze hoge energieprijzen vergeleken met andere landen, zegt hij. "De energieprijs in Nederland is drie tot vier keer duurder dan in de rest van Europa." Daar komt voor hem ook nog een extra toeslag voor groene energie bovenop: de fabriek draait daar volledig op.

Bekijk ook

'Niks dat niet uit chemicaliën bestaat'

De vraag is of Nederland meer moet doen om de chemie-industrie hier te behouden. Beide bedrijven hameren in elk geval op het belang ervan. "Er is niks om je heen dat niet uit chemicaliën bestaat", zegt Khogali.

"Dat is de naïviteit in Nederland en andere landen in Europa: dat we alles in de toekomst kunnen doen met nieuwe technologie. Maar dan vergeten we dat daar chemicaliën voor nodig zijn." Van Klaveren benadrukt dat: "Zonder chemische industrie is er geen defensie en verduurzaming mogelijk."

Hoge energieprijzen verjagen industrie uit Rotterdamse haven, maar hoe erg is dat?

Niet aantrekkelijk

Hoofdeconoom Marieke Blom van ING vertelt dat Nederland altijd aantrekkelijk was voor de chemie. Vroeger werd energie voor grote energieverbruikers goedkoop gehouden met regelingen, maar die zijn in de afgelopen jaren afgeschaft.

"Daarnaast komt er ook een extra CO2-heffing aan", zegt Blom. Dit is een belasting die industriële bedrijven moeten betalen per ton CO2 dat wordt uitgestoten. "Dat maakt de kostprijs voor bedrijven hoger."

Europese onafhankelijkheid

Toch weet ze niet of geld investeren in de industrie, om deze in Nederland te behouden, zich uiteindelijk gaat uitbetalen. "Op lange termijn verwacht ik dat deze industrie kleiner wordt. Ik verwacht dat steun die je nu geeft aan de industrie, uiteindelijk niet rendeert", zegt Blom.

"Ik kan daar ook geen zekerheid over geven, want er zullen ook delen van de chemische industrie wel blijven bestaan."

Bekijk ook

Afhankelijkheid

Ronald van Klaveren noemt het vooral onverstandig dat Nederland zichzelf afhankelijk maakt van landen buiten Europa. Bijvoorbeeld China heeft een gigantische chemie-industrie. "Het is een complete waardevernietiging als we dit weggooien met z'n allen en daarmee afhankelijkheid creëren elders."

"We hebben laten zien dat we hier concurrerend kunnen produceren. Als de energiekosten omlaag gaan, hebben we nog steeds een heel goed waardemodel om hier industrie te behouden. Daarmee houden we een stukje onafhankelijkheid in stand voor Europa."

Minister wil industrie behouden

Minister Hermans van Klimaat en Groene Energie ziet ook dat chemische bedrijven het in Nederland moeilijk hebben. "Ik ben samen met andere collega's in het kabinet voor de voorjaarsnota van volgende maand aan het kijken wat we kunnen doen om de druk te verlichten."

Hermans wil de industrie graag in Nederland houden. "We hebben de bedrijven keihard nodig voor een sterke, veilige en weerbare economie. Waarin we producten hier maken en we die niet uit andere landen moeten halen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vanaf maandag alleen nog legale wiet in coffeeshops in sommige gemeenten, maar is dat te snel? 'Kwaliteit nog niet genoeg'

Vanaf maandag alleen nog legale wiet in coffeeshops in sommige gemeenten, maar is dat te snel? 'Kwaliteit nog niet genoeg'
Coffeeshopeigenaar Willem Vugs denkt dat het nog te vroeg is voor de volgende fase van de wietproef
Bron: EenVandaag

Vanaf 7 april mogen coffeeshops in tien gemeenten alleen nog maar gereguleerde cannabis verkopen. Maar ondanks uitstel en vertraging komt de nieuwe fase van de 'wietproef' volgens veel coffeeshophouders tóch te snel. "De markt is hier niet klaar voor."

Maandag is het zover: dan gaat de nieuwe fase van het wietexperiment van start. In tien gemeenten door het land mogen coffeeshops alleen nog maar legaal geproduceerde wiet verkopen, om zo te kijken of de keten gereguleerd kan worden. Maar er klinkt veel kritiek. Coffeeshophouders maken zich zorgen en pleiten ervoor de startdatum uit te stellen.

Menukaart beperkt

Willem Vugs is eigenaar van coffeeshop Toermalijn in Tilburg, en heeft zijn twijfels over de startdatum. "Het is een dubbel gevoel. De coffeeshops staan aan de kant van het experiment. Maar ik heb wel de vrees dat een deel van ons assortiment niet meer aangeboden kan worden aan de klanten die daarvoor komen. En dat is toch zeker zo'n kwart van onze klanten."

Volgens hem is het door de Staat gereguleerde aanbod nog niet voldoende, zowel in kwantiteit als kwaliteit. "We zijn bang dat onze menukaart dermate beperkt wordt, dat je eigenlijk in de marge aan het werken bent. Dat houdt in dat de dingen die je hebt snel op gaan, en niet alles wat je hebt aan de kwaliteit voldoet."

De geschiedenis van de coffeeshop

Nederland en cannabis. In de jaren 60 ontstond er in Nederland een nieuwe jongerencultuur: hasj en wiet werden steeds populairder, mede door de hippiebeweging. Dit leidde tot een groeiende zwarte markt en meer politie-ingrijpen. Om de overlast en criminaliteit te verminderen, introduceerde Dries van Agt als minister van Justitie in 1976 het gedoogbeleid.

Deze veranderingen maakten Nederland wereldwijd bekend om zijn liberale drugsbeleid en legden de basis voor het huidige systeem van coffeeshops. In de jaren 90 worden de regels verder aangescherpt, onder andere met strengere controles en afstandsregels voor coffeeshops.

Bekijk ook

'Legaliseren keten noodzakelijk'

Het zorgt er alleen ook voor dat er een systeem ontstaat dat criminaliteit in de hand werkt, zegt expert cannabisbeleid Nicole Maalsté. "Het grote probleem is dat je een illegale achterdeur in stand houdt waarbij je niet kunt letten op kwaliteit en op de omstandigheden, maar waarbij ook de betrokken mensen allerlei risico's lopen. "

Volgens haar is het legaliseren van de keten noodzakelijk. "Deze gedoog-situatie duurt al tientallen jaren en dat is nooit de bedoeling geweest. Er worden hier producten gekocht waarvan niemand weet hoe ze hier naar binnen zijn gekomen." Ze gaat verder: "Er zijn allerlei mensen aan het werk aan de achterkant van een coffeeshop, die in feite niet bestaan. Maar daar zit natuurlijk een hele organisatie achter, en daar wil je grip op krijgen."

'Gesloten coffeshopketen'

Daarom startte de overheid het experiment 'gesloten coffeeshopketen'. Een compleet gecontroleerde keten van de teelt naar het gebruik, zonder illegale kweek. Een product bovendien waarvan je als consument weet wat erin zit. Daartoe selecteerde de overheid tien producenten om staatswiet en -hasj te telen.

In 2017 wordt het experiment aangekondigd, maar liep meermaals vertraging op. Eind 2023 werd de eerste legale wiet in Brabantse gemeentes verkocht, naast het illegale spul. Vanaf maandag begint de experimenteerfase.

Bekijk ook

Breda tevreden

Paul Depla, burgemeester van Breda, pleit al lang voor een legale keten. Volgens hem had de startdatum dan ook niet eerder kunnen komen. "Met het huidige systeem, dan blijf je een volstrekt hypocriet systeem houden. Je weet totaal niets van de manier waarop het geproduceerd wordt. Dus als we daarmee doorgaan, dan is de volksgezondheid de dupe en de criminaliteit de lachende derde. Dat wil ik niet."

Breda is een van de eerste steden geweest waar in 2023 legale wiet over de toonbank ging. Een succes, volgens Depla: "Ik hoor namelijk van de grote coffeeshops dat ze echt tevreden zijn, ook over de kwaliteit van de spullen die worden geleverd. Je ziet dat ze heel erg blij zijn dat ze afscheid kunnen nemen van de illegale achterdeur."

Tijd nodig

Hoewel onderzoeker Maalsté positief is over het experiment als geheel vindt ook zij, in tegenstelling tot de burgemeester, de startdatum te snel. "Je hebt een bestaande markt en die ben je helemaal anders aan het organiseren. Alles verandert."

"Ik denk dat het goed is dat dit gebeurt, alleen dat kun je niet zomaar op data vastpinnen, dus je moet dat langzaam maar zeker die kant op laten groeien. Het gaat de goede kant op, maar mensen hebben gewoon tijd nodig om eraan te wennen en de telers hebben tijd nodig om de producten te maken waar de consument om vraagt."

Bekijk ook

Hobbels logisch in experiment

Toch is er geen ontkomen aan, volgens burgemeester Depla. "Want op dit moment houd je elkaar gevangen. Telers gaan pas telen omdat ze zeker weten dat er coffeeshops zijn die het afnemen, en shops gaan pas afnemen als ze zekerheid hebben dat ze niet meer afhankelijk van die illegale teelt zijn. En dat is de reden waarom ik nu heb gezegd: laten we gewoon een datum pakken, dan weet iedereen waar ze aan toe zijn."

Hoewel hij erkent dat er hobbels op de weg zijn, is dat volgens hem ook de bedoeling. "Dat het een experiment is geeft ook aan dat je dingen tegenkomt dat je van tevoren niet had bedacht. Anders noem je het geen experiment."

Illegaal betere kwaliteit

Willem Vugs heeft nog zo zijn twijfels. "Er is wel hasj momenteel verkrijgbaar, alleen de kwaliteit daarvan is nog niet op het niveau wat de consument acceptabel vindt. De hasj die legaal is en wel goed is, is van een dermate beperkte voorraad dat die heel snel is uitverkocht.

Hij is bang dat zijn klanten de illegale markt zullen opzoeken. "Dan heb je de kans dat die klanten uit zicht verdwijnen, dan óf de illegaliteit ingaan, of naar een stad waar nog wel gedoogde producten verkopen. Wij zijn daar wel bang voor."

Veel onzekerheid

De coffeeshophouders uiten hun zorgen, en het leidt ertoe dat er de eerste 2 maanden van het experiment nog niet op hasj wordt gehandhaafd. Er zou nog te veel onzekerheid zijn of er voldoende hasj aanwezig is om de coffeeshops te bevoorraden. Op het moment komt de meeste illegale hasj uit Marokko.

Een goede stap, zegt Vugs. Maar of die 2 maanden voldoende zijn? "Dat is de vraag. Zoiets zou meer organisch moeten kunnen in plaats van daar echt een strenge tijd aan te hangen."

Volgende fase van wietproef begint, maar volgens coffeeshophouders en experts is het te snel

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant