De nieuwe topman van Philips, CEO Roy Jakobs, zit er nog maar sinds vorig jaar en weer worden er mensen op straat gezet. Alleen in Nederland al 1.100. Geen lekker begin voor een topman. Maar dat is inmiddels bijna traditie voor het bedrijf.

Wereldwijd worden er 6.000 banen geschrapt. In Nederland vallen de klappen vooral in Eindhoven, bij Philips Research. Deze nieuwe ontslagen komen boven op de ontslagronde van eind vorig jaar, toen er 4.000 mensen op straat werden gezet. Onder topman Jakobs is het nu twee keer raak in 3 maanden.

Strategie

Maar volgens journalist Marcel Metze zit er een strategie achter het beginnen met rode cijfers. Hoe zit dat? "Je ziet dat dit al decenia gaande is. Maar voor die tijd, toen Philips nog voortdurend aan het groeien was, gebeurde het niet. Dus het is echt een strategie die past bij die neergaande lijn", vertelt Metze.

Maar dat er een strategie is, wil niet zeggen dat het werkt, vertelt Metze. "De bedoeling van de reorganisatie is dat het tot herstel leidt. Maar als je naar de ontwikkeling van de afgelopen 50 jaar kijkt, is dat niet gebeurd. Alle stappen hebben de neergaande lijn gewoon voortgezet."

Beter cijfers laten zien

Metze schreef twee boeken over Philips. Hij vertelt wat er gebeurt bij zo'n grote reorganisatie die Philips nu doorvoert, om weer in de plus te komen. "Het personeel heeft altijd de neiging om uit te dijen. Het is daarom verstandig om zo om de 5 of 10 jaar eens een keer wat te schrappen. Stel je schrapt 10 procent zoals nu, heb je niet zo'n groot probleem, als je andere mensen wat harder laten werken." Je kunt dan hetzelfde blijven produceren.

Het bedrijf neemt nu een verlies in dit jaar, maar het feitelijke ontslag van mensen wordt uitgespreid. "Stel je hebt 1.000 mensen die je wil ontslaan. Zolang ze nog in dienst zijn kosten ze nog geld, maar ze gaan weg. Het geld dat ze nog kosten, zet je weg als verlies. Dat betekent dat je die kosten niet meer hoeft te nemen in het aankomend jaar. Terwijl ze nog wel in dienst zijn, maar je krijgt nu betere cijfers en dat is fijn voor de aandeelhouders."

Met geld schuiven kan niet meer

Het bedrijf krijgt nu dus minder kosten, omdat Philips straks minder mensen salaris hoeft te betalen, maar als er aan de andere kant niet meer bijkomt, zal het bedrijf over een paar jaar er weer zo voorstaan als nu. "Dat is eigenlijk wat ik de de afgelopen 40 jaar bij Philips zie gebeuren."

Kijken we naar een bedrijf dat gaat verdwijnen? "Philips is uitgekleed, steeds kleiner geworden. En daarom zijn dit soort oplossingen geen antwoord op het probleem", zegt Metze. "Vroeger had je meer divisies. Als het ergens slechter ging, ging het weer wat beter met de licht-divisie bijvoorbeeld. Dan kun je wat schuiven in middelen en hoef je niet meteen een onderdeel te verkopen. Maar omdat het bedrijf nu is opgesplitst kan dat niet meer."

Medische apparatuur

Philips zet nu vooral in op apparatuur voor de medische wereld. De terugroepactie van apneu-apparaten heeft ontzettend veel geld gekost. "En dat is een hele kwetsbare business die ook erg op en neer kan gaan", zegt Metze.

Meer dan een eeuw geleden is Philips al begonnen met röntgenapparatuur. "Dat komt voor uit de gloeilamp. Daar waren ze ook echt goed in. Maar ik denk nu dat er iets te veel is vertrouwd of de technologie ontwikkeling in de medische wereld."

Het kabinet wil bezuinigen op brandweerzorg. En dat is onverantwoordelijk, waarschuwt de vakvereniging voor brandweervrijwilligers. Door klimaatverandering is de kans op oncontroleerbare branden groot. Oud-brandweerman Peter Stals maakte zo'n brand mee.

Na de kinderen treedt er nu een nieuwe groep slachtoffers van misbruik in de Katholieke Kerk naar voren: volwassen zusters en paters die in kloosters zijn misbruikt. Zuster Anne is een van hen: "De pater zei dat dit tussen ons moest blijven."

Ze had er 'lang aan getwijfeld', maar uiteindelijk koos ze er vol overgave voor om haar leven te wijden aan het geloof. Vol verwachting trad de Vlaamse Anne - toen halverwege de 20 - toe tot een slotklooster, vlakbij de Nederlandse grens. Anne: "Het was een lange zoektocht, maar uiteindelijk vond ik dat ik mezelf de kans moest gunnen om gelukkig te worden. Daarom heb ik het uiteindelijk gedaan."

Dictatoriaal bewind

Als jonge zuster liep ze al snel op tegen de hiërarchische structuren binnen het klooster. Dat merkte ze aan hoe de moeder overste, die aan het hoofd van het vrouwenklooster stond, zich opstelde. "Ik stond echt onderaan de ladder. De overste was zeer streng en voerde een dictatoriaal bewind. Haar wil was wet."

Wanneer het misbruik begon, weet Anne nog precies. Ze maakte een zware periode in haar persoonlijke leven door. Haar neefje moest een ingrijpende operatie ondergaan, waardoor hij nooit meer zou kunnen lopen. Dit zorgde voor veel verdriet bij Anne.

'Ik zat verstijfd op zijn schoot'

Het was in deze zware tijd dat een Vlaamse pater, die wist wat Anne doormaakte, haar bij hem riep voor een 'begeleidingsgesprek'. Eenmaal binnen, ging het gesprek al snel een totaal andere kant op, vertelt Anne. "Hij stond plots op, nam me op zijn schoot en begon mijn armen en benen te strelen. Ik zat verstijfd op zijn schoot. Wist niet wat me overkwam, wist me hier totaal geen raad mee."

Totaal verbouwereerd en in shock, 'bevroor' Anne volledig. Maar dat weerhield de pater er niet van door te gaan met zijn seksuele handelingen. Anne: "Hij schakelde over naar het strelen van mijn heupen en borsten, en begon plots hevig te hijgen en te schokken met zijn lichaam. Daarna stond hij op, kuste me op de mond en zei me dat dit tussen ons moest blijven."

Gechanteerd door de pater

6 jaar lang ging het misbruik door. Al die tijd durfde ze er met niemand over te praten. Uit angst en schaamte. "Er wordt mij altijd de vraag gesteld: 'Waarom blijf je naar zo'n man toe gaan?' Maar ik was heel erg bang voor hem. Bovendien kon ik hem moeilijk ontwijken, omdat hij mij chanteerde. Er was altijd de angst dat het misbruik naar buiten zou komen. Want dan wist ik één ding zeker: ik zou als schuldige worden aangewezen."

Daarnaast speelde ook de afhankelijkheidsrelatie, die Anne met de pater had, een rol. "Hij was de enige die mij spirituele voeding gaf. Dus er was dat vreselijke misbruik, maar er waren ook gesprekken tussen ons, waaraan ik me kon optrekken. Het is de hand die slaat, maar ook voedt. Net zoals bij een hond, die gaat ook altijd terug naar zijn baasje."

Pesten en intimideren

Naast het misbruik van de pater, had Anne ook heel veel last van het schrikbewind dat de overste voerde in het klooster. Toen de overste het idee kreeg dat Anne een bedreiging vormde voor haar positie, volgde een periode van pure haat en pesterijen aan haar adres.

"Het pesten en intimideren nam toen afschuwelijke vormen aan. Ze zette anderen tegen mij op. Ik raakte volstrekt geïsoleerd. Er werd op een gegeven moment zelfs gezegd dat het jammer was, dat er geen concentratiekampen meer bestonden. Dan hadden zij mij kunnen vergassen. Zo ver ging het."

Naar de hoogste geestelijke

Pas jaren later, toen ze was uitgetreden en een leven had opgebouwd buiten het klooster, durfde Anne het misbruik en het schrikbewind in het klooster aan te kaarten. Ze deed dat uiteindelijk zelfs bij de hoogste geestelijke in België: kardinaal Daneels. Zijn reactie was een enorme teleurstelling.

"Hij liet mij weten dat hij 'het gebeuren betreurde en voor mij zou bidden'." Een typerend antwoord en volgens Anne exemplarisch voor hoe de Katholieke Kerk met slachtoffers van misbruik omgaat. "Deze reactie heb ik zo vaak gekregen, dat ze voor mij gingen bidden. Ik zeg weleens: 'Als ik voor ieder gebed een euro had gekregen, dan was ik nu heel erg rijk geweest'."

13 jaar lang procederen

In 2003 startte Anne een gerechtelijke procedure tegen de Katholieke Kerk, nadat ze jarenlang geen erkenning voor haar leed had gekregen binnen de kerkorganisatie.

Die juridische strijd zou uiteindelijk maar liefst 13 jaar duren. Uiteindelijk leidde dit tot toekenning van een bedrag aan schadevergoeding. Iets waar het Anne overigens nooit om te doen was. "Ik heb een groot bedrag aan schadevergoeding gekregen. Maar als je dit aftrekt van alle juridische kosten die ik heb moeten maken, en het bedrag dat ik aan therapie kwijt ben, blijft er weinig over."

Veel meer slachtoffers

De reden dat Anne, na al die jaren van zwijgen, nu naar buiten treedt is helder: ze wil een stem zijn. Voor al die slachtoffers die tot op de dag vandaag niet naar buiten durven met hun verhaal. En dat zijn er een hoop, weet Anne. Ze heeft sterke aanwijzingen dat zij niet het enige slachtoffer was van haar misbruiker.

"Als je op bezoek ging bij de pater, was er een soort wachtkamertje. Ik heb daar ook vrouwen naar buiten zien komen, van wie het haar en de kleding helemaal in de war was. En als ik dan bij de pater naar binnen ging, kwam hij met een schone zakdoek aan. Dat was voor mij een teken. Want als hij klaarkwam deed hij dat altijd in een zakdoek."

Nieuw leven buiten klooster

Lang is Anne op zoek geweest naar erkenning voor alles wat haar is aangedaan in het klooster. Maar uiteindelijk heeft ze zich erbij neergelegd. "Officieel heb ik nooit erkenning gekregen voor het misbruik dat mij is aangedaan. Maar door hier maar naar te blijven zoeken, hield deze man - mijn misbruiker - een soort van macht over mij. Dat wilde ik op een gegeven moment niet meer."

"Dus heb ik mijzelf erkenning gegeven. Door te zeggen dat ik niet schuldig was. Ik ben uit de slachtofferrol gestapt. En heb ik uiteindelijk een heel rijk leven kunnen opbouwen. Buiten het klooster."

*Anne is een verzonnen naam, haar echte naam is bekend bij de redactie.