Door ruimte te geven aan demonstraties als gisteren in Amsterdam, vreest crisiscommunicatie-specialist Frank Peters dat de bereidheid van het publiek om mee te werken aan coronamaatregelen wordt ondergraven. "Dat is het risico van deze situatie."

Om die reden moet een herhaling dan ook worden voorkomen. Want is eenmaal de geest uit de fles, dan krijg je die er moeilijk weer in. De harde les die burgemeester Halsema gisteren leerde is aan haar Rotterdamse collega Aboutaleb alvast niet voorbijgegaan. Specialist op het gebied van reputatiemanagement en crisiscommunicatie Frank Peters ziet de demonstratie van gisteren dan ook als een 'wake up call'.

Spanningsveld

Hij noemt het 'spannend', wat er komende dagen en weken staat te gebeuren. Met het recht op demonstratie, maar ook van wat er wordt gevraagd van de samenleving. "Ik denk dat er een spanningsveld zal blijven op dat grondrecht, in relatie tot de maatregelen rond corona."

Gisteren kwam dat spanningsveld bij de demonstratie tegen racisme en politiegeweld op de Dam in Amsterdam scherp aan het licht. Met aan de ene kant mensen die door te demonstreren uiting willen geven aan hun verontrusting over racisme in de samenleving, aan de andere kant een groot deel van de samenleving dat al maanden offers brengt en verontwaardigd is over de massale bijeenkomst, ook al staan ze wellicht achter de doelstellingen hiervan.

Bereidheid medewerking publiek op het spel

Want wat Peters kan het doorbreken van die balans een groot risico opleveren. Natuurlijk is het recht van demonstratie van belang. Maar wat als het vaker misgaat? "Dan zal de bereidheid afnemen om mee te werken aan al die veiligheidsmaatregelen waar zo hard aan gewerkt is de afgelopen maanden."

"Dat zet je daarmee op het spel, dat ondergraaft het absoluut", legt hij uit. En mensen zullen dan eerder ook maling krijgen aan het feit dat ze ook op andere fronten in hun ogen betutteld worden en teveel beperking worden opgelegd. Dat is het risico van deze situatie."

Meer begrip van Halsema

Een teken van begrip uit de richting van Halsema voor de massale verontwaardiging had flink kunnen helpen de angel eruit te halen, denkt Peters. "Ik snap heel goed dat de verontwaardiging er was, bij het publiek, bij de zorg, in de politiek. Daarvoor had ze gisteren meer oog kunnen hebben."

"Ze had zich prima kunnen uitspreken dat ze heel goed begrijpt dat het publiek en medewerkers in de zorg en de politiek verontwaardigd waren. Omdat dit haaks stond op alles wat we in Nederland in de afgelopen maanden zeer zorgvuldig hebben moeten opbouwen."

Verantwoordelijkheid organisatie

Toekomstige demonstraties en manifestaties zullen heel strak geregisseerd moeten worden, vindt hij. "Als ze al worden toegestaan. Er zal veel overleg moeten worden gedaan. De lessen van gisteren zullen meegenomen moeten worden in de gesprekken met de organisatoren van demonstraties om te zorgen dat een herhaling van gisteren niet opnieuw plaatsvindt."

"Dat betekent dat er nog strakker geregisseerd en overlegd zal moeten worden. En ook dat organisatoren van demonstraties zelf kritisch zijn en verantwoordelijkheid moeten voelen en beleidsmaatregelen moeten toepassen in de praktijk. Met eigen ordediensten, dat ze mensen oproepen om weg te blijven als de aanwijzingen er zijn dat het te druk gaat worden. Daarin hebben ook de organisatoren een verantwoordelijkheid."

Demonstraties verbieden

Het blijft hoe dan ook lastig in te schatten wat er gaat gebeuren de komende tijd. "Je zag gisteren in de VS dat de druk en de emoties lopen hoog opliepen. Dat is niet zomaar weg. Hoe het hier gaat, zal ook afhangen wat er de komende dagen gebeurt in Amerika op dit dossier."

Volledig de regie in handen hebben is in ieder geval zo goed als onmogelijk, vindt hij. "Omdat je niet alle factoren kunt beïnvloeden. Dat betekent dat je extreem goed moet voorbereiden. En als het toch weer misloopt, zul je ondanks het feit dat je een grondwettelijk recht schaadt, er niet aan ontkomen misschien toch een demonstratie te verbieden."

Waarom we door het coronavirus in lockdown zitten en door eerdere epidemieën niet

Door het coronavirus is bijna de hele wereld in lockdown. Iets wat bij eerdere epidemieën niet gebeurde. Waarom is het bij het coronavirus nu zo anders? Verslaggever Tom van 't Einde legt het uit.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.