Na ruim anderhalf jaar oorlog wordt de kritiek op president Volodymyr Zelensky stilletjes wat luider. Correspondent Marcel van der Steen komt net terug uit het land en ziet dat vooral onder hoogopgeleiden in hoofdstad Kiev de onvrede aan het toenemen is.
Zelensky werd in april 2019 met een overweldigende meerderheid gekozen tot president van Oekraïne. De voormalige tv-komiek versloeg de toenmalige president Petro Porosjenko met maar liefst 74 procent van de stemmen. Binnen een jaar na zijn aantreden ging de wereld op slot vanwege het nieuwe coronavirus.
Lof uit binnen- en buitenland
Maar toen moest de grootste uitdaging van zijn presidentschap nog komen: op 24 februari 2022 kondigde de Russische president Vladimir Poetin een 'speciale militaire operatie' aan en viel het Russische leger Oekraïne binnen. Hoeveel doden er sindsdien zijn gevallen, is moeilijk vast te stellen. Maar de schattingen gaan uit van minstens tienduizenden aan Oekraïense zijde.
Oekraïners gingen na de Russische inval eensgezind achter hun president staan. Ook in het buitenland kon Zelensky op veel lof en steun rekenen, door de manier waarop hij zijn land leidde in oorlogstijd. Maar nu de oorlog alweer bijna 21 maanden duurt, zijn er steeds meer kritische geluiden op Zelensky te horen.
Bekijk ook
Corruptie in Oekraïense regering
De kritiek op de president gaat niet zozeer over de oorlog en hoe het leger ervoor staat in de strijd tegen de Russen, benadrukt correspondent Marcel van der Steen. Waar steeds meer mensen wel hun vraagtekens bij zetten, is de corruptie binnen de Oekraïense regering, vertelt hij.
Zelensky probeert die corruptie ook te bestrijden, ziet Van der Steen. Zo zijn er in de afgelopen anderhalf jaar al de nodige ministers ontslagen vanwege schandalen op dat gebied. Maar sommige Oekraïners vinden dat hun president medeverantwoordelijk is voor het klimaat waarin dit kan gebeuren. "Zij vragen zich af: waarom stapt hij zelf dan eigenlijk ook niet op?"
Presidentsverkiezingen uitgesteld
Omdat Zelensky inmiddels alweer ruim 4 jaar aan het roer van Oekraïne staat, wordt hij volgens Van der Steen 'niet als geheel vlekkeloos gezien'. Toch zijn er nooit harde bewijzen geweest dat de president zelf ook corrupt is. "Er zijn zeker geen concrete bewijzen dat hijzelf betrokken is geweest bij zulke zaken."
Een logisch moment voor de Oekraïners om zich hierover uit te kunnen spreken, zouden de presidentverkiezingen zijn, die voor volgend jaar gepland stonden. Maar Zelensky liet begin deze maand weten dat het door de oorlog 'nu niet het moment is' om verkiezingen te houden en dat ze daarom worden uitgesteld. Hij zei er niet bij wanneer Oekraïners dan wél weer naar de stembus mogen.
'Mensen durven zich uit te spreken'
En dat neemt een deel van de bevolking hem niet in dank af, merkte de correspondent toen hij recent in het land was. Vooral in hoofdstad Kiev is er kritiek op Zelensky te horen: "Het gaat daar om mensen die toch wat hogeropgeleid zijn en misschien wat meer naar Europa en het Westen kijken. Daarom durven ze misschien ook kritischer te zijn en dat nu ook uit te spreken."
Van der Steen hoort dus voorzichtig aan kritiek op Zelensky als hij met mensen in Kiev praat, maar vooralsnog hoeft de Oekraïense president niet te vrezen voor een aanzwellende storm van kritiek: "Er is nog altijd veel steun voor Zelensky."
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.