Zoveel mogelijk verhalen van Syrische vluchtelingen optekenen. Dat is wat Ugur Üngör wil. Hij is historicus en socioloog aan de universiteit van Utrecht en medewerker van het NIOD, het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en genocidestudies in Amsterdam.  

Üngör doet dit onder andere voor de waarheidsvinding: wat is er allemaal gebeurd in de Syrische oorlog, hoe is deze eigenlijk ontstaan? Weten we eigenlijk wel iets van die oorlog? Oral History is belangrijk voor het verhaal van deze mensen. Je moet nu al betrouwbare getuigenissen verzamelen om het verhaal volledig helder te krijgen voor nu en later. 

Luisteren voelt bevrijdend

Üngör: "Ik ben geïnteresseerd in waarheidsvinding, in geschiedschrijving. Maar je merkt dat vaak onder de oppervlakte van het interview deze mensen het überhaupt op prijs stellen dat iemand naar luistert naar hen verhalen. Dat voelt heel bevrijdend." 

“Het gaat in ons land om ongeveer 70.000 mensen en dat aantal gaat groeien vanwege de gezinshereniging. Ik heb niet de hoop dat ik al die mensen zal interviewen, maar ik denk dat het belangrijk is om een goede dwarsdoorsnede van de Syrische gemeenschap in Nederland te interviewen.  Zoals bijvoorbeeld ook in het Joods Historisch Museum is gedaan met oorlogsgetroffenen. En om die verhalen op een bepaalde manier te verwerken, niet alleen in wetenschap maar ook in het publieke debat."

“Deze mensen blijven in Nederland. Ik denk dat een fractie van deze mensen zal terugkeren naar Syrië. We moeten deze mensen behandelen als toekomstige Nederlanders. Ze zijn straks burgers met een paspoort. hun kinderen groeien op hier. Dat betekent ook dat hun trauma onderdeel is van de Nederlandse samenleving.”

Ideale getuige

De uit Syrië gevluchte Abdelqader Zalkha is een ideale getuige. Niet alleen van de oorlogsgebeurtenissen, maar ook over het leven in Syrië van voor de oorlog. Hij gaat in september beginnen met een studie politicologie en heeft in zijn jonge leven veel meegemaakt. Jarenlang heeft hij de bomaanslagen in Aleppo overleefd.

Muhanad Abdulhusn is op een andere manier bezig met het verzamelen van getuigenissen. Maar dan niet in de vorm van interviews. Abdulhusn verblijft nu twee jaar in Nederland, maar toen hij nog in Syrië woonde, coördineerde hij de smokkel van officiële documenten en papierwerk naar het buitenland. De regering van president Assad legt alles vast, zoals executielijsten en overzichten van gemartelde en gezochte personen. Ook de lagere overheden produceren documenten, bijvoorbeeld over troepenbewegingen, verlofdagen, inzet van ambtenaren bij speciale operaties tegen demonstranten of burgers. Al die papieren kunnen ooit bewijs voor vormen in rechtszaken tegen het regime van Assad. Een organisatie als het Syria Justice and Accountability Centre in Washington heeft al honderdduizenden van dit soort documenten in haar bezit. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.