Veel claimclubs bestuurlijk niet op orde

Veel claimorganisaties voldoen niet aan de eisen voor goed bestuur. Ze hebben onvoldoende maatregelen getroffen om misbruik van gelden of belangenverstrengeling te voorkomen. 

Dat is de belangrijkste conclusie van een onderzoek van de Universiteit van Utrecht dat in het bezit is van EenVandaag. Uit het onderzoek blijkt dat bijna tweederde van de onderzochte organisaties ‘laag’ tot ‘zeer laag’ scoort als het gaat om goed bestuur. Ongeveer een kwart heeft zijn zaken wel op orde. 

De Universiteit van Utrecht onderzocht 66 claimorganisaties op naleving van de zogeheten Claimcode. Die werd in 2011 in het leven geroepen met het doel de wildgroei van claimorganisaties aan banden te leggen en misbruik te voorkomen. In de code, die niet verplicht is, zijn regels opgesteld voor onder meer onafhankelijk en goed bestuur en financiële transparantie.

De Universiteit van Utrecht onderzocht de statuten en ondervroeg de bestuurders. Van de onderzochte stichtingen en verenigingen scoorden er 41 ‘laag’ tot ‘zeer laag’. Zij hebben bijvoorbeeld geen raad van toezicht en dienen geen jaarrekening in. 17 organisaties scoorden ‘hoog’ tot ‘zeer hoog’. Over het algemeen beoordeelt de universiteit de naleving van de code desondanks als ‘gemiddeld’. Daarmee doen de claimstichtingen het wat beter dan drie jaar geleden. “Maar de verschillen zijn groter geworden”, aldus Eddy Bauw, hoogleraar aansprakelijkheidsrecht. “Je ziet dat de claimorganisaties zich naar de uitersten van het spectrum bewegen.”

Loterijverlies

Volgens Bauw betekent het niet voldoen aan de Claimcode niet automatisch dat een claimorganisatie niet deugt. “Maar de waarborgen om misbruik te voorkomen ontbreken. Mijn advies zou zijn: ga niet met zo’n club in zee.” Goed bestuur van claimorganisaties is weer volop actueel door de ophef die is ontstaan rond de stichting Loterijverlies. Oprichter Ferdy Roet van die stichting, die tot aan de Hoge Raad een zaak tegen de Staatsloterij wist te winnen, zou miljoenen aan inleg van deelnemers hebben weggesluisd naar belastingparadijzen. Een aantal van hen eist bij de rechter het vertrek van Roet, die ontkent dat er geld is weggesluisd. 

Onrust

De Claimcode is niet onomstreden onder claimorganisaties. Zo voldoen sommige stichtingen er bewust niet aan, omdat het naleven van de code in hun ogen het consumentenbelang juist kan schaden. ,,Het is niet in het belang van mijn klanten om de tegenpartij inzicht te geven in onze financiële situatie”, zegt Pieter Lijesen, onder meer voorzitter van de stichting Woekerpolisproces en de stichting Volkswagenaudiclaim. “Ze kunnen een procedure dan net zo lang rekken totdat wij door ons geld heen zijn.”

Onder claimorganisaties leeft er onrust over wetgeving om de wildgroei aan claimclubs aan banden te leggen. Uit een advies van juristen aan het ministerie van Veiligheid en Justitie, dat in handen is van EenVandaag, blijkt dat in de toekomst mogelijk nog maar één organisatie per schadezaak een claim mag afwikkelen. Ook moet zo’n organisatie aantoonbare ervaring hebben in de afwikkeling van massaclaims. Volgens claimorganisaties wordt er op die manier een ‘monopolie’ gecreëerd.

Update:

SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk heeft inmiddels Kamervragen gesteld over de claimindustrie.

Voor een uitgebreid achtergrondverhaal over de claimclubs, lees onze zeer uitgebreide longread: