meer NPO start
  1. Homepage
  2. Van hoge verwachtingen naar 1 zetel bij de Europese verkiezingen: hierop haakten NSC-kiezers af

Van hoge verwachtingen naar 1 zetel bij de Europese verkiezingen: hierop haakten NSC-kiezers af

  1. 11-06-2024 13:44
  2. Politiek
  3. Auteur: Jelle Fastenau
Van hoge verwachtingen naar 1 zetel bij de Europese verkiezingen: hierop haakten NSC-kiezers af
NSC-partijleider Pieter Omtzigt tijdens het debat over het hoofdlijnenakkoord
Bron: ANP

Bij de oprichting van NSC waren de verwachtingen hooggespannen: de partij peilde 27 zetels en maar liefst 81 procent van alle kiezers had vertrouwen in Omtzigt. Een half jaar na de verkiezingen is een groot deel van zijn kiezersgroep toch ontevreden.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 1.800 landelijke NSC-kiezers van het Opiniepanel. Van hen geven 3 op de 10 (29 procent) aan ontevreden te zijn met hoe de partij het sinds de Tweede Kamerverkiezingen heeft gedaan.

Vertrouwen in Omtzigt afgenomen

Ook het vertrouwen van zijn eigen kiezers in partijleider Omtzigt nam in het afgelopen half jaar flink af. Vlak na de verkiezingen leek dat vertrouwen nog rotsvast (94 procent), maar na een stroeve formatieperiode heeft nog iets meer dan de helft (56 procent) vertrouwen in hem.

Vertrouwen NSC-kiezers in partijleider Omtzigt

Een deel van zijn kiezers is positief over Omtzigts 'integriteit' en 'standvastigheid' in de onderhandelingen. Anderen geven aan dat de manier waarop, met 'weglopen', 'lang twijfelen' en 'drammen' hen doet twijfelen aan Omtzigts leiderschapskwaliteiten. "Ik vind hem nog steeds een uitstekende volksvertegenwoordiger, maar dit is een andere rol. En die beheerst hij niet altijd even goed."

Bekijk ook

Te weinig Europese ervaring

Die kritiek vertaalde zich door in de uitslagen bij de Europese verkiezingen. Waar de NSC landelijk nog 20 zetels binnenhaalde, koos slechts 14 procent van die kiezers vorige week opnieuw voor dezelfde partij.

NSC-kiezers die vorige week een overstap maakten, twijfelden bijvoorbeeld of de partij genoeg Europese ervaring zou hebben. "Ik heb NSC gestemd om een nieuwe impuls aan het Nederlandse politieke landschap te geven", laat een deelnemer weten, "maar op Europees niveau heb ik meer vertrouwen in een stabiele, gevestigde partij." Kiezers die daarom meer 'op zeker wilden spelen', kozen bijvoorbeeld voor het CDA.

Gevoelige samenwerking met PVV

Tegelijkertijd speelden ook tactische overwegingen een rol om over te stappen op een andere partij. Ruim 3 op de 10 (31 procent) van de voormalige NSC-kiezers gaven aan dat zij met hun stem links óf rechts het grootst wilden maken.

Reden daarvoor is samenwerking met de PVV, die onder de achterban splijt. Voorstanders van die samenwerking kozen vorige week bijvoorbeeld PVV voor 'een zo rechts mogelijk Europa', terwijl tegenstanders juist strategisch kozen voor GroenLinks-PvdA als 'partij die kon winnen van PVV'.

Bekijk ook

Lage verwachtingen van kabinet

Daar komt bij dat de NSC-kiezers die bij de partij afhaakten minder te spreken waren over het gesloten hoofdlijnenakkoord. Minder dan de helft (46 procent) van hen verwacht dat de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB de komende jaren zal doen wat zij belangrijk vinden.

3 op 10 (29 procent) afhakers trokken daarom bij de Europese verkiezingen naar een partij die meer uitgesproken standpunten hadden op thema's die deze kiezers belangrijk vinden. Op het thema migratie profiteerde vooral de PVV daarvan, terwijl de meer links georiënteerde kiezers uitweken naar D66, GL-PvdA of Volt op thema's als klimaat en Europese samenwerking.

'Harde kern' blijft

Met het afhaken van deze kiezers, wordt ook duidelijker aan welke thema's de 'harde kern' van de overgebleven NSC-kiezers de meeste waarde hechten. Kiezers die vanwege specifieke standpunten op een thema opnieuw NSC stemden, noemen daarbij vooral de bestuurscultuur.

Die groep heeft er juist wél veel vertrouwen in dat Omtzigt die ambities voor elkaar kan krijgen (65 procent). Hoewel ook de overgebleven kiezers vonden dat het weglopen bij de formatie 'geen schoonheidsprijs' verdiende, zijn zij tevreden dat hij 'vasthield aan zijn beloften aan de kiezer'. "In een coalitieland kun je niet alle speerpunten binnenhalen, maar mijn partij heeft een goed stempel kunnen drukken op het resultaat."

Bekijk ook

Hoe is het vertrouwen in de partijleiders van de coalitiepartijen?
info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 10 tot en met 11 juni 2024. In totaal deden 1.809 mensen mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'

  1. 12-04-2025 17:10
  2. Buitenland
  3. Auteur: Kamal van de Pol, Marit Koopmanschap
Waarom volgens deze expert Iran en de VS in gesprek willen over atoomakkoord: 'Jonge mensen willen vrijheid'
Een voetbalfan tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tussen Iran en de VS in 2000
Bron: ANP

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

Bekijk ook

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

Hamas, Hezbollah, Houthi's: de invloed van Iran uitgelegd

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Waarom volgens deze expert Iran en de Verenigde Staten in gesprek willen over atoomakkoord

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

  1. 12-04-2025 16:44
  2. Veiligheid en recht
  3. Auteur: Cas de Jong
Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'
Bron: EenVandaag

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

Bekijk ook

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Bekijk ook

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."

Deze cyberexpert waarschuwt dat iedereen slachtoffer kan worden van telefoonfraude: 'Zijn bendes die extreem geraffineerd werken'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant