Twijfel aan het nut van hoorzittingen met beoogde ministers: 'Dit leidt tot spektakelpolitiek'

De hoorzittingen die de Tweede Kamer de komende dagen houdt voor de beoogde bewindslieden roepen twijfels op. De zittingen gaan over de achtergrond en motivering van de politici, maar staan hun benoeming niet in de weg. "Geen toegevoegde waarde."

Naar voorbeeld van het Amerikaanse Congres en het Europees Parlement, organiseert de Tweede Kamer hoorzittingen voor de beoogde bewindslieden. Eén voor één komen de beoogd ministers en staatssecretarissen komende dagen langs. Ze houden een kort inleidend verhaal en vervolgens mogen Kamerleden één of twee vragen stellen.

Meer transparantie

Het is de bedoeling dat parlement en kabinet op deze manier nader kennis maken, zegt initiatiefnemer Joost Sneller (D66). "Normaal is deze fase van de kabinetsformatie zeer besloten."

Volgens Sneller bieden de hoorzittingen meer transparantie aan de Kamer. De presentatie van de kandidaat-bewindspersonen schenkt aandacht aan hun motivatie en integriteit.

Geen gevolgen

Maar niet alle Kamerleden staan te trappelen om de bewindspersonen te bevragen. Aan de hoorzittingen zijn namelijk geen gevolgen verbonden. De Kamer kan de bewindspersonen bijvoorbeeld niet naar huis sturen. Dat is bij de hoorzittingen in de VS en in Brussel wél het geval.

Door de beperkingen die tijdens deze hoorzittingen gelden (in principe mag er bijvoorbeeld slechts één vraag per fractie worden gesteld) is er nauwelijks mogelijkheid tot een scherpe gedachtewisseling. Ook het feit dat de bewindspersonen nog niet in functie zijn, staat een inhoudelijk gesprek in de weg. Vandaar dat de fracties van SP, CDA, ChristenUnie en SGP bedanken voor de eer.

'Spektakelpolitiek'

"Dit past niet in onze manier van besturen", merkt CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal op. Beoordeling van integriteit en geschiktheid is een taak van de formerende partijen en de formateur."

"Verder hebben de bewindspersonen nog geen contact met hun ministeries en kunnen ze dus niks inhoudelijks zeggen. We gaan graag in debat als ze eenmaal in functie zijn. Dit heeft geen toegevoegde waarde. Ik vrees dat dit leidt tot spektakelpolitiek en daar hou ik niet van."

Geen bevredigende antwoorden

Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) deed vandaag wel mee aan de hoorzitting van beoogd minister Keijzer van Wonen, ze was als Kamerlid al woordvoerder wonen. "In het program-akkoord van het kabinet staan andere dingen dan haar inbreng van toen", zegt hij vooraf. Verder is hij benieuwd naar hoe ze terug kijkt op de bezwaarprocedure die ze voerde tegen de bouw van een woningcomplex voor dementerende bejaarden bij haar eigen huis.

Het aanstaande kabinet wil zulke bezwaarprocedures namelijk flink bekorten, maar na afloop van de hoorzitting met Keijzer concludeert De Hoop dat hij geen bevredigende antwoorden heeft gehad. "Om die te krijgen, heb je in een debat toch meer ruimte." Toch vindt hij deze eerste hoorzitting een succes: "Ik weet nu waar Keijzer staat, en ook wat mij als oppositielid te doen staat."