radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Staken loont': waarom jongeren zich nu massaal aansluiten bij vakbonden

'Staken loont': waarom jongeren zich nu massaal aansluiten bij vakbonden
Medewerkers staken bij De Bijenkorf
Bron: ANP

In oktober brak vakbond FNV een record: meer dan 5.000 mensen schreven zich in. En opvallend is dat het vooral jongeren waren die dat deden. Waarom deze opvallende ontwikkeling plaatsvindt, legt vakbondshistoricus Rosa Kösters uit.

Het is de grootste stijging ooit, want normaal gesproken schrijven zich maar 2.500 tot 3.000 mensen in. Dat is vooral te danken aan de succesvolle stakingen die plaatsvonden in september, vertelt Kösters.

'Staken loont'

De aantallen zijn met name toegenomen in sectoren waar gestaakt is of waar nieuwe cao-afspraken zijn gemaakt, ziet Kösters. Ze heeft het onder andere over de stakingen van de NS. "Deze stakingen kregen veel aandacht, waardoor mensen hebben gezien: het kan helpen om te staken, staken loont."

Volgens Kösters verklaart de zichtbaarheid van vakbonden ook het feit dat het vooral jongeren zijn die zich hebben ingeschreven. "Het is niet zo dat jongeren negatief staan tegenover een vakbond, maar veel jongeren weten niet dat een vakbond bestaat."

Bekijk ook

Zichtbaarheid

En als ze dat wel weten, weten ze vaak niet goed wat die vakbonden doen en kunnen betekenen, zegt Kösters. "Dus hoe zichtbaarder een vakbond, hoe meer jongeren zien dat een staking slaagt en welke thema's belangrijk zijn."

Voor jongeren zijn vakbonden dan ook heel belangrijk om verandering teweeg te brengen, voegt ze toe. "Vakbonden zijn op verschillende manieren actief, met name rondom thema's over werk. In alle belangrijke verworvenheden die wij vanzelfsprekend vinden, hebben vakbonden een enorm belangrijke rol gespeeld. Bijvoorbeeld dat je werkdag 8 uur is, dat je pensioen opbouwt."

'Het heft in eigen handen'

Ook voor student Daan Bos (23) vormden de succesvolle stakingen eind deze zomer de aanleiding om zich bij het FNV aan te sluiten. "Het is solidariteit naar mensen die nu bijdragen aan de maatschappij, ik hoop dat studenten straks ook solidair naar mij toe zullen zijn als ik straks werk."

"Je ziet dat jongeren veel willen staken, zoals over klimaat, maar ook met de renteverhoging op de studieschuld zie je dat studenten massaal boos zijn en in actie komen. En daarvoor moet je bij de vakbond. Samen schouder aan schouder gaan staan."

Bekijk ook

Werkplezier

Daan hoopt vooral dat zijn lidmaatschap bij FNV bijdraagt aan betere werkomstandigheden. "Ik denk dat het nu belangrijk is dat de lonen omhoog gaan. Je ziet dat werkgevers er alles aan doen om mensen te behouden."

"Maar tegelijkertijd dringt het niet bij ze door dat goede werkomstandigheden en een goed salaris zijn wat mensen nodig hebben om zichzelf te voorzien in hun levensonderhoud en ook om hun werk leuk te vinden."

Nieuwe aanwas

"Veel mensen zien de vakbond als van oude, grijze mannen. Maar die nieuwe aanwas laat ook zien dat jongeren het heft in eigen handen kunnen nemen om daar verandering in te brengen", voegt de student toe.

"Door samen in actie te komen en een punt te maken, laten we zien wat we waard zijn en krijgen we het geld en de omstandigheden die we verdienen."

Bekijk hier het onderdeel in onze uitzending

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom EU-miljoenenboete voor Apple en Meta volgens deze expert wél zin heeft

Apple en Meta krijgen van de Europese Commissie samen een boete van zo'n 700 miljoen euro voor het overtreden van de Digital Markets Act. Deze wet richt zich op techbedrijven die zo groot zijn dat ondernemers en consumenten bijna niet zonder hen kunnen.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'
Bron: Oost-Europa expert Bob Deen

Het geplande topoverleg in Londen tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Oekraïne over het beëindigen van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is tot op het laatste moment uitgesteld.

Het overleg van vandaag ging wel door, maar zonder de ministers van Buitenlandse Zaken van de meeste landen. De Oekraïense ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie namen wél deel aan de gesprekken. Zij reisden af naar Londen om zich, volgens presidentieel stafchef Andriy Jermak, in te zetten voor 'een compleet en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren als eerste stap op weg naar een oplossing'.

Wat betekent dit voor Oekraïne?

"Eigenlijk is dit weer een stap in een behoorlijk schimmig proces waarin Oekraïne en Rusland beide proberen te doen alsof ze echt vrede willen om op die manier de Amerikanen aan boord te houden", zegt Oost-Europa expert van Instituut Clingendael Bob Deen.

De onderhandelingen vinden plaats terwijl Rusland recent, ook tijdens het paasbestand, meerdere drone-aanvallen uitvoerde. "Ze zijn erg bezig met naar elkaar te wijzen. De Oekraïners zeggen: de Russen willen helemaal geen vrede, die blijven gewoon aanvallen, zelfs tijdens het staakt-het-vuren. En de Russen proberen zo redelijk mogelijk over te komen naar de Amerikanen met allemaal eisen die voor Oekraïne eigenlijk onbespreekbaar zijn."

Bekijk ook

'Diefstal van Oekraïnes grondgebied'

Een van de eisen van Rusland is dat Oekraïne de Krim 'inlevert'. En dat is vernederend, zegt Deen. "Het moeten opgeven van de Krim is eigenlijk voor geen enkele Oekraïense president acceptabel. Dat kan je ook niet aan de Oekraïense bevolking uitleggen. Het lijkt alsof deze deal bewust geformuleerd is zodat Zelensky het er mee eens moet zijn."

"Wat er nu op tafel ligt is een 'typisch Russische geste', waarin je eigenlijk onredelijk veel claimt en daarna redelijk probeert over te komen door te zeggen dat je alleen maar wilt houden wat je al bezet hebt", gaat de expert verder. "Maar eigenlijk blijft het nog steeds diefstal van Oekraïens grondgebied."

info

Wat ligt er nu op tafel?

  • Wat Rusland krijgt:
    • De Krim wordt officieel erkend als Russisch door de VS.
    • Behoud van bezette delen van Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja.
    • Garantie dat Oekraïne nooit lid wordt van de NAVO.
    • Opheffing van alle westerse sancties sinds 2014.
    • Economische samenwerking met de VS, vooral op het gebied van energie en industrie.
  • Wat Oekraïne krijgt:
    • Een vage 'veiligheidsgarantie' van een losse groep Europese landen. De VS doet niet mee.
    • Een klein deel van Charkiv terug, vrije doorgang over de Dnipro-rivier.
    • Beloften over wederopbouw (maar zonder duidelijk budget of financiering).
    • De kerncentrale van Zaporizja blijft formeel in Oekraïense handen, maar wordt beheerd door de VS. De opgewekte stroom gaat zowel naar Oekraïne als naar Rusland.
    • Een mijnbouwdeal met de VS, ondertekening staat gepland voor donderdag.

Bekijk ook

Amerika gefrustreerd

Niet alleen met de deal, maar ook met hun afwezigheid wil vooral de Verenigde Staten een statement maken. Zo benadrukt Amerika-verslaggever Tom van 't Einde het belang van de afwezigheid van de Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio.

"De Amerikanen zijn echt ontzettend gefrustreerd dat er zo weinig ontwikkeling in de onderhandelingen zitten, president Trump voorop", zegt Van 't Einde. "Hiermee willen ze een duidelijk statement naar Oekraïne afgeven. Ze verwachten veel meer beweging vanaf hun kant."

Onredelijke verwachtingen van Trump

President Trump voerde sinds het begin van zijn presidentschap zware druk op het vredesproces. Tijdens zijn campagne zei hij binnen 24 uur een einde aan deze oorlog te willen maken, later stelde hij dit bij naar 100 dagen. "Het was onredelijk om te verwachten dat hij het in 24 uur of 100 dagen zou kunnen beëindigen en daar loopt Trump nu tegenaan", merkt Deen op over de tijdsruk die de president op de onderhandelingen zet.

Van 't Einde vult aan: "Hij wil laten zien aan zijn kiezers dat hij deze oorlog tot een goed einde kan brengen. Of hij daar nou een stuk Oekraïne voor moet opofferen of niet, dat maakt voor hem eigenlijk niet veel uit."

Bekijk ook

Hoop op beweging

Toch is dit overleg niet geheel zinloos. "Er zit echter wel degelijk beweging in", zegt Deen. "Het is niet alleen maar nep. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff is vorige week uit Rusland gekomen met een aantal ideeën waar hij Trump van heeft weten te overtuigen. Die zijn vorige week al aan de Oekraïners en Europeanen gepresenteerd."

"Een staakt-het-vuren zou in het voordeel van Oekraïne zijn. Ze weten dat ze het niet heel lang meer vol kunnen houden, zeker als de Amerikaanse wapenleveringen stoppen", aldus Deen.

Serieuze bedreiging

Van een stop in wapenlevering heeft Oekraïne al eerder last gehad, weet Van 't Einde.

"We moeten het dreigement van Trump dat hij de onderhandelingstafel verlaat heel serieus nemen. Hij heeft al eerder alle steun aan Oekraïne 10 dagen lang stilgezet."

Bekijk ook

'Beide partijen staan onder druk'

Wat is er dan echt nodig om een einde te maken aan deze oorlog? "De Russen hopen dat ze dit conflict op militaire wijze kunnen beslechten en willen dus iets terug voor een staakt-het-vuren", antwoordt Deen.

"Beide partijen staan onder druk om toch een beetje te bewegen, maar ze zijn nog niet echt klaar voor een duurzame oplossing. Het lijkt er dus op dat ze er deze week niet definitief uit zullen komen", zegt de expert tot slot.

Vredesakkoord oorlog Oekraïne na 'topoverleg' nog steeds niet dichtbij: 'Amerikaans geduld is bijna op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant