Sociale werkbedrijven bang voor ontslagen of minder begeleiding na loonsverhoging: 'Goede stap voorwaarts, maar ook zorgwekkend'

Veel nieuwe cao's hebben de koopkracht van werknemers flink verbeterd, de salarissen gingen omhoog. Dat geldt nu ook voor mensen met een beperking die werken bij sociale werkbedrijven. Maar die kunnen die hogere salarissen eigenlijk helemaal niet betalen.

Bij werk- en ontwikkelbedrijf Diamant-groep in Tilburg werken zo'n 1800 mensen. Daar vindt directeur Yasin Torunoglu het een goede ontwikkeling dat zijn medewerkers er geld bij krijgen, maar aan de andere kant is het voor hem ook dubbel. Want waar moet hij het van betalen?

Mensen die niet kunnen rondkomen

"Er zijn een hele hoop mensen hier met geldzorgen", vertelt Torunoglu. "Er zijn hier mensen die aan het einde van de maand structureel in de min komen. Of mensen die zich gewoon niet ziek melden, omdat ze die inkomensterugval niet kunnen opvangen. Dus het gaat heel ver."

"Bestaanszekerheid is hier geen containerbegrip, maar de harde werkelijkheid. Mensen komen in de schulden die ze dan af moeten betalen. Of mensen kunnen gewoon structureel aan het einde van de maand de rekeningen niet betalen", vertelt de directeur.

1 miljoen euro extra

Maar de lasten voor Torunoglu gaan door de nieuwe cao die is afgesloten wel flink omhoog. En dat baart hem zorgen. "Dit is echt een goede stap voorwaarts voor deze mensen, dat ze het op hun bankrekening wat ze gaan merken. Maar als je kijkt naar de toekomst van onze sector is dit echt een zorgwekkende ontwikkeling."

"Want als bedrijf gaan wij 1 miljoen euro extra loonlasten krijgen. Dat is op zich niet erg. Nogmaals, ik wil het graag betalen aan onze medewerkers, maar dat geld moet wel ergens vandaan komen. Meer winst kunnen wij niet maken. En we hebben al jarenlange discussie over hoe je deze infrastructuur in stand houdt. En het zure van dit akkoord is dat het Rijk niet over de brug komt."

'Onhoudbare situatie met vorige cao'

Ook bestuurslid Marion van Limpt bij branchevereniging Cedris vindt dat een loonsverhoging echt noodzakelijk was. "Werken loonde niet meer. Mensen die hadden onvoldoende om mee rond te kunnen komen, om hun boodschappen te kunnen doen, om hun reiskosten te kunnen betalen. Dus mensen zakten door het ijs. Het was echt noodzakelijk dat er iets aan zou gebeuren."

"Als we mensen van een uitkering naar werk begeleiden, moet dat wel genoeg verdienen om zichzelf en hun gezin te kunnen onderhouden. Dat was niet meer het geval. Mensen konden de reiskosten niet meer betalen, konden geen bedrag meer inleggen voor een klein cadeautje voor een collega, ze konden de lunchtrommel niet meer vullen. Dus dat was echt een onhoudbare situatie."

'Minister wil toekomstbestendige infrastructuur'

Demissionair minister Carola Schouten voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, zegt blij te zijn voor mensen die werken onder de cao's. "Zij hebben net als veel Nederlanders moeite om rond te komen door de gestegen prijzen. Vaak werken zij door een arbeidsbeperking in deeltijd."

"De overheid ondersteunt hen ook komend jaar met een koopkrachtpakket, maar het is goed dat ook werkgevers bijdragen met verbeterde arbeidsvoorwaarden. Daar is inderdaad oog voor. De minister werkt met de betrokken partijen aan een toekomstbestendige infrastructuur van sociaal ontwikkelbedrijven, waarbij ook de financiële positie van de sector wordt betrokken. Hierover stuurt zij binnenkort een brief naar de Tweede Kamer."

In gesprek gaan

Met ministerie zegt dat minister Schouten samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), vakbonden en Cedris in gesprek gaat over de toekomst van de cao 'Aan de slag na 2024'. Ook wat betreft de financiering.

Schouten wil samen met deze partijen naar oplossingen zoeken, 'waarbij in acht wordt genomen dat het Rijk geen partij is in de cao-onderhandelingen'.