Koning Willem-Alexander klonk optimistisch in de troonrede van dit jaar, want de economie groeit weer. Ondanks dat benadrukte hij dat dit niet voor alle groepen in de samenleving voordelen oplevert. Een boodschap die ook voor de sociale partners van belang is. Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland en de vakbonden FNV en CNV kwamen er samen niet uit in hun onderhandelingen, maar zitten nu in de speciale radio-uitzending ‘Prinsjesdag op 1’ weer samen aan tafel. De voorzitters kijken samen vooruit, maar ook terug naar de troonrede die vandaag werd uitgesproken.

De werkgevers

Hans de Boer van VNO-NCW geeft aan dat we eerst ook mogen vieren dat het goed gaat met de economie. “De ongelijkheid neemt niet langer toe. Meer mensen zijn aan het werk, laten we dat eerst noemen. Daarna moeten zoveel mogelijk mensen ook van de economie profiteren.” Michaël van Straalen van MKB-Nederland vind dat dit moet gebeuren in een goede samenwerking: “In collegialiteit moeten werkgever en werknemer samen bouwen aan de nieuwe arbeidsmarkt. Die gaat namelijk radicaal veranderen.”

De werknemers

“Lang niet iedereen profiteert mee van de economie in dit land. De economische groei moet in dienst gaan staan van alle burgers,”  zegt Han Busker van de FNV. Maurice Limmen van CNV is dat met hem eens: “De onzekerheid in de maatschappij wordt steeds groter, en er zijn steeds meer zorgen over baanzekerheid. Daar moeten we wat aan doen, en daar hadden we ook graag afspraken over gemaakt in de onderhandelingen.”

De toekomst

De partners spraken ook hun verwachtingen uit voor de toekomst. Verwachten zij nog nader tot elkaar te komen? Van Straalen van MKB ziet het nog wel goed komen: “Zonder enige twijfel zal het nog wel ontdooien. Het is in ons aller belang om elkaar te vinden. Als dat niet lukt, is dat heel vervelend.” Han Busker van de FNV heeft vooral tijd nodig: “We moeten nadenken over hoe wij verder willen met het proces.” Vooral de politieke toekomst van het land gaat ook invloed hebben. “WE moeten afwachten wat het nieuwe kabinet gaat doen, dan ziet de wereld er ook weer heel anders uit,” aldus Limmen van CNV.

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.