tv LIVE
meer NPO start

Schaamte bij Tesla-rijders door gedrag Elon Musk: 3 op de 10 eigenaren willen van hun auto af

Schaamte bij Tesla-rijders door gedrag Elon Musk: 3 op de 10 eigenaren willen van hun auto af
Een deel van de Tesla-rijders rijdt met minder plezier in hun auto door Elon Musk.
Bron: EPA en AFP

Schaamte voelen voor je elektrische auto, vanwege het omstreden gedrag van de eigenaar van het merk: 40 procent van Tesla-rijders kan erover meepraten. 3 op de 10 willen om die reden zelfs af van hun auto.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 26.000 leden van het Opiniepanel. 432 van hen bezitten of leasen momenteel een Tesla.

Musk omstreden

Een deel van hen rijdt nu 'met veel minder plezier' in hun elektrische auto vanwege Elon Musk, die grootaandeelhouder is van Tesla. Musk wordt als omstreden gezien, onder meer vanwege zijn inmenging in de Europese politiek en het verspreiden en toelaten van desinformatie op zijn eigen platform X.

Ook heeft hij een hoge functie in het nieuwe kabinet van president Trump, na een aanzienlijke financiële bijdrage aan diens campagne.

'Sticker aanschaffen'

3 op de 10 (31 procent) Tesla-rijders in het onderzoek overwegen inmiddels hun Tesla weg te doen, of hebben dat recent al gedaan. Een van hen licht toe: "Musk misbruikt zijn macht. Als ik had geweten hoe hij nu is, had ik nooit een Tesla genomen." Ook is een deel van deze automobilisten van plan een 'anti-Musk-sticker' op hun Tesla te plakken, om zo afstand te nemen van de techmiljardair.

Voor de helft (51 procent) heeft het gedrag van Musk weinig effect op hoe zij over hun Tesla denken. Een iets kleinere groep (40 procent) is juist trots om in een Tesla te rijden. Hoewel ze zijn gedrag niet altijd goedkeuren, zien zij in Musk ook een 'visionair', en kun je volgens hen het product prima loskoppelen van de eigenaar. "Er zijn ook componisten die mooie muziek maken en slechte dingen deden, dat maakt hun muziek niet minder mooi", schrijft een Tesla-rijder.

Hoe kijken Tesla-rijders naar hun auto door het gedrag van Elon Musk?

Van X af

Toch leiden de grillen van Musk ook tot een uitstroom op andere plekken. Na Musks overname van Twitter (nu bekend als X), en meerdere beleidswijzigingen op het platform, besloot een deel van de gebruikers op te stappen. Ook publieke figuren en bedrijfsaccounts, zoals onlangs de politieke partij Volt, kiezen ervoor zich niet meer met Musks platform te associëren.

Bijna de helft (46 procent) van de (voormalige) X-gebruikers in het onderzoek geeft aan dat recentelijk ook gedaan te hebben of te overwegen. Het sociale medium is volgens hen onder Musk een 'giftig, haatdragend medium' geworden, met 'complotten en andere onzin'. Een voormalig gebruiker laat weten 'niet bij te willen dragen aan een platform waar zoveel desinformatie en haat wordt uitgedragen'.

Overwegen sociale media-gebruikers hun account te verwijderen door Musk en/of Zuckerberg?

Ook kritiek op Zuckerberg

Zorgen over desinformatie leven ook onder gebruikers van de platforms van Mark Zuckerbergs Meta.

De oprichter en eigenaar van onder meer Facebook en Instagram kondigde onlangs aan te stoppen met het gebruik van factcheckers op deze social media, omdat zij volgens hem te bevooroordeeld zouden zijn. Daarnaast sprak ook Zuckerberg openlijk zijn steun uit aan president Donald Trump.

Afstappen van WhatsApp geen optie

De leegloop lijkt op deze platforms vooralsnog minder groot: een derde (33 procent) van de gebruikers overweegt te stoppen met Facebook, een kwart (24 procent) overweegt dat bij Instagram. Zij noemen de ommezwaai van Zuckerberg 'opportunistisch' en vinden dat hij zijn 'ware gezicht' heeft laten zien.

Maar het opgeven van deze platforms blijkt voor velen toch lastig: ze zouden het contact met hun netwerk missen, of gebruiken de platforms voor werk. En afstappen van WhatsApp, ook eigendom van Meta, is al helemaal geen optie zonder 'geschikt alternatief'.

Bekijk ook

'Blij dat factchecken verdwijnt'

Tegelijkertijd geeft een andere groep deelnemers in het onderzoek aan juist vooral een positieve invloed te ervaren van het beleid van Musk en Zuckerberg op social media. Zij zijn blij dat er nu 'meer ruimte is om onderwerpen te bespreken' en zien in X een 'tegenhanger voor de mainstream media'. Bijkomstig voordeel voor sommigen is dat de, volgens hen, 'linksprogessieve' gebruikers het platform juist verlaten.

Ook de koerswijziging van Zuckerberg kan bij een deel juist op goedkeuring rekenen. Wat hen betreft zou er op social media überhaupt geen plek moeten zijn voor factcheckers. "Ik ben intelligent genoeg om zelf de feiten te controleren. Subjectiviteit en objectiviteit worden nog weleens met elkaar verward", beklaagt een deelnemer zich.

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 14 tot en met 16 januari 2025. Er deden in totaal 26.823 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Er worden meer Palestijnen dan Israëliërs vrijgelaten, hoe komt dat? 'Israël doet alles om ze terug te krijgen'

De eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is bijna voltooid. De afgelopen maand ruilden de twee partijen gevangenen en gijzelaars uit. Maar tot nu toe komen hierbij meer Palestijnen dan Israëliërs vrij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid
Bron: ANP

Drie buitenlandse islamitische predikers die een inreisverbod kregen, zijn dit weekend toch welkom op de Ramadan Expo. De rechtbank in Den Haag heeft het besluit om de drie te weren, teruggedraaid. Ministers Faber en Van Weel zijn hier niet blij mee.

Het gaat om predikers Ali Hammuda, Mohamed Hijab en Abu Bakr Zoud. De drie staan dit weekend - tot groot ongenoegen van asielminister Marjolein Faber en de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel - op de sprekerslijst van de Ramadan Expo. Een groot islamitisch evenement in Utrecht.

Inreisverbod teruggedraaid

Faber (PVV) en Van Weel (VVD) wilden een inreisverbod voor de omstreden predikers vanwege 'verwerpelijke uitspraken in het verleden over onder meer vrouwen en homo's'. Ze zouden 'haatpredikers' zijn.

Maar afgelopen donderdag bleek dat de rechter vond dat de ministers onvoldoende duidelijk hebben gemaakt waarom de sprekers toegang moet worden geweigerd. Het inreisverbod werd daarom, twee dagen voor het evenement, teruggedraaid.

Bekijk ook

Ministers waren niet duidelijk

Deze beslissing werd niet genomen omdat de rechter ervan overtuigd is dat de drie mannen geen haatpredikers zouden zijn, maar omdat de ministers onvoldoende kunnen onderbouwen waarom toegang moet worden geweigerd.

"Dus misschien zijn het haatpredikers, misschien zijn het zeer radicale types, maar daar ging de uitspraak niet over", legt Maurits Berger uit. Hij is arabist en hoogleraar Islam en het Westen, aan de universiteit Leiden. "De ministers hadden duidelijker moet zijn over waarom een inreisverbod nodig is."

'Voor het eerst zo'n rechtszaak'

Het verzoek om een verbod voor islam-predikers is niks nieuws. Opeenvolgende kabinetten doen dat al zo'n 30 jaar, weet de hoogleraar. Maar deze keer heeft de stichting die de Ramadan Expo organiseert het inreisverbod voorgelegd aan de rechter. En dat is nieuw.

"Voor zover ik weet is dit voor het eerst, dat een moslimorganisatie een rechtszaak heeft aangespannen tegen deze beslissing. En de rechter heeft ze in het gelijk gesteld."

Onder een vergrootglas

De vraag is of we ons in Nederland net zo druk maken bij een orthodox christelijk of joods evenement. "Nee", zegt de hoogleraar. "Dat ligt anders. Omdat dat op de een of andere manier bekend of vertrouwd voelt. Een islamitisch event ligt snel onder het vergrootglas."

"Als moslims orthodox zijn worden ze vrij snel bestempeld als radicaal. De gedachte is dat een radicale moslim kan afglijden naar extremisme. Iemand die bommen kan gaan gooien." Daar zijn mensen bang voor. "Maar inmiddels is uit onderzoek wel duidelijk dat die glijdende schaal er niet is", vertelt Berger.

Waarom het inreisverbod voor islamitische predikers werd teruggedraaid

Geen theologische elite in Nederland

De drie islamitische predikers, die nu dus wel welkom zijn in Nederland, komen uit Engeland en Australië. Waarom is het nodig om sprekers uit het buitenland te halen als het zoveel 'juridisch gedoe' veroorzaakt? "Omdat Nederland nog weinig theologisch geschoolde islamistische deskundigen heeft", antwoordt de hoogleraar.

"We hebben het nu over de tweede en derde generatie moslims. De eerste generatie waren gastarbeiders, daar zat geen theologische elite bij", zegt Berger. "Deze huidige generatie is veel religieuzer. Jongeren van nu vinden geen antwoorden in Nederland en nodigen daarom sprekers uit de VS, Engeland en Australië uit. Daar zijn in een vroeg stadium al hoger opgeleiden naar toe gegaan, inclusief theologen. Hier kwamen vooral mensen met weinig opleiding."

Nederlandse imams

Inmiddels zijn er wel Nederlandse jonge imams die de maatschappij goed kennen en verbonden zijn met de samenleving. "Theologisch zijn ze goed onderlegd. Ze hebben hun opleiding in het buitenland gehad bij gerenommeerde islamitische instellingen", weet Berger. Maar de organisatie achter Ramadan Expo noemt zich orthodox en nodigt dus vooral orthodoxe types uit.

"Er zijn zeker ook liberale stromingen in de islam. Bij alle religies zitten mensen in elkaars vaarwater en zijn ze het oneens", vertelt Berger hierover. "Dan beginnen ze een eigen kerk of synagoge. Bij moslims zie je dat ook. In die zin zijn ze perfect geïntegreerd in Nederland. Er is veel verschil van mening."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant