radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Remco vond het coronajaar zwaar als arts-assistent, 'maar ik ben misschien wel een betere arts geworden'

Remco vond het coronajaar zwaar als arts-assistent, 'maar ik ben misschien wel een betere arts geworden'
Arts-assistent Remco Molenaar
Bron: EenVandaag

Arts-assistent Remco Molenaar voelt de enorme impact die 1 jaar corona op hem en zijn collega's heeft gehad. "Als ik terugdenk aan wat er allemaal is gebeurd, word ik nog steeds emotioneel."

"Eén dag, begin april 2020 was dat, staat me nog glashelder bij. Ik had net een dienst op de spoedeisende hulp achter de rug. Het was extreem druk geweest, met veel mensen die ontzettend ziek waren, heel emotioneel."

'Wat zijn jullie in vredesnaam aan het doen?'

Nog steeds vindt arts-assistent Remco Molenaar van het Amsterdam UMC het moeilijk om terug te denken aan die loodzware dag tijdens de eerste coronagolf. "Buiten scheen de zon, het was een van de allereerste warme dagen."

"Ik kwam het ziekenhuis uit en fietste door een park naar huis", vertelt hij. "En daar leek het alsof er totaal niets aan de hand was. Iedereen zat gewoon hutjemutje bij elkaar. Het leek wel Koningsdag. Toen wilde ik echt van mijn fiets af stappen en schreeuwen 'Wat zijn jullie in vredesnaam aan het doen?'"

Gevoel van machteloosheid

Traumapsycholoog Kaz de Jong van Artsen zonder Grenzen herkent dit gevoel van vervreemding en eenzaamheid vanuit zijn eigen werk tijdens ebola-uitbraken. "Artsen en verpleegkundigen zijn natuurlijk wel wat gewend, ze leren beroepshalve omgaan met ziekte en dood. Maar het raakt ze wel."

"En het gevoel van machteloosheid waarmee mensen de coronapandemie tegenover moesten treden en tegelijkertijd dag en nacht moesten doorwerken, dat was ongekend voor Nederland."

Middeleeuwse geneeskunde

In het begin van de coronapandemie hadden medici geen idee hoe ze coronapatiënten konden helpen en was er nog amper kennis van het ziektebeeld van Covid-19. "Ik ben bang geweest om het zelf te krijgen of door te geven aan anderen", herinnert Remco Molenaar zich.

"En ik kon zo weinig doen voor de patiënten. Wat waren hun kansen, zouden ze het halen, zouden ze nog goed het ziekenhuis uit kunnen komen? We hadden geen idee. Het leek wel een soort middeleeuwse geneeskunde: we konden zuurstof geven en dat was het dan."

Lees ook

Arts-assistenten direct aan de slag met coronapatiënten

Alle jonge artsen van het Amsterdam UMC werden meteen aan het begin van de coronacrisis ingedeeld om bij de behandeling en verpleging van coronapatiënten te helpen. Remco Molenaar ging op de spoedeisende hulp aan de slag.

"Het was er ongelofelijk druk", weet hij nog. "Soms kwam er iemand met de ambulance binnen en was er een korte, gehaaste overdracht. De beslissing om wel of niet nog te behandelen moest ik in sommige gevallen nemen zonder überhaupt nog te hebben gesproken met naasten. Dat was heel erg zwaar."

24 uur per dag aan

Het waren dit soort heftige ervaringen die ervoor zorgden dat Remco om hulp ging vragen. "Ik stond gewoon vierentwintig uur per dag aan. Als een lange, hectische dag in het ziekenhuis erop zat ging ik naar huis, maar daar draaide ook alles om corona. Als je de televisie aan deed of een krant las, dan denderde het gewoon door. Op gegeven moment gaat dat fout natuurlijk."

Lees ook

Traumapsycholoog Kaz de Jong van Artsen zonder Grenzen kreeg daarom midden in de eerste coronagolf een telefoontje van het Amsterdam UMC. "De vraag was of ik mijn ervaringen met de psychische impact van een grote virusuitbraak, en de bijkomende stress en onzekerheid met het ziekenhuis wilde delen."

Rustzones in het ziekenhuis

"Ik had eerder in ebola-gebieden gewerkt, dus ik kon tips geven over de extreme werkdruk en de heftige gebeurtenissen en emoties waaraan personeel werd blootgesteld", vertelt hij.

"Maar ik kon ook concrete adviezen geven over hoe medewerkers de stress van de dienst van zich af kunnen laten glijden en hoe ze rustzones in het ziekenhuis kunnen creëren waar het over andere dingen gaat dan corona."

Kaz de Jong traumapsycholoog Artsen zonder Grenzen
Bron: AVROTROS
traumapsycholoog Kaz de Jong van Artsen zonder Grenzen

Nooit geleerd om over eigen emoties te praten

Voor Remco Molenaar kwam de psychologische hulp op het juiste moment: "Kaz de Jong legde meteen de vinger op de zere plek. Hij zei: 'Jullie hebben als zorgverleners vooral geleerd om te luisteren naar de klachten en gevoelens van de patiënt. Maar jullie hebben in al die jaren studie nooit goed geleerd om over de eigen emoties te praten'."

Praten over wat je meemaakt is inmiddels een vast onderdeel van de werkoverdracht geworden: "Met steun van medisch psychologen spreken we over dingen die zijn gebeurd en wat er op ons hart ligt. Gewoon zonder filter", vertelt Molenaar. "Daarnaast had ik veel aan de praktische tips: soms even geen tv, geen nieuws. En pauzes met bijna militaire discipline inplannen, inzien dat pauzes net zo belangrijk zijn als werk. Zonder deze adviezen had ik misschien een burn-out gekregen, en veel anderen ook."

Remco Molenaar
Bron: EenVandaag
Arts-assistent Remco Molenaar bij de corona afdeling van het Amsterdam UMC

'Betere arts geworden'

Het afgelopen jaar was erg zwaar, vindt Molenaar. En nog steeds is de werkdruk enorm en maken ze zich in het ziekenhuis zorgen erover wat de komende tijd zal brengen en hoe ziekenhuizen alle ballen in de lucht kunnen houden.

"De coronacrisis gaat maar door en dat is heel pittig. Maar toch zijn er ook positieve effecten. Ik ben heel erg veranderd, en misschien wel een betere arts geworden, empathischer. Je hoeft niet altijd sterk te zijn."

Bekijk het tv item

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Terugblikken met presentator Pieter Jan Hagens, die met pensioen gaat: 'Journalistiek is veranderd, maar ikzelf ook'

Terugblikken met presentator Pieter Jan Hagens, die met pensioen gaat: 'Journalistiek is veranderd, maar ikzelf ook'
Presentator Pieter Jan Hagens tijdens zijn laatste uitzending van EenVandaag
Bron: EenVandaag

Hij was jarenlang een van de vaste gezichten van EenVandaag: Pieter Jan Hagens. Gisteren presenteerde hij het programma voor het laatst. Hij gaat met pensioen na een carrière van meer dan 40 jaar als journalist en presentator, op radio en tv.

Normaal stelt Pieter Jan de vragen, nu mochten jullie die aan hem stellen.

1. Hoe kijk je terug op je carrière?

"Ik vind dat ik een geluksvogel ben. Ik heb 43 jaar in de journalistiek gezeten en ik heb er enorm van genoten. Ik zou niet weten wat ik anders had moeten doen, er is geen vak dat ik zo leuk zou vinden als dit."

"Het leuke van met pensioen gaan is dat de oude doos wordt opengemaakt. Ik heb veel verschillende dingen kunnen doen en meegemaakt, ook buiten de journalistiek. Dat komt allemaal weer naar boven. En het gevoel dat ik steeds opnieuw krijg is: wat heerlijk dat ik dat heb kunnen doen."

2. Hoe heb je de journalistiek zien veranderen?

"De journalistiek is veranderd, maar ik ben zelf ook veranderd. Ik begon bij de VARA in de jaren 80, waar ik met stevig linkse journalisten werkte. Ik dacht: zo hoort het kennelijk. Later heb ik me daar een beetje van gedistantieerd, ik vond het te activistisch. Ik vond dat de feiten meer moesten spreken."

"In deze tijd, waarin grimmige leiders opstaan en democratische vrijheden op het spel staan, denk ik juist weer: journalisten zijn er niet alleen voor de feiten, maar ook om bepaalde ideeën te beschermen. Ideeën die het fundament vormen voor onze liberaal-democratische samenleving."

3. Wat was jouw favoriete onderwerp om te presenteren, en wat het moeilijkste interview?

"Ik heb bij Buitenhof veel bijzondere mensen aan tafel gehad, met wie ik langere gesprekken kon voeren. Ik heb veel bijzondere denkers, schrijvers en politici gesproken. Die hadden vaak iets te vertellen waar ik wel wat van opgestoken heb. Vooral de Israëlische schrijver Amos Oz maakte indruk, dat was zo'n wijze man."

"Hij maakte zulke goede opmerkingen. Dat was in 2015, de aanslagen in Parijs waren toen net geweest. Hij duidde dat terrorisme op zijn manier. Hij had het erover dat terroristen geen gevoel voor humor hebben, en dat klinkt nu heel plat, maar hij vertelde dat zo raak en mooi. En ik weet ook dat veel kijkers van die uitzending hebben genoten."

"Maar ook bij EenVandaag heb ik veel spannende dingen gedaan. Ik denk meteen aan de verkiezingsdebatten. Het debat in 2023, waaruit het huidige kabinet is voortgekomen, is een van de betere debatten die ik heb geleid. Maar tegelijkertijd waren die debatten een van de moeilijkste dingen die ik heb gedaan, dat is een hele opgave."

"Het is fijn dat je dan eindeloos met collega's kan brainstormen over wat de beste opzet is. En dat je de spanning deelt: tijdens het debat hoorde ik dan de eindredacteur in mijn oortje, die net zo zenuwachtig was. Dit delen met collega's ga ik het meeste missen aan het werk. Want ook als je geen beste vrienden bent, maken ze toch een groot deel uit van je sociale leven."

Bekijk ook

4. Welke peiling had de meest verrassende uitslag voor jou?

"Ik heb niet zo'n goed geheugen voor peilingen, moet ik eerlijk zeggen. Het Opiniepanel is natuurlijk een heel goed gereedschap van EenVandaag. Maar als ik in de studio sta, ben ik bezig met het gesprek dat ik voer met de presentator van de paneluitslagen, niet met de uitslagen zelf. Ik kan die niet tegelijkertijd goed onthouden, dus weet ook niet meer welke uitslag mij het meest heeft verbaasd."

5. Hoeveel invloed heb je zelf gehad op de onderwerpen die behandeld werden? En ging dat weleens in tegen je eigen mening?

"Eigenlijk heb ik daar niet zo veel invloed op. EenVandaag is een olietanker die op koers vaart, er werkt een grote redactie. Ik kan wel meepraten en meedenken, maar ik ben geen eindredacteur. Toch heb ik zeker in interviews wel een belangrijke stem. En ook in de politieke debatten kan ik als presentator de richting van het gesprek bijsturen."

"Of de presentatie weleens tegen mijn eigen ideeën of mening in ging? Laat ik zeggen dat ik wel blij ben dat ik mezelf nu meer mag gaan uitspreken. Maar ik ben ook blij dat ik dat als journalist en presentator niet gedaan heb. Ik zou mezelf geen knip voor de neus waard vinden als ik in interviews een bepaalde politieke lijn zou voorstaan. Ik vind dat je als journalist niet te koop moet lopen met je eigen mening."

"Tegelijkertijd vind ik het gek om nu weg te gaan, omdat er zoveel gebeurt op het moment, waarvan je denkt: oei, waar gaat dit heen? In de Verenigde Staten durven wetenschappers zich niet meer uit te spreken, er zijn bezuinigingen op het hoger onderwijs, ook in Nederland. Het klimaat verandert. Daar maak ik me zorgen om. Het voelt als een grote opluchting dat ik niet geheimzinnig hoef te doen over waar ik mij zorgen om maak. Dat heb ik gemist de afgelopen jaren."

"Ik heb niet de illusie dat ik daar in mijn eentje iets aan kan doen. Maar alles wat journalisten, maar ook burgers doen, is op dit terrein van belang. Wat ik daarom ook ga doen is als burger mezelf meer uitspreken. Dat kan nu ook, ik ben journalist af. Misschien sluit ik me wel aan bij een politieke partij. Ik weet nog niet welke, maar ik ga het wel doen. Niet als politicus, maar gewoon als burger."

6. Wat ben je van plan om te gaan doen tijdens je pensioen?

"Ik ga eerst zeilen met mijn vrouw, een paar maanden weg. En daarna wil ik graag dingetjes doen waar ik tot nu toe niet aan toe kwam, zoals een houten bootje maken waar mijn kleinzoon in kan leren zeilen. Dat ben ik zeker van plan."

"Het is sowieso goed om weer eens met een frisse blik de wereld in te kijken, want er komt voor het werk ongetwijfeld iets anders moois in de plaats. Aan de andere kant: ik stop weliswaar met de vaste dingen, maar ik blijf nog steeds graag interviews en debatten leiden, voice-overs inspreken, misschien invallen bij een radio-uitzending. Dus als iemand ergens ziek is, weet me te vinden."

info

EenVandaag Vraagt

Bij EenVandaag heb je de mogelijkheid om vragen en ideeën in te sturen. Dat kan altijd in onze chat, of je kunt meedoen aan de gerichte EenVandaag Vraagt-oproepen die wij zo'n twee keer per week plaatsen in de Peiling-app. De Peiling-app is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

7. Hoe hoop je dat de journalistiek er de komende jaren uit gaat zien?

"Ik hoop dat de journalistiek zich opstelt als beschermer van de waarden waar wij allemaal op drijven, zoals gelijkheid, vrede, rechtvaardigheid en verdraagzaamheid. Al die dingen zijn zo belangrijk in onze democratische samenleving, en ik hoop dat journalisten daaraan meewerken. Elke journalist is op dit terrein van belang."

"Ik denk dat de meeste journalisten dit ook zo zien, sowieso al mijn collega's hier bij EenVandaag. Ik ben er trots op dat alle collega's zich ervan bewust zijn dat we een rubriek zijn die dicht bij de mens wil staan, waar de onderwerpen die we brengen echt relevant zijn, en waarin tegelijkertijd de feiten heilig zijn. Juist in deze tijd waarin onverdraagzaamheid en angst toenemen, denk ik dat het belangrijk is dat er programma's zoals EenVandaag zijn."

Presentator Pieter Jan Hagens neemt in EenVandaag afscheid van de kijkers

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door oorlogsdreiging stappen landen uit ontwapeningsverdragen: 'Internationale spelregels staan onder druk'

Wereldwijd liggen er miljoenen landmijnen onder de grond. Hierdoor vallen er jaarlijks honderden slachtoffers. Om dit te stoppen werd in een verdrag afgesproken dat het wapen de wereld uit moest. Maar nu de spanningen toenemen, trekken landen zich terug.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant