Ophef over beeldmateriaal van optreden politie: 'Framen dreigt trend te worden'

Politieagenten zijn boos over de reacties op het ME-optreden na de demonstratie in Den Haag. Ze vinden dat politieagenten onterecht in een kwaad daglicht worden gesteld door video’s op social media. "Hier kunnen wij niet meer tegenop."

Voorzitter Gerrit van de Kamp van politievakbond ACP is boos omdat op social media het optreden van de politie bij het protest in Den Haag afgelopen zondag wordt geframed. De agenten worden in korte filmpjes weggezet als uitlokkers in plaats van ordehandhavers. "De agenten zijn daar woedend over en gefrustreerd. Want ze kunnen er niks tegen doen, terwijl zij weten of het anders is gegaan. Dat wordt weggepoetst", vertelt Van de Kamp.

Framing

In een filmpje dat veel gedeeld wordt op social media proberen agenten in burger een relschopper uit de menigte te arresteren. Als een grote groep de man wil ontzetten, trekken diezelfde agenten zich terug bij een ME-bus. Maar tegenstanders claimen dat agenten de gevechten uitlokten. Door het tonen van een kort fragment van een gebeurtenis kan context ontbreken, zegt onderzoeker Jurriaan Jacobs. Hij deed eerder onderzoek naar de impact van online framing van professioneel handelen.

"Het framen van beeldmateriaal betreft een breed spectrum. Zo kan er een filmpje getoond worden zonder context. Dat wordt online gezet en vervolgens is het aan het publiek om er iets van te vinden. Of het manipuleren en hermonteren van beeldmateriaal, soms met als doel om de hoofdpersoon als schuldige te laten zien."

Steeds meer beeldmanipulatie

En juist die manipulatie van beeld ziet Van de Kamp steeds vaker. Hij is van mening dat er sprake is van een trend. "Je ziet dat beelden bij elkaar worden gezet, soms een combinatie van beelden uit het heden en verleden. Er worden vergelijkingen getrokken. Dat is vooral iets van de laatste anderhalf jaar. Dat komt nu tot een hoogtepunt. Politieagenten zeggen: daar kunnen wij niet meer tegenop."

Politieagenten overwegen daardoor te stoppen met hun werk. De impact van beelden op social media kan groot zijn, zegt Jacobs. "Je ziet gevallen waar het heeft geleidt tot forse psychische klachten. Het kan ook leiden tot handelingsverlegenheid. Als je wordt gefilmd word je eigenlijk aangesproken op het gedrag dat je toont, dat in jouw ogen niet terecht is. Ik heb ook signalen gehoord dat mensen iets meemaken en de volgende keer denken: ik ga even anders handelen. Misschien minder hard optreden, waardoor je professionele palet aan vaardigheden anders ingezet wordt en je misschien niet zo effectief bent als je zou moeten zijn."

Procesinformatie

Volgens Jacobs zou procesinformatie erg kunnen helpen, maar een sluitende oplossing heeft ook hij niet. "Wat gebeurde er voorafgaand aan het incident? Het kan helpen als je weet dat er vooraf een lange discussie is gevoerd. Maar ook het personaliseren van het beroep kan helpen, of reageren en uitleggen op socialmediaplatformen zoals Twitter."

Volgens Van de Kamp is het lastig om met alle beelden die op social media gedeeld worden om te gaan en moet er gekeken worden hoe nu verder. "Voor een deel hoort het bij het werk om verantwoording af te leggen over wat we doen. Op het moment dat je de partij die de orde moet handhaven op deze manier wegzet, dan zet je eigenlijk deze manier van werken onder druk. Dan is het maar de vraag waar het gaat eindigen."

Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid liet eerder al weten dat hij snapt dat beschuldigen die online circuleren agenten raken. Hij gaat om tafel met de voorzitters van de politiebonden en de korpsleiding.