Op naar meer vrouwelijke toponderzoekers: 'Kijk naar idee, niet naar cv'

Vrouwen in de wetenschap besteden minder tijd aan onderzoek dan hun mannelijke collega's. Moeder worden levert vaak problemen op voor de carrière van vrouwelijke hoogleraren. Dat kan anders, vindt Saskia Lindhoud, docent aan de Universiteit Twente.

Vrouwen op de universiteit geven vaker les dan hun mannelijke collega's, en doen dus minder vaak onderzoek. Ze worden daardoor ook minder snel toponderzoeker. Dat blijkt uit onderzoek van het Landelijke Netwerk van Vrouwelijke Hoogleraren.

Een beurs krijgen

Voor Saskia Lindhoud speelt het probleem minder: ze doet wel onderzoek. "Bij mij gaat het op en af. Soms besteed ik meer tijd aan onderwijs, soms meer aan onderzoek." Voor veel andere vrouwen is dat anders.

Lindhoud kan wel verklaren waarom vrouwen moeilijker aan een onderzoek beginnen. "Wil je een beurs krijgen voor onderzoek, dan moet je een goed cv hebben, veel publicaties hebben en geciteerd worden. Als je er een tijdje uit bent geweest, dan tellen die publicaties niet door. Dat gat wordt niet opgevangen."

Baby? Een gat in je cv

De belangrijkste oorzaak van zo'n gat in je cv? Kinderen. "Het systeem van subsidiebeoordeling werkt het onderscheid in de hand", zegt Lindhoud. "Na een PhD moet je zelf op zoek naar onderzoeksgelden en dat is vaak ook het moment dat er kinderen komen."

Het zorgt ervoor dat vrouwen sneller afhaken. Toch presteren vrouwen al jarenlang beter dan mannen in het onderwijs; het percentage vrouwelijke afstudeerders ligt ruim boven de 50 procent. "Ergens raken we ze kwijt. Het aandeel vrouwen neemt in elke opeenvolgende functiecategorie drastisch af." Van de universitair docenten is in 2016 ongeveer een op de drie vrouw, van de universitair hoofddocenten is dat ongeveer een op de vier en van de hoogleraren is maar ongeveer een op de zes vrouw.

Goede ideeën belonen

Nederland staat daarmee ergens onderaan in de lijst van EU-landen, als het gaat om het aandeel vrouwelijke onderzoekers in universitaire topposities. "Daar wordt bij het beoordelen van beurzen meer gekeken naar het idee voor dat onderzoek en niet naar iemands cv."

Zo'n oplossing ziet Lindhoud ook voor Nederland. "Het vernieuwende van het idee zou veel meer waarde moeten krijgen dan het cv van de aanvrager." Beurzen zouden er ook juist voor bepaalde groepe moeten zijn. "Bijvoorbeeld voor mensen die extra flexibiliteit nodig hebben, voor ouderschap, ziekte of mantelzorg. Alleen als je met de onvoorspelbare dingen in het leven rekening houdt, zullen meer jonge vrouwen een academische carrière als een mogelijkheid zien."