radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Ook als we overstappen op kernenergie blijven we afhankelijk van Rusland

Ook als we overstappen op kernenergie blijven we afhankelijk van Rusland
Bron: ANP

In de discussie over hoe we minder afhankelijk worden van het Russische gas, wordt kernenergie genoemd als mogelijk alternatief. Maar helpt dat wel? Nee, zo blijkt. Want ook voor uranium zijn we afhankelijk van de Russen.

Ruim 35 procent van de wereldwijd voor kerncentrales benodigde hoeveelheid verrijkt uranium wordt geproduceerd in Rusland. Om precies te zijn; per jaar wordt 66700 ton SWU (de rekeneenheid voor uranium) uranium verrijkt in de wereld, waarvan 28600 ton in Rusland.

Interne markt

"Rusland heeft een grote interne markt voor uraniumverrijking voor hun eigen reactoren en voor de reactoren naar Russisch ontwerp die ze in het buitenland hebben gebouwd", laat Jan Leen Kloosterman per mail weten. Hij is hoogleraar in de natuurkunde van nucleaire reactoren, verbonden aan de TU Delft.

In Nederland wordt ook uranium verrijkt. Dat wordt gedaan in Almelo in door het Nederlands-Duits-Britse Urenco. Het bedrijf is, na Rusland, de tweede speler in de wereld van de uranium verrijking en heeft op vier plekken in de wereld fabrieken staan.

info

Wat is uranium?

Uranium is de energiebron voor kernenergie. In een kerncentrale worden uraniumatomen gesplitst en dat levert warmte op. Daarmee wordt stoom gemaakt die een turbine aandrijft om elektriciteit op te wekken.

Uranium niet in sancties meegenomen

Een van die fabrieken van Urenco staat in de Verenigde Staten. Dat land heeft zelf geen verrijkingsfabrieken meer. "Die zijn de afgelopen twintig jaar allemaal gesloten wegens veroudering, omdat ze uit de jaren veertig en vijftig stamden", zegt Dirk Bannink, van documentatie- en onderzoekscentrum kernenergie LAKA.

Saillant is dan ook dat in de sancties tegen Russische olie- en andere energieproducenten uranium niet is meegenomen. "Dat heeft de nucleaire industrie in de Verenigde Staten voor elkaar gekregen. Ze zijn te afhankelijk van het relatief goedkope uranium uit Rusland", vertelt Bannink.

Bekijk ook

Duurder als je winning verplaatst

Niet alleen voor een groot deel van het verrijkte uranium zijn we afhankelijk van Rusland, ook voor de grondstof zelf. 60 procent van het uranium komt uit Rusland of Kazachstan. Verder zijn Canada en Australië grote spelers in de uraniumwinning. "Je zou de industrie naar die laatste twee landen kunnen verplaatsen, maar dan wordt het wel duurder", zegt Bannink.

Daarnaast is Rusland het enige land dat uranium hoger verrijkt dan strikt noodzakelijk is voor kerncentrales. Dat is volgens Bannink handig voor onderzoeksreactoren. "Dus het deel waarvoor we afhankelijk zijn van Rusland voor kernenergie is groot. Daarnaast moet je je sowieso bedenken dat als je van het gas af wil, je de snelste manier moet vinden. Een kerncentrale bouwen is dat beslist niet." Dat duurt op zijn minst tien jaar.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom rijdt in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus'.

De bus, waar mensen bij elkaar komen om contact te houden, sluit goed aan bij een campagne van Alzheimer Centrum Limburg die gisteren van start ging. Deze campagne, genaamd 'We zijn zelf het
medicijn', moet mensen
bewust maken van de invloed van een gezonde leefstijl op de hersengezondheid.

Gezonde levensstijl

Het initiatief voor de bus
werd opgestart vanuit een vitaliteitsproject van gemeente
Kerkrade, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke
partners zoals het Leger des Heils. Remko van Vliet van Leger des Heils vertelt: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Meer zicht

Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?" Hij is dan ook groot voorstander van de campagne en initiatieven zoals de ontmoetingsbus. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

De aftrap van de campagne 'We zijn zelf het medicijn' wordt de komende tijd uitgerold over heel Zuid-Limburg.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant