In de discussie over hoe we minder afhankelijk worden van het Russische gas, wordt kernenergie genoemd als mogelijk alternatief. Maar helpt dat wel? Nee, zo blijkt. Want ook voor uranium zijn we afhankelijk van de Russen.
Ruim 35 procent van de wereldwijd voor kerncentrales benodigde hoeveelheid verrijkt uranium wordt geproduceerd in Rusland. Om precies te zijn; per jaar wordt 66700 ton SWU (de rekeneenheid voor uranium) uranium verrijkt in de wereld, waarvan 28600 ton in Rusland.
Interne markt
"Rusland heeft een grote interne markt voor uraniumverrijking voor hun eigen reactoren en voor de reactoren naar Russisch ontwerp die ze in het buitenland hebben gebouwd", laat Jan Leen Kloosterman per mail weten. Hij is hoogleraar in de natuurkunde van nucleaire reactoren, verbonden aan de TU Delft.
In Nederland wordt ook uranium verrijkt. Dat wordt gedaan in Almelo in door het Nederlands-Duits-Britse Urenco. Het bedrijf is, na Rusland, de tweede speler in de wereld van de uranium verrijking en heeft op vier plekken in de wereld fabrieken staan.
Wat is uranium?
Uranium is de energiebron voor kernenergie. In een kerncentrale worden uraniumatomen gesplitst en dat levert warmte op. Daarmee wordt stoom gemaakt die een turbine aandrijft om elektriciteit op te wekken.
Uranium niet in sancties meegenomen
Een van die fabrieken van Urenco staat in de Verenigde Staten. Dat land heeft zelf geen verrijkingsfabrieken meer. "Die zijn de afgelopen twintig jaar allemaal gesloten wegens veroudering, omdat ze uit de jaren veertig en vijftig stamden", zegt Dirk Bannink, van documentatie- en onderzoekscentrum kernenergie LAKA.
Saillant is dan ook dat in de sancties tegen Russische olie- en andere energieproducenten uranium niet is meegenomen. "Dat heeft de nucleaire industrie in de Verenigde Staten voor elkaar gekregen. Ze zijn te afhankelijk van het relatief goedkope uranium uit Rusland", vertelt Bannink.
Bekijk ook
Duurder als je winning verplaatst
Niet alleen voor een groot deel van het verrijkte uranium zijn we afhankelijk van Rusland, ook voor de grondstof zelf. 60 procent van het uranium komt uit Rusland of Kazachstan. Verder zijn Canada en Australië grote spelers in de uraniumwinning. "Je zou de industrie naar die laatste twee landen kunnen verplaatsen, maar dan wordt het wel duurder", zegt Bannink.
Daarnaast is Rusland het enige land dat uranium hoger verrijkt dan strikt noodzakelijk is voor kerncentrales. Dat is volgens Bannink handig voor onderzoeksreactoren. "Dus het deel waarvoor we afhankelijk zijn van Rusland voor kernenergie is groot. Daarnaast moet je je sowieso bedenken dat als je van het gas af wil, je de snelste manier moet vinden. Een kerncentrale bouwen is dat beslist niet." Dat duurt op zijn minst tien jaar.
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
