Onrust en chaos op terroristenafdeling Vught

Het is onrustig op de terroristenafdeling van de zwaar beveiligde gevangenis in Vught. Aanleiding is de behandeling van twee gedetineerde moslimvrouwen. Begin deze maand komt de chaos tot een gewelddadige uitbarsting: Mohammed Bouyeri, moordenaar van Theo van Gogh, sloopt dan een keuken. 

Met zijn actie komt neemt Bouyeri het op voor twee moslima’s die vastzitten voor het  uitreizen naar Syrië en Irak en steun aan Islamitische Staat. Het gaat om een vrouw uit de Haagse Schilderswijk en Lieke “Hayat” S. uit Eindhoven.

Vastgezet met rechts-extremisten

Zij protesteren al weken tegen het feit dat ze zijn vastgezet met rechts-extremisten, drie mannen uit Enschede die zijn veroordeeld tot vier jaar cel voor brandstichting in een moskee.

De vrouw uit de Schilderswijk is nu ruim een week op vrije voeten. Ze mag haar vonnis van de rechter in vrijheid afwachten. In EenVandaag doet ze voor het eerst haar verhaal:

'Een moslimvrouw plaatsen bij drie rechts-extremistische mannen die een moskee in Enschede in de fik hebben gestoken. Ik had zelf ook in die moskee kunnen zitten! Ja, het heeft mij heel boos gemaakt. Echt heel boos.'

Mannen en vrouwen niet samen vast

Het is zeer opmerkelijk dat mannen en vrouwen in de terreurgevangenis samen vastzitten, stelt de advocaat van haar, Yasar Özdemir:

'Mannen en vrouwen moeten sowieso niet bij elkaar op de afdeling zitten. Dat gebeurt nergens ter wereld. En voor zover ik weet is er in Nederland geen epidemie, zijn er genoeg cellen. Er zijn genoeg middelen om mannen en vrouwen op een humane manier in detentie te plaatsen. Dat gebeurt niet.'

Geen privacy

Ook Lieke “Hayat” S. schrijft meerdere klachten aan de gevangenisdirectie. Niet alleen over de mannen op haar afdeling, maar ook over de privacy in haar eigen cel. Zo schrijft ze in een brief, in bezit van EenVandaag:

'Mannen van buiten de terroristenafdeling kunnen ons zien in onze cel. Ze vertellen dat aan elkaar door. Met als gevolg: een groep ongelovige mannen die staat  te roken en te roepen voor onze cel.'

Net als Lieke voelt ook de andere vrouw zich lange tijd bespied door andere gedetineerden:

'Die keken in mijn cel en riepen allerlei respectloze dingen. Alsof ze gek werden. Ik was toen de enige vrouw. Heel interessant natuurlijk. Ik heb gezegd: ik voel mij hier niet prettig bij: lastig worden gevallen in mijn cel, waar ik 22 uur doorbreng.'

Actie Bouyeri effectief

De incidenten leiden tot steeds meer spanningen. De klagende moslima’s voelen zich niet serieus genomen door de gevangenisdirectie. De onrust neemt toe. Op 1 maart vernielt Mohammed Bouyeri een keuken, omdat de directie niet met hem in gesprek wil over de behandeling van zijn vrouwelijke medegedetineerden. Een dag na de actie van Bouyeri worden Hayat en de andere vrouw op een aparte afdeling geplaatst.

De moslimvrouwen zijn Bouyeri zeer erkentelijk voor zijn protestactie. Hayat S. schrijft in een brief:

'Ik begrijp dat onze broeder deze keuze heeft gemaakt. Dit uit bescherming naar ons, vandaar dat ik niets dan dankbaarheid voel. Allah is groot en alle lof voor hem.'

Volgens de vrouw uit de Schilderswijk was de actie van Bouyeri zeer effectief:

'Je raadt het niet: de volgende dag al werden wij overgeplaatst naar een andere afdeling. Terwijl de dagen daarvoor het nog een vastbesloten zaak was: dat kon helemaal niet.'

In totaal zitten in ons land 31 veroordeelde terroristen en terreurverdachten vast op speciale afdelingen. Het gaat nu om 29 mannen en 2 vrouwen. De meesten zitten vast in de PI Vught, op vijf vleugels met verschillende “vrijheidsgraden”. De rest zit in De Schie in Rotterdam. 13 terroristen zijn inmiddels veroordeeld, 18 verdachten zitten nog in voorlopige hechtenis.

In EenVandaag een uitgebreid interview met de terreurverdachte en haar advocaat Yasar Özdemir. Ook publiceren we uit brieven van Hayat S. en spreken we haar advocaat Burhan Kaya. Daarnaast een gesprek met Robert Speijdel, advocaat van Jeroen B., veroordeeld tot 4 jaar cel voor brandstichting in een moskee in Enschede. In de studio reageert Bart Nooitgedagt, advocaat van Mohammed Bouyeri.