Niet een creditcard, maar een zoutkorrel plastic krijgen we per week binnen

Onze hele planeet is vervuild met plastic, van de polen tot diepste plek in de oceanen. Ook de mens krijgt plastic binnen: wel een creditcard per week, beweert het Wereld Natuur Fonds vandaag, net als in 2019. Maar het is heel onwaarschijnlijk.

"Je hoort het vaker, die vergelijking met de creditcard, maar het is heel onwaarschijnlijk. Ik denk net zo waarschijnlijk als dat we dit jaar nog een Elfstedentocht krijgen", zegt hoogleraar Bart Koelmans van Wageningen Universiteit. Vorig jaar leidde hij een onderzoek naar de vraag hoeveel plastic een mens binnenkrijgt.

Kleine stukjes

Dergelijk onderzoek is gebaseerd op aannames en berekeningen, want hele kleine stukjes plastic zijn niet te meten. "Wij weten nu alweer veel meer dan een paar jaar geleden, toen dat bericht van het Wereld Natuur Fonds de wereld inkwam. We kunnen het veel nauwkeuriger uitrekenen. Dat deden we dus vorig jaar. Wij kwamen erop uit dat we iets minder dan een het gewicht van een korreltje zout aan plastic per week binnenkrijgen", zegt Koelmans.

Het belangrijkste verschil zit in de aanname die wordt gedaan over hoe zwaar een deeltje plastic is. Bij een per ongeluk te hoge schatting van dat gewicht komen onderzoekers in de totale schatting veel te hoog uit. Voordat Koelmans met zijn team onderzoek deed, zijn er twee andere onderzoeken gedaan naar deze vraag.

Bekijk ook

• 

  Corona-afval neemt toe, maar lastig te recyclen: 'Machines kunnen mondkapjes niet verwerken'

  • 02-02-2022

Nuance

"Het wel zo dat ook onze berekening met onzekerheid is omgeven", zegt Koelmans. "We berekenen dat het meest waarschijnlijke getal net iets minder dan een korreltje zout is, maar dat er minder dan 1 procent kans kan is dat we toch aan dat gewicht van een creditcard komen. Die kans is dus niet nul. Vandaar mijn vergelijking met de Elfstedentocht. Een kans daarop is ook niet nul."

Koelmans benadrukt dat hij de vorige onderzoeken niet omlaag wil halen, maar dat wetenschappers altijd de laatste inzichten en mogelijkheden gebruiken. Over een jaar zouden anderen, of misschien zijn eigen team, het door hun gevonden gewicht van de zoutkorrel weer preciezer kunnen maken. "We zitten met dat plastic in een tijd waarin heel veel onzeker is."

Onderzoek naar risico's

Dat blijkt ook als we een antwoord proberen te vinden op de vraag hoe schadelijk het is voor de mens, al dat plastic binnenkrijgen. Bij het RIVM doet de Plastics werkgroep hier onderzoek naar. Voorzitter Suzanne Waaiers: "Wat we weten is dat als we in het laboratorium longweefsel op petrischaaltjes blootstellen aan een hoge concentratie plasticdeeltjes er ontstekingsreacties kunnen ontstaan."

"We weten nog niet wat de risico's zijn bij mensen in de werkelijkheid. Dus we hebben in het lab effecten gezien, maar weten niet wat de echte risico's zijn voor ons", zegt Waaiers.

Je kunt misschien beter een creditcard aan grotere stukjes plastic binnenkrijgen die uitpoept, dan een zoutkorrel aan microdeeltjes die in je lichaam blijven zitten

Kleine deeltjes mogelijk schadelijker

Het onderzoek is lastig en relatief jong, mede omdat plastic nog niet zo heel lang bestaat. Wat het lastig maakt is dat er heel veel verschillende soorten plastic zijn, die allemaal in verschillende deeltjes kunnen opbreken, waarop weer andere schadelijke stoffen kunnen blijven plakken.

"We denken wel dat de kleine deeltjes mogelijk het meest gevaarlijk zijn", zegt Waaiers. Het is dan ook niet per se goed nieuws dat we 'slechts' een zoutkorrel aan plastic binnen krijgen in plaats van de hoeveelheid van een creditcard. "Je kunt misschien beter een creditcard aan grotere stukjes plastic binnenkrijgen die je uitpoept, dan een zoutkorrel aan microdeeltjes die in je lichaam blijven zitten."