Vijf Nederlandse plastic recyclingbedrijven gingen dit jaar failliet. De oorzaak is het spotgoedkope plastic uit het buitenland. De afvalsector vraagt daarom het kabinet voor hulp. "Bescherming van Europees gerecycled plastic is nodig."

"Het gaat om miljoenen verliezen", vertelt voorzitter Bart van de Leemput van de Vereniging Afvalbedrijven. "Het gaat echt heel slecht met de plastic recycling sector in Nederland doordat de markt wordt overspoeld door spotgoedkoop nieuw plastic uit Amerika en gerecycled plastic uit China."

Europees plastic eerst

In januari viel Umincorp in Rotterdam om en in juli het Schiedamse Ecocircle en TRH Recycling uit Emmen. In oktober volgde Ioniqa in Eindhoven en eind november ging VinylRecycling in Lelystad failliet. Om de felle concurrentie met het buitenland aan te kunnen vraagt de afvalsector nu hulp van de overheid.

"Samen met de Federatie Nederlandse Rubber en Kunststofindustrie (NRK), de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI), Plastics Europe Nederland en VNO-NCW hebben wij zojuist een petitie aan het kabinet overhandigd", vertelt Van de Leemput. "Het moet onmogelijk worden gemaakt om nieuw plastic en plastic recyclaat van buiten Europa af te nemen ten koste van Europees plastic recyclaat. Recyclaat uit Europa moet op één komen."

Meer recyclingbedrijven failliet?

Van de Leemput is bang dat er meer recyclingbedrijven failliet zullen gaan als de import van nieuw plastic uit het buitenland niet stopt. "Er komt dan niets terecht van de circulaire economie die de overheid zo graag wil."

De bedoeling is dat onze economie in 2050 'circulair' is, wat betekent dat we afval niet meer weggooien of verbranden maar hergebruiken. Alle plastic verpakkingen moeten dan van gerecycled materiaal en hernieuwbare grondstoffen worden gemaakt. Dit om te voorkomen dat er in 2050 straks meer plastic dan vis in de oceanen zit.

'Geen droog brood te verdienen'

Ook Robert Corijn van afvalverwerker Attero in Drenthe steunt de actie van de sector. "Er is momenteel geen droog brood met plastic recycling te verdienen", benadrukt hij.

"Wij hebben bij Attero dan nog het geluk dat we meerdere takken van sport hebben", gaat het verder. "Zo kunnen we de verliezen die we op plastic recycling lijden nu nog compenseren met andere activiteiten."

Gelijke spelregels

Corijn hoopt dat de overheid de zware belasting op reststromen verlaagt. "Reststromen zijn een etiket op een broodzakje, de lijm en de papierpulp en het restje mayonaise in de tube", legt hij uit. "Die kunnen we niet goed recyclen, dus van deze reststromen maken we energie in de vorm van elektriciteit en warmte. Dat is hartstikke mooi, alleen daar moeten wij als afvalbedrijf wel een zware belasting op betalen."

Per ton aan residu is afvalverwerker Attero 39 euro kwijt aan belasting. In België is dat 4,50 euro en in China en Amerika betalen ze helemaal geen belasting erover. Corijn: "We zijn natuurlijk helemaal niet vies van concurrentie, maar de spelregels moeten dan wel hetzelfde zijn. Met dit soort hoge belastingen is het moeilijk concurreren."

Bron: Eigen beeld

Regulering sneller nodig

"Ik vind het dramatisch, als je ziet wat er nu gebeurt", zegt Jacqueline Cramer, emeritus hoogleraar duurzaam innoveren aan de Universiteit Utrecht. Als minister nam zij in 2007 het initiatief om plastic recycling in Nederland van de grond te tillen. "Ik begrijp dat de afvalsector het gevoel heeft alles voor niets te hebben opgebouwd. Ze hebben alles zo goed opgezet, maar worden nu volledig uit de markt geconcurreerd."

Daarom moet er binnen Europa een verplichting komen voor een percentage gerecycled plastic in nieuwe producten, vindt ze. "Dan kun je bedrijven die meer dan de verplichte hoeveelheid gebruiken belonen met een bonus. Met die verplichting op Europees niveau creëren we een markt voor de afzet van gerecycled plastic. Dit beleid is wel in de maak, maar wordt pas in 2030 ingevoerd. Maar dat is te laat."

Importverbod Chinees plastic

En dan is er nog een andere maatregel waar Cramer voorstander van is: een importverbod op gerecycled plastic uit China. "De afgelopen tien jaar heeft China een mega industrie voor plastic recycling opgezet, met veel overheidssubsidie. 45 procent van de wereldmarkt aan gerecycled plastic is inmiddels in Chinese handen. En nu brengen ze hun gerecycled plastic bij ons terug in de markt en draaien daarmee onze Europese recyclingfabrieken de nek om."

Daarom moeten we niet het braafste jongetje van de klas willen zijn, vindt de hoogleraar. "Wij denken in Europa nog steeds dat wij een vrije markt moeten promoten. Maar waarom? Dat doen China en Amerika ook niet. China heeft zelf ook een importverbod ingevoerd op plastic. Ze zeiden tegen ons: 'We hoeven jullie afgedankte plastic niet meer. Wij hebben genoeg om te recyclen'."

Strijd om schaarse grondstoffen

"Als zij het kunnen verbieden dan kunnen wij dat toch ook?", zegt Cramer. "De wereld is niet meer zo eerlijk en vrij in handel. Er wordt ongelooflijk veel strategisch gekozen om de eigen dominantie in wereldmarkten voor elkaar te krijgen."

Maar dan moet er volgens de hoogleraar wel wat veranderen: "Als wij in Europa in 2050 een circulaire economie willen hebben, dan zullen we daar snel onze handelspolitiek op moeten aanpassen. We moeten ons voorbereiden op een toekomst waarin de strijd gaat om grondstoffen die landen in hun eigen kringloop willen houden, omdat ze schaars zijn."

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.

Bij demonstraties door heel het land protesteren vandaag duizenden Amerikanen tegen het beleid van Donald Trump en voor het behoud van de democratie. Ook op andere gebieden lijkt het vertrouwen in de president minder te worden.