radio LIVE
meer NPO start

Nederland was niet traag bij evacuatie uit Afghanistan volgens oud-MIVD-directeur: 'Midden augustus hebben we al 500 tolken en hun familieleden opgehaald'

Nederland was niet traag bij evacuatie uit Afghanistan volgens oud-MIVD-directeur: 'Midden augustus hebben we al 500 tolken en hun familieleden opgehaald'
Evacuees uit Afghanistan stappen uit bij een afgeschermd vrachtplatform op Schiphol
Bron: ANP

Bovenop de 800 mensen die eerder werden vermeld, zijn er nog 500 tolken inclusief familie opgehaald vanuit Afghanistan. Dat zegt oud-MIVD-directeur Pieter Cobelens. Deze mensen zijn voor 15 augustus met commerciële vluchten naar Nederland gekomen.

Vandaag vergaderen de leiders van de G7, de belangrijkste industrielanden, over de situatie in Afghanistan. Over een week moeten alle Amerikaanse militairen Afghanistan hebben verlaten. "We werken tegen de klok", zei demissionair minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken vanmorgen. Het kabinet hoopt op de valreep nog zoveel mogelijk mensen te kunnen evacueren.

Kritiek vanuit Tweede Kamer

De Tweede Kamer heeft veel kritiek op de manier waarop het demissionair kabinet met de situatie in Afghanistan omgaat. Er zou volgens verschillende Kamerleden te traag zijn gehandeld door Nederland. De Kamer had begin juni in een motie het kabinet opgeroepen ervoor te zorgen dat alle tolken voor de terugtrekking van de westerse troepen in Nederland zouden zijn. Kati Piri (PvdA) voerde een motie in - gesteund door onder meer D66, VVD, ChristenUnie, Denk, GroenLinks en SP - die de regering opdraagt 'alle mogelijkheden' te benutten tolken hierheen te halen voordat de Nederlandse terugtrekking begin juli een feit is. Ze verwijten het kabinet dat deze motie niet is uitgevoerd. Volgens de minister komt dit mede door de eisen die de Afghaanse regering stelde aan het vertrek.

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag geeft aan dat ze is overvallen door de snelle opkomst van de Taliban. "De val van Kabul had Nederland niet zien aankomen", zei ze eerder. "We hebben de situatie dus verkeerd ingeschat."

Bekijk hier het studiogesprek met oud-MIVD-directeur Pieter Cobelens en bijbehorende reportage.

'Ze roepen maar wat'

Oud-directeur Pieter Cobelens van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) was als directeur operaties verantwoordelijk voor het Nederlandse optreden in Irak en Afghanistan. Hij begon in 2002 met het plannen van de operatie en was van 2006 tot 2011 actief in Afghanistan. Cobelens irriteert zich aan de kritiek op de evacuaties door Nederland. "Iedereen roept maar wat, terwijl ze er zelf nooit zijn geweest."

"Ik weet dat we, vanaf dat we de missie zijn gestart, bezig zijn met het terughalen van onze tolken. Als je met ze hebt gewerkt weet je namelijk dat ze daar een risico lopen. Die mensen zijn allemaal al in Nederland, hebben inburgering gehad. Ze zijn echt goud waard geweest voor Nederland."

Bekijk ook

'Midden augustus al 500 tolken inclusief familieleden opgehaald'

Dat er nu het idee geschetst wordt dat Defensie daar laks mee omgaat vindt hij pijnlijk.

Achter de schermen is volgens Cobelens wel degelijk van alles gedaan om mensen terug te halen naar Nederland. "Voor 15 augustus hadden ze al 500 tolken met hun familieleden teruggehaald. Inlichtingendiensten zagen het aankomen en daarop zijn maatregelen genomen."

'Er zullen mensen achterblijven'

Of de deadline op 31 augustus, die de taliban hebben gesteld voor het vertrek van militairen, gehaald wordt vraagt Cobelens zich af. "Er zullen mensen zijn die we niet kunnen ophalen. Al vraag ik me af hoe hard die deadline is. Of ze echt iets zullen gaan doen als Amerika niet vertrekt. Het kan zelfs zo zijn dat Nederland nog meer mensen naar Afghanistan stuurt, mocht dat nodig zijn", zegt Cobelens.

Cobelens denkt dat er zeker mensen achter zullen blijven die we niet terug kunnen halen. "Er is een romantisch idee ontstaan van hoe we mensen selecteren op zo'n luchthaven. Mensen hebben geen idee van hoe moeilijk dat is. De traige is ontzettend lastig. Je moet goed kijken wie we op het vliegtuig zetten, dat moet zorgvuldig gebeuren. Een uitdaging als je ziet hoe de situatie is. Vergelijk het met een wedstrijd van Feyenoord en Ajax en dat je dan aan de poort drie mensen moet vinden met een bepaald profiel. Succes daarmee."

info

Tussenstand evacuaties en versterking door Nederland

Nederland heeft inmiddels meer dan achthonderd mensen teruggehaald uit Afghanistan. Er is militaire en diplomatieke versterking naar het vliegveld van hoofdstad Kabul gestuurd. Het ministerie van Defensie zegt op die manier 'alles op alles te zetten' om evacuees op vluchten te helpen.

Nog onduidelijk is hoeveel mensen in totaal naar Nederland mogen komen. De klok tikt, want de taliban hebben aangegeven dat blijven na de deadline van 31 augustus 'gevolgen' zal hebben.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant