radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Nederland denkt na over richtgetal voor aantal migranten, in Duitsland zijn ze er juist van afgestapt: 'Varen nu een andere koers'

Nederland denkt na over richtgetal voor aantal migranten, in Duitsland zijn ze er juist van afgestapt: 'Varen nu een andere koers'
Migranten bij opvangcentrum Ter Apel
Bron: ANP

Een streefcijfer voor het aantal migranten, morgen ontvangt het kabinet daarover een belangrijk advies. Duitsland voerde het richtgetal al in 2017 in, maar pakt migratie nu heel anders aan. Daar bekijken ze juist hoe ze méér migranten kunnen aantrekken.

"Het is interessant om te zien dat Nederland het invoeren van een richtgetal overweegt, aangezien we in Duitsland nu een hele andere koers varen", zegt migratie-expert Alia Fakhry van denktank German Council on Foreign Relations.

'Obergrenze'

De Adviesraad Migratie komt donderdag met een advies of Nederland iets kan met een richtgetal voor migratie. Een belangrijk advies, want het kabinet gaat het gebruiken om begin volgend jaar met een nieuw asielplan te komen. Daarmee wil het kabinet de instroom van migranten beperken.

Het idee van het richtgetal komt uit Duitsland. Daar noemden ze het de 'Obergrenze'. In 2017 werd afgesproken dat maximaal 200.000 vluchtelingen per jaar welkom waren. "Het was vooral een politiek signaal", zegt Fakhry.

Migratie-expert Alia Fakhry
Bron: EenVandaag

Waarom is het richtgetal ingevoerd?

Net als Nederland nu, worstelde Duitsland destijds met de instroom van migranten. Sinds 2015 werd in Duitsland al gesproken over het invoeren van de 'Obergrenze'. In dat jaar deed Merkel haar bekende uitspraak 'Wir schaffen das', waarmee ze aangaf dat Duitsland de hoge stroom vluchtelingen wel aan kon. Toch werd het richtgetal serieus in 2017, na de Duitse verkiezingen.

De extreemrechtse AfD kreeg destijds veel stemmen. Om mee te kunnen regeren was migratie een belangrijk punt waar Merkel op moest inleveren. Er kwam een limiet op het aantal mensen dat asiel kon aanvragen in Duitsland. "Het was het resultaat van een politiek compromis", zegt migratie-expert Fakhry.

Meer migranten aantrekken

Maar het cijfer is daar sinds vorig jaar verleden tijd, vertelt de migratie-expert van de Duitse denktank. Terwijl wij in Nederland het Duitse 'richtgetal' overwegen, bekijken ze in Duitsland juist hoe ze meer migranten kunnen aantrekken om in Duitsland te komen werken.

"Ze willen het voor migranten makkelijker maken om de arbeidsmarkt te betreden en zelfs om een Duitse nationaliteit aan te vragen", zegt Fakhry. Een vrij drastische ommekeer die het relatief nieuwe kabinet in Duitsland een maand geleden aankondigde. De kijk op migratie verandert daarmee in het land. "In plaats van het terugdringen van vluchtelingen in 2017, willen we juist dat het aantal vluchtelingen toeneemt."

Bekijk ook

Werkte het richtgetal?

Fakhry vindt het lastig om het richtgetal een succesverhaal te noemen. "Het is een illusie om te denken dat wanneer je een limiet roept, het ook gaat werken."

"Om het richtgetal te laten slagen zijn extra maatregelen genomen door Duitsland en de EU", zegt ze, verwijzend naar het inperken van het recht op gezinshereniging en de aanscherping van de lijst van veilige landen. Ook wijst ze op de toename van controles aan de Europese grenzen en de Turkije-deal uit 2016.

Minder vluchtelingen

Vooral de aangescherpte grenscontroles hebben gevolgen. "Daardoor zien we vandaag de dag een patroon van pushbacks, het terugsturen van vluchtelingen die illegaal de grens oversteken", zegt Fakhry.

"Al deze ontwikkelingen hebben het effect gehad dat er minder vluchtelingen asiel aanvroegen in Duitsland. Maar deze maatregelen waren al van kracht vóór de invoering van het richtgetal. Het is dus niet het richtgetal dat zorgde voor die daling", zegt Fakhry. "Daarvoor was al een flinke daling in het aantal vluchtelingen te zien."

Bekijk ook

Fundamenteel recht

Als Nederland het richtgetal invoert, heeft de expert een aantal tips. "Er zijn drie vragen die je jezelf moet stellen. Ten eerste moet je je afvragen welke politieke maatregelen je gaat invoeren zodat het richtgetal gaat werken. Het is niet zo omdat je het eens bent over een nummer, dat het ook gaat werken."

Ook moet je je volgens Fakhry realiseren dat het aanvragen van asiel een fundamenteel recht is. "Daar kan je niet veel van afwijken."

Sterk signaal naar Europa

Tot slot stuurt het invoeren van zo'n richtgetal een sterk politiek signaal naar landen in de Europese Unie, zegt de migratie-expert. Vooral naar landen in het zuiden van Europa.

"Zij zien veel vluchtelingen in hun land aankomen. Als Nederland deze maatregelen aankondigt, zal dat gevolgen hebben voor Europese gesprekken over migratie."

Bekijk hier de reportage in onze uitzending.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant