Er zijn al meerdere incidenten geweest met aardgascondensaat bij het zogeheten Tankenpark van de NAM in Farmsum bij Delfzijl. Dat blijkt uit navraag van EenVandaag. De aardgasmaatschappij is opnieuw in opspraak naar aanleiding van de lekkage van dertigduizend liter van deze giftige stof in het Afwateringskanaal. Het water en de omliggende grond raakten daarbij verontreinigd.

Aardgascondensaat komt vrij bij de winning van aardgas. Het is vergelijkbaar met benzine en bevat het giftige benzeen. De stof is zeer licht ontvlambaar en gevaarlijk voor het milieu. De oorzaak van de lekkage was een storing in de pomp, een kapotte klep en een te late reactie. Een ’samenspel van factoren’, zo schrijft het bedrijf. De NAM zegt het ‘incident te betreuren en blijft in contact met de omwonenden’. 

Ook incident in augustus dit jaar

Het blijkt niet het eerste incident op het Tankenpark in Farmsum, zo meldt de NAM na vragen van EenVandaag. Er zijn de afgelopen vijf jaar vijf meldingen gedaan aan het Staatstoezicht op de Mijnen, waar het bedrijf meldingsplicht aan heeft. In twee gevallen ging het om vals alarm, in drie andere gevallen ging het om het schadelijke aardgascondensaat.

In augustus 2017 lekte 2,5 kuub aardgascondensaat uit een schip in het Zeehavenkanaal bij Delfzijl. Een persoon aan boord van het schip raakte bedwelmd en werd opgenomen in het ziekenhuis. In augustus dit jaar blijkt 6 kuub damp van aardgascondensaat te zijn vrijgekomen. En begin oktober het incident waarbij 30 duizend liter weglekte. 

De vrijgekomen dampen in augustus waren nog niet bekend. Maar niet ieder incident dat aan het Staatstoezicht op de Mijnen wordt gemeld, komt naar buiten, zegt een woordvoerder van de NAM aan EenVandaag. De NAM zegt dat er naast de damp in de atmosfeer, verder geen schade in de omgeving is opgetreden. De lekkage deze maand is voor de NAM reden om 'haar eigen veiligheidscultuur zeer grondig te onderzoeken met als doel om elk soortgelijk incident in de toekomst te voorkomen’, zo laat het bedrijf weten. 

Toezicht zo lang als het nodig is

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft het Tankenpark van de NAM in Delfzijl onder verscherpt toezicht geplaatst. Ook het Functioneel Parket is een strafrechtelijk onderzoek gestart omdat men denkt dat de aardoliemaatschappij de milieuwetten heeft overtreden.

De onderzoeken zullen de afgelopen vijf jaar beslaan. Wanneer dit onderzoek af is gerond is onbekend. Het bestuurlijke gedeelte, dat het SodM voor haar rekening heeft genomen, zal dit jaar nog zijn afgerond. De periode van verscherpt toezicht zal duren ‘zo lang als het nodig is', zegt een woordvoerder van het SodM aan EenVandaag. 

Genoeg om tankwagen te vullen

Hoe groot de schade is, wordt nog onderzocht. De stof is inmiddels uit het water. Maar in de oevers van het kanaal is kwik aangetroffen, dit wordt gesaneerd. De hoeveelheid weggelekt condensaat, 30 duizend liter, is genoeg om een tankwagen te vullen. 

Daarnaast kan aardgascondensaat gezondheidsklachten veroorzaken. De dampen kunnen kankerverwekkend zijn. Wie het inademt kan lijst krijgen van keelpijn, hoesten, duizeligheid en hoofdpijn. Zo verklaarde een van de inwoners van Farmsum aan RTV Noord: "Ik dacht waar komt die hoofdpijn vandaan? Dit is niet normaal."

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.