Na anderhalf jaar corona is de rek er in deze zorginstelling helemaal uit: 'Medewerkers gaan ver over hun grens om zorg te verlenen'

Ze staan op het punt dat ze geen zorg meer kunnen leveren, werken al tijden op de toppen van hun kunnen en met veel kunst en vliegwerk houden ze de ouderenzorg overeind: de medewerkers van zorginstelling Vivent. "Je kunt niet zeggen: we komen niet."

Vivent is een middelgrote zorginstelling in Brabant met vijf verpleeghuizen en 26 teams in de wijkverpleging. Al anderhalve jaar werken de 1500 medewerkers hier op de toppen van hun kunnen. Want als corona één ding aan het licht heeft gebracht, is het structurele tekort aan personeel in de ouderenzorg.

'Het is gewoon nooit gestopt'

Het baart directeur wijkverpleging en thuiszorg Diny van der Vleuten van Vivent grote zorgen, de grenzen zijn wat haar betreft allang bereikt. "Medewerkers gaan ver over hun grens heen om zorg te verlenen", zegt ze waarschuwend.

"We zitten niet in een vierde corona golf", vult directeur verpleeghuizen Mike Bruggeman haar aan. "Het voelt als één lange golf. Het is gewoon nooit gestopt."

Voortdurend moreel appél op medewerkers

"Door corona en de enorme werkdruk is het ziekteverzuim hoog, zo'n 10 procent", zegt Bruggeman. "Maar wij kunnen niet afschalen. Mensen wonen hier. Zij moeten eten en drinken. We kunnen niet zeggen: vandaag halen we mevrouw De Bruin niet uit bed."

Hetzelfde geldt voor de wijkverpleging, vertelt Van der Vleuten. "We doen voortdurend een moreel appél op onze medewerkers om te komen werken. Mensen hebben een persoonlijke band met hun cliënt, die laten ze echt niet aan hun lot over. Deze zomer hadden we op een bepaald moment 900 routes open staan. Elke route is tien huisbezoeken. Met veel kunst en vliegwerk hebben we dat weten op te lossen, maar dat gaat wel ten koste van vrije dagen en de rust van onze medewerkers".

Zorg niet meer leveren

"We staan nu op het punt dat we nee moeten zeggen tegen ziekenhuizen", vervolgt Van der Vleuten. "En dat betekent dat mensen niet ontslagen kunnen worden uit het ziekenhuis, omdat wij de zorg niet kunnen leveren. En dat leidt tot een zorg-infarct."

"Huisartsen moeten soms wel twintig organisaties bellen om zorg te krijgen voor hun patiënten", legt ze uit. "Ik maak me echt ernstige zorgen". En het gaat tegenwoordig niet meer alleen om eenvoudige zorg, zoals een steunkous aantrekken. "Wij bieden zeer specialistische zorg aan bijvoorbeeld zwaar dementerende mensen die nog thuis wonen."

Vijftien mensen op één afdeling overleden

De mentale gezondheid van bewoners en medewerkers baart iedereen zorgen. De verpleegafdeling van Vivent is tijdens de eerste corona golf hard getroffen. Op één afdeling zijn vijftien mensen overleden. En dat raakt iedereen diep. Nog elke dag. En nu zitten we in de zoveelste coronagolf.

"Deze mensen leven met elkaar in huishouden", zegt Bruggeman. "Het is net of de helft van je familie binnen een aantal weken om het leven komt. Dat heeft echt een enorme impact."

Hausse aan zorgvragen

De problemen bij de ouderenzorg en in de wijkverpleging zijn veel ouder dan corona. Er is al zo lang afgeschaald en een beroep gedaan op zelfredzaamheid en mantelzorgers, dat de rek is er helemaal uit is. Na anderhalf jaar covid zijn de medewerkers op.

"Er komt een hausse aan van zorgvragen, dat weten we", zegt Van der Vleuten. "We hebben een systeem ingericht dat ouderen langer thuis laat wonen, we weten dat de vergrijzing eraan komt. We hebben al heel lang een tekort aan zorgmedewerkers. Er moet echt een langetermijnplan komen".

'Stop met die marktwerking'

"We zijn de laatste anderhalve jaar alleen maar brandjes aan blussen, zegt Bruggeman. Niemand kijkt naar de toekomst. Ook Den Haag niet. We hebben te maken met marktwerking. Ik moet dure ZZP'ers inhuren die geen diensten in de nacht of in het weekend draaien. Samenwerken met collega-instellingen mag eigenlijk niet want we hebben marktwerking. We moeten concurreren."

"Maar nood breekt wet, we hebben in de regio allang de handen ineen geslagen", vertelt hij. "Maar er moeten structurele oplossingen komen. Ik zou het nieuwe kabinet mee willen geven: stop met die marktwerking, en zorg ervoor dat de arbeidsomstandigheden voor het zorgpersoneel beter worden. En daar bedoel ik niet alleen een beter salaris mee. Mensen moeten perspectief krijgen. En rust. Ze moeten eindelijk een keer ongestoord vrij kunnen nemen".