radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Minder hoge looneisen stellen omdat dat inflatie verder kan aanwakkeren? 'Moeilijke boodschap als bedrijven grote winsten boeken'

Minder hoge looneisen stellen omdat dat inflatie verder kan aanwakkeren? 'Moeilijke boodschap als bedrijven grote winsten boeken'
Er wordt deze week op verschillende plaatsen gestaakt
Bron: ANP

Vakbonden moeten niet te hoge looneisen stellen, zei president Klaas Knot van de Nederlandsche Bank. Dat kan de inflatie namelijk verder aanwakkeren. Financieel expert Martin Visser noemt de uitspraken opvallend. "Het is niet te verkopen op de werkvloer."

De looneisen van Nederlandse vakbonden kunnen leiden tot een loon-prijsspiraal, waarbij de prijzen meestijgen met de lonen en andersom. Met als gevolg een recessie, waarschuwde Knot zondag in tv-programma Buitenhof. Daarom zouden vakbonden hun looneisen moeten bijstellen, vindt hij.

Vakbonden oneens met uitspraken

Die oproep viel niet in goede aarde bij de vakbonden. FNV-voorzitter Tuur Elzinga noemde het een 'gemiste kans' en volgens voorzitter Piet Fortuin van CNV is het 'onnodige bangmakerij' van de president van de Nederlandse centrale bank.

Volgens financieel expert Martin Visser van de Telegraaf is Klaas Knot bang dat wanneer de lonen met meer dan 7 procent stijgen, ook de prijzen verder omhoog gaan. "Dan komen we in een loon-prijsspiraal terecht, waarbij we hogere prijzen steeds weer willen compenseren met hogere lonen. Je komt dan in een cirkeltje dat niet zomaar ophoudt."

Inflatie terugdringen

Volgens Visser is inflatie die lang aanhoudt slecht voor de economie. "Het is een bron van financiële onzekerheid. Vorig jaar stond de inflatie vooral in het teken van de energieprijzen en dit jaar stijgen de voedselprijzen meer dan 10 procent."

Het is maar een deel van je inkomen, maar wel heel zichtbaar en je wordt er bijna dagelijks mee geconfronteerd", gaat hij verder. Visser vertelt dat de centrale bank daarom wil dat de inflatie teruggaat naar 2 procent.

Bekijk ook

Graaiflatie

Om de inflatie te laten dalen zouden vakbonden hun looneisen moeten bijstellen, zegt Knot. Maar daarmee legt hij de bal wel erg bij de vakbonden neer, vindt Visser. "Ik vind zijn uitspraken opvallend, omdat het nota bene de Europese Centrale Bank was die erop wees dat bedrijven druk bezig zijn met het vergroten van hun winstmarges."

Dat wordt graaiflatie genoemd, waarbij bedrijven hun prijzen meer verhogen dan noodzakelijk om de gestegen kosten te dekken. "Het argument van de vakbonden is dan ook dat er wel degelijk ruimte is om de lonen te verhogen, nu er door veel bedrijven recordwinsten geboekt worden."

Haasje-over-effect

"Knot hoopt het 'haasje-over-effect' te doorbreken door de vakbonden te vragen om in te binden. Maar dat is een ingewikkelde boodschap als bedrijven grote winsten boeken", zegt Visser.

Dat de president van de Nederlandsche Bank zich toch tot de vakbonden richt komt volgens hem doordat zij makkelijker aan te spreken zijn. "Dat is lastiger bij bedrijven, omdat elk bedrijf zijn eigen salarissen bepaalt."

Bekijk ook

'Niet te verkopen'

Maar de vakbonden zijn het volgens Visser 'absoluut niet van plan' om hun looneisen te matigen. "Dat is op de werkvloer niet te verkopen."

Hij zegt dat de discussie wie er in moet binden breed speelt in Nederland. "Vinden we het acceptabel dat bedrijven hoge winsten boeken? We zijn het in Nederland wel gewend om te praten over loonmatiging, maar niet over prijsmatiging."

Meer salaris voor lagere inkomens

Dat een lagere looneis onacceptabel is komt volgens vakbond CNV ook doordat veel mensen het financieel zwaar hebben. "Het klopt dat er een grote groep is die niet kan rondkomen", vertelt Visser. "Maar er zijn grote verschillen."

"Sommige mensen konden in de meivakantie op vliegvakantie, terwijl anderen niet weten hoe ze hun energierekening moeten betalen. Daarnaast hebben de voedselbanken het drukker dan anders." Sommige cao's spelen daar volgens hem op in, onder meer door meer loonstijging af te dwingen voor mensen met lagere inkomens.

Bekijk ook

'Doemscenario'

Een recessie waar Klaas Knot voor waarschuwt, noemt Visser 'een doemscenario'. "We zien dat nu nog niet. Maar als de looneisen doorschieten, bedrijven hogere prijzen vragen en we in een loon-prijsspiraal terechtkomen, dan zal de Europese Centrale Bank uiteindelijk wel de rente verhogen."

Dat werkt volgens Visser 'als een rem op de economie'. "Dat komt omdat het duurder wordt om geld te lenen voor burgers, bedrijven en de overheid."

Niet te hard afremmen

De kunst is dan om de economie niet te hard af te remmen, vertelt hij. "Een beetje krimp is niet het einde van de wereld, maar je wilt voorkomen dat een recessie uitmondt in snel stijgende werkloosheid."

Het is daarbij volgens Visser wel belangrijk dat er goede steun is voor mensen met een laag inkomen, zodat er geen grote koopkrachtcrisis ontstaat.

De hoge lonen zouden inflatie verder kunnen aanwakkeren of zelfs een recessie kunnen veroorzaken. Toch zetten vakbonden door en wordt er ook deze week op verschillende plaatsen gestaakt

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant