Meerderheid voor tijdelijke asielstop: 'Eerst orde in de chaos, daarna zijn ze weer welkom'

Een tijdelijke asielstop vinden de meeste mensen een goed idee (69 procent). Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag over de asielcrisis. Gemeenten wettelijk verplichten om asielzoekers op te nemen gaat de grootste groep te ver (55 procent).

De opvang van asielzoekers in Nederland is al langere tijd vastgelopen. EenVandaag legde verschillende plannen voor om hier iets aan te doen. De meerderheid (61 procent) is in principe voor het opvangen van oorlogsvluchtelingen. Dit cijfer is al jaren stabiel en ook de huidige crisis verandert daar niets aan. Maar voor de meeste plannen om uit de huidige crisis te komen, is geen steun. Met uitzondering van een tijdelijke asielstop. Al is de vraag of dit wettelijk haalbaar is.

'Nederland is te vol'

Regeringspartij VVD en oppositiepartijen JA21 en PVV pleiten voor een tijdelijke asielstop. Aanvragen van asielzoekers worden dan tijdelijk niet meer in behandeling genomen. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) vermoedt dat zo'n stop in strijd is met de Vreemdelingenwet. Hij heeft wel toegezegd om dit te onderzoeken.

Zeven van de tien ondervraagden zien zo'n tijdelijke stop wel zitten. Zij zijn massaal te vinden binnen de achterban van PVV (98 procent), Forum voor Democratie (96 procent), JA21 (96 procent), VVD (83 procent), CDA (80 procent) en bij niet-stemmers (76 procent). Dit zijn deels mensen die al langer vinden dat Nederland te vol is en we de instroom van asielzoekers sowieso moeten beperken.

'Eerst orde in de chaos'

Maar ook onder mensen die in de basis voorstander zijn van het opvangen van oorlogsvluchtelingen in Nederland is er steun voor dit plan (53 procent). Die is ook terug te zien bij kiezers van ChristenUnie (61 procent), Partij voor de Dieren (52 procent) en PvdA (45 procent). Zij vinden vaak dat we in een noodsituatie beland zijn, die vraagt om scherpe maatregelen tot we onze zaken weer op orde hebben.

"Dit kunnen we asielzoekers niet aandoen. Als we ze niet acceptabel kunnen opvangen zit er niets anders op dan een stop in te stellen", zegt iemand. Een ander: "Eerst orde in de chaos en dan een beter beleid. Daarna zijn ze weer welkom." Ze hopen dat andere landen tot die tijd wat meer instroom aankunnen.

Geen steun voor verplichte opvang gemeenten

Het kabinet kijkt nu naar andere manieren om de problemen met de opvang te verkleinen. Zo bereidt het een wet voor die gemeenten verplicht om 'kansrijke' asielzoekers op te nemen en te begeleiden.

Nu vangen sommige gemeenten veel asielzoekers op, andere juist weinig of geen. Een deel wil uitsluitend Oekraïners opvangen. Ruim een derde van de ondervraagden is voor zo'n verplichting (37 procent).

Asielzoekers toewijzen

"Het werkt duidelijk niet als het op vrijwillige basis moet gebeuren", zegt een voorstander. "Zo krijgen vluchtelingen nooit een fatsoenlijk onderdak." Veel deelnemers merken op dat het het eerlijkst is als gemeenten asielzoekers krijgen toegewezen in verhouding met het aantal inwoners.

Een kleine meerderheid (55 procent) is tegen zo'n wettelijke verplichting. In hun ogen heeft het Rijk de huidige problemen veroorzaakt en kun je gemeenten niet verplichten die op te lossen. Bovendien vinden ze dat gemeenten zich nu al genoeg inspannen om te helpen met opvang en huisvesting.

Verdeeldheid over tweede aanmeldcentrum

Over een tweede aanmeldcentrum in de Noordoostpolder, bedoeld om het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten, zijn de meningen verdeeld. Vier van de tien (38 procent) vinden dat de nood zo hoog is dat dit centrum er moet komen.

Bijna de helft (48 procent) is tegen. Dat het gemeentebestuur niet staat te springen omdat het in een azc al zo'n duizend vluchtelingen opvangt, weegt daarbij zwaar. Anderen benadrukken dat je zo alleen maar de stroom asielaanvragen in stand houdt: "Je kunt beter de kraan dichtdraaien dan een tweede emmer zoeken", zegt een deelnemer daarover.

Geen voorrang op woningmarkt

Vrijwel geen steun is er voor de actie van de gemeente Utrecht om vluchtelingen die in Nederland mogen blijven tijdelijk voorrang te geven op een huis. Vrijwel alle sociale huurwoningen gaan de komende 6 weken naar deze statushouders. Een slechte zaak, vinden acht van de tien ondervraagden (80 procent).

Zij vinden dit erg oneerlijk ten opzichte van mensen die al jarenlang op een wachtlijst staan. De maatregel roept veel emotie op: "Onacceptabel. Niet te verkopen in deze tijden van woningnood. Mijn dochter en haar gezin wachten al 8 jaar op een huis in Utrecht.. Dit kan ik niet uitleggen."

Zorgen over huidige situatie

Al met al zorgt de huidige opvangcrisis voor veel zorgen bij ondervraagden. Driekwart (78 procent) zegt zich zorgen te maken. Aan de ene kant gaan die over de mensonterende omstandigheden in het aanmeldcentrum ter Apel, waar mensen buiten en op stoelen slapen.

Aan de andere kant gaat het om problemen in Nederland. Er leven vooral zorgen over de druk op de toch al krappe woningmarkt. Ook het gebruik van onze sociale voorzieningen en cultuurverschillen worden genoemd.