Meer afpersingszaken met naaktfoto's, politie vraagt ouders alert te zijn: 'Je denkt er misschien niet meteen aan, maar dat kún je wel'

De zaak rond de man die mogelijk meer dan 100 meisjes afperste met naaktfoto's, laat zien dat sextortion nog altijd een groot probleem is. De politie roept slachtoffers op zich te melden. "Er is leven na de foto's, we kunnen je helpen."

Een 24-jarige systeembeheerder uit Etten-Leur zou de spil zijn in een grote sextortion-zaak (afpersing met naaktfoto's en beelden). Meer dan honderd slachtoffers, jonge meiden, zijn geïdentificeerd. De politie ziet zulke grote zaken helaas vaker. "Er zijn meerdere voorbeelden in het land", zegt Annemiek van Noord, van het Team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme (TBKK).

'Ze schieten met hagel'

Hoeveel sextortion-zaken er zijn, is onduidelijk. "Het is een dark number", vertelt Van Noord. Er zijn wereldwijd signalen dat het probleem groeit, ook bij de Nationale Politie. "Maar de meldingsbereidheid is heel laag", vertelt ze. Terwijl het aantal slachtoffers razendsnel kan oplopen. "Dat komt door de modus operandi", legt ze uit. "Ze spreken heel veel mensen aan. Bij een aantal lukt het en dan gaan ze door. Ze schieten met hagel."

Daders zitten op allerlei verschillende social media, van Snapchat tot Chatroulette. "Afhankelijk van waar ze van houden, jongens of meisjes", zegt landelijk coördinator Zeden, Kinderporno en Kindersekstoerisme Ben van Mierlo bij de Nationale Politie. "Ze knopen een gesprek aan, proberen je vertrouwen te winnen. De druk wordt opgevoerd om een foto te sturen." Is dat gebeurd, dan is er 'geen houden meer aan'. Vaak zijn jongens doelwit, maar ook meisjes hebben er last van.

Veelkoppig monster

Landelijk coördinator Van Mierlo noemt sextortion 'een veelkoppig monster'. Daders hebben verschillende motieven. "Het hoeft helemaal niet alleen om geld te gaan", legt hij uit. "Het kan om meer materiaal gaan, om wraak of een verbroken relatie, maar ook om een afspraak te plannen omdat iemand seks wil."

"Bij buitenlandse groeperingen gaat het echt om geld. Ze zijn bikkelhard", zegt Van Mierlo. Toch adviseert de politie vooral niet te betalen. "Doe er niet aan mee. De bendes gaan gewoon door. Deze maand betaal je 75 euro en de volgende maand willen ze meer." Bovendien is er geen garantie dat ze de foto's niet doorsturen.

Schaamte en stress

De schaamte en stress bij mensen die er slachtoffer van zijn geworden is groot. Ook onder kinderen, die er niet over durven te praten. Soms is de schaamte zo groot dat ze zichzelf iets aandoen, vertellen Van Mierlo en Van Noord. "Soms raken ze zo in de war dat ze zelfmoord plegen."

Dat komt vaker voor dan we wellicht denken, vertellen ze. In het buitenland zijn verschillende voorbeelden. Bijna 10 jaar geleden maakte de Canadese tiener Amanda Todd een einde aan haar leven, na jarenlang te zijn getreiterd en afgeperst met een naaktfoto. Haar afperser bleek de Nederlander Aydin C.. Hij werd in zowel Nederland als Canada vervolgd voor sextortion.

'Ga het gesprek aan'

Van Mierlo roept ouders daarom op alert te zijn en het gesprek aan te gaan. "Trekt je kind zich terug? Is er sprake van angst of een angststoornis? Het is niet het eerste waar je aan zult denken, maar je kúnt eraan denken", waarschuwt hij.

"Ga het gesprek aan: hoe het gaat op het internet? Heb je weleens wat meegemaakt? Laat eens wat zien? Durf het gesprek erover te hebben. We doen alsof we seksueel zo vrij zijn, maar we zijn erg preuts", zegt de landelijk coördinator Zeden.

Stuur niets door, onthoud je van een mening

Daarnaast moeten we ophouden met het doorsturen van foto's en filmpjes, vindt Van Mierlo. Als je het doorstuurt hou je het in stand. "We moeten als maatschappij afspreken dat materiaal dat niet voor ons bestemd is, niet doorgestuurd mag worden."

En belangrijk: onthoud je van een mening. "Dit stop je alleen als je de afzender afkeurt. Laat blijken dat je het niet wil", stelt hij. "Als samenleving moet je het slachtoffers steunen: stuur het niet door en laat weten dat ze naar de politie moeten."

'Geef ons de kans je te helpen'

"Als dit je overkomen is, dan wil je dat het weggaat", zegt Van Noord. De politie zegt hierbij te kunnen helpen door met hostingpartijen in gesprek te gaan die het materiaal eruit kunnen 'filteren'. "Dan is het niet weg maar dan wordt het moeilijker toegankelijk", zegt coördinator Van Mierlo. De politie doet dit met Helpwanted.

"Meld het bij ons", moedigt Van Noord slachtoffers aan, "Zoek die hulp, die heb je verdiend", zegt ze. "Je kunt stil op die kamer blijven zitten, maar dan verandert het niet", vertelt Van Mierlo. "Geef ons de kans je te helpen", zegt van Noord. "We zijn er ook om het gesprek aan te gaan. We kunnen je daarbij helpen. Er is leven na de foto's."