radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Medicijnprijzen in Nederland zijn laag, maar dat heeft niet alleen maar voordelen

Medicijnprijzen in Nederland zijn laag, maar dat heeft niet alleen maar voordelen
Bron: ANP

De medicijnprijzen in Nederland behoren tot de laagste van Europa. Alleen Zweden en Denemarken hanteren lagere prijzen voor medicijnen. Dit heeft alles te maken met de Wet geneesmiddelenprijzen.

Het medicijntekort in Nederland was nog nooit zo groot als in 2022. Volgens de Volkskrant is een van de oorzaken dat onze prijzen zo laag zijn. En dat blijkt te kloppen. Vooral medicijnen zonder patent, die alleen met recept te verkrijgen zijn, zijn goedkoper dan in andere landen. Denk aan maagzuurremmers, cholesterolverlagers en de anticonceptiepil. Die laatste kost in Duitsland rond de 29 cent per pil, in Nederland ligt de prijs rond de 8 cent.

Wet geneesmiddelenprijzen

Hoewel de zorgpremie de afgelopen jaren alleen maar is gestegen, geldt die stijging dus niet voor de medicijnprijzen. Dat komt mede door de Wet geneesmiddelenprijzen. Deze is ingevoerd in 1996 toen de prijzen in Nederland nog zo'n 20 procent hoger lagen vergeleken met de andere Europese landen, vertelt voorzitter Jean Hermans van Bogin, de brancheorganisatie voor generieke geneesmiddelenfabrikanten. "Sindsdien heeft de minister van Volksgezondheid de prijs actief omlaag gebracht."

De Wet geneesmiddelenprijzen stelt de maximumprijs vast voor geneesmiddelen. Een fabrikant of leverancier mag niet meer voor zijn medicijn vragen dan de prijs die is vastgelegd in de wet. Om die prijs te bepalen kijkt de minister naar wat de prijzen van soortgelijke medicijnen in vier andere landen zijn: België, Frankrijk, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk. Twee keer per jaar bepaalt de minister of het nodig is om deze prijzen te herijken.

Bekijk ook

Rol van de zorgverzekeraar

Naast de maximumprijs die wettelijk is vastgelegd, hebben zorgverzekeraars ook een rol in het bepalen van de medicijnprijzen. Het zijn voornamelijk de vier grootste zorgverzekeraars die de prijzen op de markt bepalen. Zij sluiten contracten af met aanbieders voor een bepaald aantal jaar voor een bepaalde prijs. Die mag sowieso niet hoger zijn dan in de Wet geneesmiddelenprijzen is vastgelegd en willen de zorgverzekeraars zo laag mogelijk houden.

Wie de laagste prijs aanbiedt, heeft de grootste kans een contract af te sluiten met een zorgverzekeraar en voor een aantal jaar te leveren. Aanbieders concurreren met elkaar, waardoor de prijs nog lager wordt.

Bekijk ook

Keerzijde

Het klinkt misschien heel fijn; een lage medicijnprijs. Maar dat Nederland actief de medicijnprijzen zo laag houdt, heeft ook een keerzijde. Het maakt het namelijk niet aantrekkelijk voor aanbieders om hier hun medicijnen te verkopen als dat in buurland Duitsland voor een veel betere prijs kan.

Het zorgt ervoor dat aanbieders uit Nederland vertrekken. Volgens voorzitter Ruud Coolen van Brakel van Instituut Verantwoord Medicijngebruik, is dat de laatste jaren regelmatig gebeurd. Het is een van de oorzaken van het medicijntekort waar apothekers mee te kampen hebben.

info

Podcast

De rubriek 'Feit of Fictie?' is nu ook te beluisteren als podcast.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'

Rozemarijn heeft alleen bachelordiploma en daarom geen recht op compensatie, net als 20.000 andere studenten uit 'pechgeneratie'
Oud-student Rozemarijn heeft geen recht op een studievoucher
Bron: Eigen foto

Zo’n 20.000 oud-studenten lopen de studievoucher van ruim 2.000 euro mis omdat het behalen van alleen een universitaire bachelor volgens de overheid niet als een volledig diploma telt. "Als ik dat had geweten, had ik andere keuzes gemaakt."

Voor het behalen van een 'volledig universitaire diploma' moeten studenten volgens DUO zowel een bachelor als masteropleiding hebben afgerond. Alleen de universitaire studenten die aan deze eis voldoen, komen in aanmerking voor de studievoucher: een compensatie van 2.097 euro voor het niet optimaal kunnen profiteren van de investeringen in het hoger onderwijs.

'Ik schrok'

De regel zorgt voor grote frustratie onder studenten die hier niet aan voldoen, zo ook bij de 25-jarige oud-student Rozemarijn Gierkink. Op een informatiesite dacht zij eerder te lezen dat ze recht had op een studievoucher, maar toen ze via DUO inlogde bleek dit anders te zijn. "Ik zag toen dat het bedrag niet van mijn schuld afgehaald was. Ik schrok, want dit kostte me toch weer 2.000 euro."

"Ik heb tussen 2017 en 2023 een wo-bachelor Kunsten, Cultuur en Media gestudeerd in Groningen en geen aanvullende beurs gehad. Toch krijg ik niets terug."

Studievoucher ter compensatie

Wat bleek nou? Rozemarijn voldoet maar aan twee voorwaarden voor de voucher. En om in aanmerking te komen voor de studievoucher moeten studenten aan de volgende drie voorwaarden voldoen: nog nooit eerder een voucher hebben ontvangen, tussen september 2015 en augustus 2019 zijn begonnen met de studie, én zowel een bachelor als master of een hbo-opleiding binnen 10 jaar hebben afgerond.

Pas wanneer een student aan alle drie de voorwaarden voldoet, komt hij of zij in aanmerking voor de compensatie. Dit jaar is de tegemoetkoming voor de voucher 2.097,08 euro, dit bedrag wordt verrekend met de huidige studieschuld.

Bekijk ook

'Als ik dit had geweten'

Voor Rozemarijn was een master doen destijds geen optie. "Ik heb 6 jaar gedaan over een 3-jarige opleiding en niemand die toen zei: 'misschien moet je doorgaan met studeren, want een wo-bachelor is niet genoeg voor een geldbedrag in de toekomst.' Dat maakt het extra zuur."

Met de kennis van nu had Rozemarijn andere keuzes gemaakt, vertelt ze. "Ik heb bestuursjaren gedaan en daardoor vertraging opgelopen. Als ik dit allemaal had geweten, had ik misschien mijn studie sneller afgerond of meteen een master gedaan."

Schande

Voorzitter van de Landelijke studentenvakbond (LSVb), Abdelkader Karbache hoort verhalen als die van Rozemarijn dagelijks. "Het gaat om zo'n 20.000 oud-studenten die dus geen recht hebben op deze voucher, omdat de overheid alleen een wo-bachelor niet als volledige opleiding ziet."

"Dat is problematisch, omdat juist deze groep vaak vanwege financiële redenen geen master meer kan doen," zegt Karbache. "Zij ronden zo snel mogelijk hun bachelor af en gaan met dat papiertje bijdragen aan de maatschappij door te werken. Dat juist zij financieel gestraft worden door de voucher niet te ontvangen, vind ik een schande."

Bekijk ook

Afspraken herzien

Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 is besloten dat alleen een combinatie van een bachelor- en masterdiploma als volledige opleiding geldt. Hoewel DUO destijds studenten hierover heeft geïnformeerd, merkt LSVb-voorzitter Karbache dat veel studenten daar niets van weten.

"De informatievoorziening is gebrekkig, waardoor studenten niet weten waar ze aan toe zijn", merkt hij op. "Het is tijd om de afbakening opnieuw te bekijken en ook wo-bachelorstudenten te compenseren."

'Niemand snapt er nog iets van'

Maar, onderwijsminister Bruins stelt dat het herzien van de regels niet wenselijk is omdat dit de stabiliteit van het overheidsbeleid zou ondermijnen.

Karbache reageert met een lach bij het woord 'stabiel'. "De spelregels veranderen telkens opnieuw. Eerst was de studievoucher een certificaat, nu is het een geldbedrag. De overheid moet stoppen met het bedenken van nieuwe regels, want niemand snapt er nog iets van."

Bekijk ook

Juridische stappen

Volgens de LSVb is dit de zoveelste trap na aan de pechgeneratie. "Wij overwegen inmiddels juridische stappen om de studievoucher ook voor wo-bachelor studenten uit te laten betalen", laat voorzitter Karbache weten.

"Het gaat om een bedrag van ruim 2.000 euro, dat willen en kunnen zij niet missen. En daarnaast zorgt dit opnieuw voor een vertrouwensbreuk tussen studenten en de overheid die niet zomaar is opgelost."

'Toch gun ik het anderen'

Of Rozemarijn ooit nog gecompenseerd wordt voor haar studielening, blijft voorlopig een mysterie. Wel gunt ze anderen de compensatie én een basisbeurs.

"Ik ben blij voor mijn broertje, die nu wel een basisbeurs krijgt. Maar het voelt heel cru. Geef ons dan échte compensatie. Dat is het gevoel dat blijft hangen", zegt ze tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Dit is alles wat we tot nu toe weten over de kunstroof in het Drents Museum

Waar is de helm? Die vraag houdt iedereen bezig na de kunstroof van afgelopen weekend, waarbij Roemeense archeologische schatten uit het Drents Museum in Assen zijn gestolen. Ook kunstdetective Arthur Brand volgt de Drentse kunstroof op de voet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant