Mannen vinden vaker dat hun positie in de samenleving onder druk staat dan de positie van vrouwen. Vooral jonge mannen zijn pessimistisch over hun plek in de maatschappij, blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder leden van het Opiniepanel.

Van de mannen uit het Opiniepanel die bevraagd zijn, zeggen er 4 op de 10 dat de positie van de man momenteel onder druk staat. Opvallend is dat minder mannen vinden dat de vrouw het op dit moment moeilijk heeft. De positie van hun vrouwelijke landgenoten staat volgens een derde (33 procent) onder druk.

Ongelijkheid is groot

De uitkomsten van het onderzoek zijn opmerkelijk te noemen, aangezien de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen nog altijd groot is. Dat geldt vooral als het gaat om inkomen voor hetzelfde werk.

Mede daarom stond Nederland vorig jaar nog op de 28ste plaats in de Global Gender Gap Index, ver onder andere westerse landen. De mannen die deelnamen aan het onderzoek voelen zich dan ook niet economisch achtergesteld, maar ze voelen de druk op hun plek in de samenleving vooral in immateriële zaken.

'De schuld van alles'

Zo hebben ze sterk de indruk dat politici, media en actiegroepen de 'witte man' wegzetten als veroorzaker van de ongelijkheid. "Als heteroseksuele witte man van middelbare leeftijd zit ik in het hokje van 'de schuld van alles'", reageert iemand.

"Seksisme, racisme, liefhebber van slavernij en Zwarte Piet, homofoob, tegen milieumaatregelen en natuur", somt hij op. "Ik ben geen van dit alles, maar kom er volgens geldende media niet meer onderuit."

Mannen en vrouwen over de positie van hun geslacht en het andere in de Nederlandse samenleving

Verharde discussies

Andere mannen zijn specifieker in hun uitleg. Zo voelt een deel van hen dat de betekenis van het man- of vrouw-zijn verandert en de discussie daarover verhardt. "Wat man of vrouw zijn nu precies nog betekent, wordt met de maand onduidelijker. Daarin een standpunt innemen kan je ongeacht je gender of seksuele geaardheid duur komen te staan", zegt een ondervraagde.

Ook de #MeToo-beweging heeft invloed gehad op de positie van mannen, stelt een deel. De verhouding tussen mannen en vrouwen is daardoor op scherp gezet. Te scherp, vinden sommigen: "#MeToo heeft mannen verkrampt gemaakt. Even was het goed voor de balans, maar het slaat al een tijd door."

Jongere generatie

Wat verder opvalt is dat vaker jonge dan oudere mannen vinden dat hun geslacht het zwaar heeft. Bijna de helft (46 procent) van de jonge mannen (18 tot 35 jaar) denkt er zo over, tegenover 37 procent van de ondervraagde mannen tussen de 35 en 65 jaar. Onder 65-plussers is dat aantal nog lager: 30 procent.

Een mogelijke verklaring voor deze verschillen is dat jongere mannen de genderdiscussie vaker van dichtbij meemaken, geven ze aan: "In gesprekken met mensen, vooral met vrouwen, van mijn leeftijd gaat het er soms hard aan toe." En een ander heeft het idee dat het hem moeilijker wordt gemaakt om verbinding te maken met kennissen die tot een minderheid behoren. "Want 'ik snap het niet', want 'ik ben een witte man en hetero'."

'Een streepje achter'

Sommige jonge mannen, vaak nog starters op de arbeidsmarkt en op zoek naar een (vaste) baan, merken dat andere groepen worden voorgetrokken. "Het is de slechtst mogelijke tijd om witte man te zijn", zegt iemand. "Alle andere groepen worden voorgetrokken uit een soort overcompensatie. Ik wil bij de overheid werken, maar daar heb ik nu helemaal een streepje achter."

De druk op mannen wordt niet alleen maar negatief uitgelegd door ondervraagden. Een deel van de jonge mannen heeft begrip voor de veranderende tijden. Een van hen zegt dat hij toejuicht dat 'er iets wordt gedaan aan jarenlange ongelijkheid': "Mannen hebben het moeilijker dan ooit, maar dat is niet per se slecht. Het is alleen even schakelen, merk ik ook aan vrienden en mannen in mijn familie."

Weinig begrip van vrouwen

Vrouwen in het onderzoek zijn ervan overtuigd dat hun positie nog altijd meer onder druk staat dan die van mannen. De helft (49 procent) zegt dat vrouwen het zwaar hebben in Nederland, tegenover een kwart (23 procent) die stelt dat mannen in de verdrukking zitten. In hun toelichting blijken weinig vrouwen begrip te hebben voor het beklag van mannen over hun plek in de samenleving.

"Voor mannen is het wennen dat ze de harde waarheid horen, maar wees dan ook mans genoeg om dat toe te geven en er wat mee te doen", reageert iemand. Een ander vult aan: "Hun vrouwen en dochters worden nog steeds lastig gevallen op straat en krijgen nog steeds minder betaald. Door niemand minder dan mannen."

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden tussen 4 en 9 mei 2023. Aan het onderzoek deden 32.822 mensen uit het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 80.000 leden.

Bekijk ook

info

Aanpassing

In een eerdere versie van dit artikel stond een reactie van voormalig psychiater Bram Bakker. Die is weggehaald omdat we het journalistiek gezien bij nader inzien toch beter vinden om het te houden bij een feitelijke weergave van het onderzoek onder het Opiniepanel.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.