Liesbeth List, diva tegen wil en dank wordt maandag geëerd met een musical over haar leven. Zelf heeft ze zich teruggetrokken uit het openbare leven. Het is genoeg geweest. Haar gezondheid laat het niet meer toe, maar ze verheugt zich enorm op de premiere in Carré.

Het idee voor de musical komt van producent Hans Cornelissen. "Zij is al 50 jaar een icoon, een personality. In mijn jeugd draaide ik de Rolling Stones, The Who, Pink Floyd en Liesbeth List. Je kan niet over iedereen een musical maken, je moet echt een veelzijdige carriere hebben. Bovendien heeft Liesbeth samen met Ramses Shaffy een heel nieuw genre in Nederland geïntroduceerd.”

De carrière van Liesbeth List

List zet een punt achter een carrière die in 1962 begint  Ze is piepjong wanneer ze vanuit Vlieland naar Amsterdam komt. Daar maakt ze furore, samen met Ramses Shaffy. In 1968 zingen ze samen het duet PASTORALE, haar grootste hit. Later vertolkt ze Jacques Brel, waar ze een Edison voor krijgt en een gouden plaat. Ze heeft hits als Victoria en Kinderen een Kwartje. In 1994 maakt ze samen met Frank Boeijen een lp die haar carriere een nieuwe impuls geeft. En in 1999 speelt ze de hoofdrol in de musical Piaf van producent Albert Verlinde. Ze ontvangt voor Piaf de Musical Award voor beste vrouwelijke hoofdrol.

Liesbeth List  wordt in 1941 als Elly Driessen in Bandung, Nederland-Indië geboren. Samen met haar moeder verdwijnt ze in het Jappenkamp. Na de oorlog is haar moeder een gebroken vrouw.  De verschrikkingen van het kamp hebben haar letterlijk kapot gemaakt. Als haar echtgenoot zijn vrouw en kind na de oorlog weer terug vindt treft hij een apathische vrouw aan. Twee weken zijn ze nog met z’n drieën en dan pleegt haar moeder zelfmoord. Het meisje is dan vier jaar oud. Vader hertrouwt en het gezin keert terug naar Nederland. Het klikt niet tussen Elly en haar stiefmoeder. Op vakantie op Vlieland wordt Elly ‘weggegeven’ aan het kinderloze echtpaar van de vuurtoren, de familie List. En ze krijgt een nieuwe naam, Liesbeth List.

In 2012 heeft Liesbeth haar ouders vergeven. “Ik heb geluk gehad dat ik bij zulke liefdevolle pleegouders terecht ben gekomen. En ik geloof dat mijn biologische vader en moeder niet anders konden. Mijn moeder was te beschadigd door de oorlog. Maar ze heeft op mijn vader gewacht voordat ze het verschrikkelijke heeft gedaan. Ik heb ze vergeven het is goed zo.”

EenVandaag maakte in 2012 een reportage over haar carrière.

Het lijflied van Liesbeth List is, ‘Heb het leven lief’. Een Frans chanson dat in het Nederlands is vertaald en bewerkt door Han Kooreneef. Hij bewondert haar om “haar taalbeleving, die is uniek. "Zij draagt teksten voor. Dat vind ik prachtig, Zij leeft zich in in een tekst en zingt het vervolgens alsof het alleen uit haar komt.” Haar dochter Elisah zegt in de reportage: “Ik reed ooit met mijn vader over de Dam en toen hoorden we dat lied op de radio. We hebben zitten juichen in de auto.”

Elisah zegt dat haar moeder er bewust voor heeft gekozen niet meer in de schijnwerpers te staan. De musical is haar ‘Grande Finale’. "Haar gezondheid laat het gewoon niet meer toe. Maar ze geniet nog  volop van het leven. Mijn moeder heeft als artiest een stempel gedrukt op het Nederlandse tijdsbeeld maar als kind was ik me daar  helemaal niet van bewust. Vroeger besteedde ze op vakantie  de eerste twee weken aan het beantwoorden van haar fanmail. Iedereen kreeg persoonlijk een kaartje van haar  terug. De liefde die ze kreeg van haar publiek wilde ze teruggeven. En soms waren de verhalen van haar fans hartverscheurend. Maar pas op de uitvaart van de moeder van een vriendin,  toen een liedje van Liesbeth werd gedraaid, besefte ik werkelijk hoe belangrijk zij en haar muziek zijn voor mensen.”

Het publiek is altijd belangrijk geweest voor Liesbeth. “Applaus is liefde”, heeft zij wel eens gezegd. Elisah snapt daar niets van. “Vroeger had ik nachtmerries dat haar pianist ziek zou worden en dat ik in zou moeten vallen.”

Producent Hans Cornelissen is heel blij met de voorstelling, “Ze is interessant als artiest omdat ze hoogtepunten en dieptepunten in haar leven heeft gekend. Ooit schreef een recensent over haar; Liesbeth List is een slechts een waakvlam die pijn doet aan de oren en ziel. Verschrikkelijk. Maar zij krabbelt altijd op en herrijst dan weer in volle glorie. Een levenslust waar ik jaloers op ben. Zij heeft werkelijk het leven lief.”

Toen het idee ontstond om een musical te maken had Elisah daar in het begin moeite mee. “Het privé wordt getoond. Ramses komt er in voor, mijn vader, Cees Nooteboom en ik. Ik werd in het publieke leven van mijn moeder gezogen.  Maar toen ik drie minuten van de voorstelling had gezien wist ik dat het goed was. Ik kan het nu loskoppelen van mezelf en ervan genieten. Het wordt maandag een feestje in Carré.”  

Albert Verlinde bracht met Liesbeth de musical Piaf in de theaters. Verslaggever Caroline van den Heuvel zoekt Verlinde op. Bekijk het interview.

Het Amerikaanse bedrijf Uber wil vanaf 2026 zelfrijdende taxi's aanbieden in Europa. Het bedrijf werkt nu samen met de Chinese ontwikkelaar Momenta om dit voor elkaar te krijgen. Maar is Nederland daar klaar voor? "Infrastructuur is goed geregeld."

Ruim 180 Surinamers hebben een verblijfsvergunning gekregen die ze na de onafhankelijkheid in 1975 zijn kwijtgeraakt. Maar door strenge eisen zijn er ook afwijzingen. Dat moet anders, vindt gemeente Amsterdam. "Het leidt tot schrijnende situaties."

Naast de verblijfsvergunningen die zijn afgegeven, zijn er nog ongeveer 25 in behandeling. Een van de mensen die nu al succesvol gebruik heeft kunnen maken van de regeling is Jayant Ganesh uit Den Haag. Hij woonde bijna 25 jaar zonder papieren in Nederland, maar krijgt nu een verblijfsvergunning.

'Ik kon die beslissing niet zelf nemen'

"Ik ben er heel erg blij mee, het neemt alle angst en stress weg. Ik hoef niet meer op de straat te lopen en bang te zijn dat ik word opgepakt en uitgezet", vertelt hij. "Het is een opluchting en het geeft ons ook de erkenning die wij verdienen, gezien het feit dat wij ons Nederlandschap nooit hebben afgestaan."

Ganesh was nog een kind toen Suriname onafhankelijk werd. "Ik kon dus niet de beslissing nemen of ik Nederlander wilde blijven of Surinamers wilde worden."

25 jaar ongedocumenteerd

In 2000 komt hij op zijn 29ste naar Nederland, maar papieren krijgt hij niet. "Gelukkig had ik hier een netwerk van familie en vrienden die mij opvingen. Ik heb meerdere keren bij de IND aangeklopt de afgelopen 25 jaar, maar steeds zonder succes."

Nu Ganesh wel een verblijfsvergunning heeft, voelt hij zich weer een vrij mens: "Ik kan nu legaal werk zoeken, ik kan in aanmerking komen voor een huurwoning en het belangrijkste, ik kan nu gewoon over straat lopen zonder dat ik bang ben dat er iets gebeurt."

Eenmalige speciale regeling

Om Surinamers als Ganesh tegemoet te komen, kwam voormalig staatssecretaris Van der Burg afgelopen jaar met een eenmalige, speciale regeling, waar Surinaamse oud-Nederlanders tussen 1 januari en 1 juli van dit jaar gebruik van kunnen maken.

Iedereen die geboren is voor 25 november 1975, de dag dat Suriname onafhankelijk werd, en die kan aantonen dat hij of zij langer dan 10 jaar in Nederland woont, komt in aanmerking voor een verblijfsvergunning.

500 zaken afgewezen

Maar die laatste eis, 10 jaar onafgebroken in Nederland wonen, zorgt er nu voor dat ruim 500 zaken van Surinaamse oud-Nederlanders zijn afgewezen. Zij konden niet bewijzen dat ze meer dan 10 jaar in Nederland woonden.

"Veel mensen vallen hierdoor buiten de boot", merkt wethouder van Amsterdam Rutger Groot Wassink. Zijn gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de regeling.

'Historisch onrecht'

Om deze groep mensen toch te helpen, pleit hij voor het verkorten van de eis, van 10 naar 5 jaar: "Zodat meer mensen gebruik kunnen maken van deze regeling."

"We hebben het hier over Nederlanders die ten onrechte niet de Nederlandse status hebben gekregen", gaat de wethouder verder. "Ik vind dat historisch onrecht en dat kunnen we nu rechtzetten."

Schrijnende situaties

Hij voorziet grote problemen voor deze groep als ze ongedocumenteerd blijven. "Het is voor die mensen buitengewoon vervelend en het leidt ook tot schrijnende situaties."

"Ze moeten dan illegaal wonen, illegaal werken en ze hebben geen toegang tot zorg. Het is een buitengewoon ingewikkeld bestaan voor deze mensen", aldus Groot Wassink.