meer NPO start

Lage inkomens het meest de dupe van stijgende voedselprijzen, hoogleraar is bang dat zij ongezonder gaan eten

Lage inkomens het meest de dupe van stijgende voedselprijzen, hoogleraar is bang dat zij ongezonder gaan eten
Gezonde keuzes maken in de supermarkt zal lastiger worden
Bron: ANP

De nog steeds stijgende prijzen in de supermarkt hebben potentieel grote gevolgen voor de volksgezondheid, denkt hoogleraar Jaap Seidell. "Meer mensen zullen naar ongezond voedsel gaan grijpen."

Seidell is hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit en maakt zich vooral zorgen om mensen die al een laag inkomen hebben.

Levensvoorzieningen

"Er is nog nooit zo'n grote stijging geweest van de prijzen, voor zover wij weten. Het gaat om basisvoedsel dat duurder wordt, de echte levensvoorzieningen voor mensen", zegt Seidell. "Mensen met een laag inkomen besteden nu al ongeveer al hun geld aan huur, brandstof en voedsel."

Stijgen de prijzen nog meer, dan zal ook daar volgens de hoogleraar op ingeleverd moeten worden. "Je ziet echt excessen. Sommige gezinnen hebben geen geld meer voor voedsel en kinderen gaan zonder eten naar school."

Bekijk ook

30 procent prijsstijging

Volgens de brancheorganisatie van de levensmiddelenorganisatie zullen veel bedrijven in de knel komen en komt daarmee de continuĂŻteit van ons voedsel in gevaar. "Als er niks verandert, dan moet je denken aan een prijsstijging van 30 procent", zegt directeur Timo Hoogenboom van HAK, bekend van de groenten in pot en blik. Die kunnen nu wel 45 cent per potje duurder worden.

De hoge energiekosten maken het voedselproducenten lastig, vertelt Hoogenboom. "Er zijn drie dingen die zouden helpen: energie besparen, een plafond dat de overheid neerzet, maar ook onoverkomelijk is dat de consument meer gaat betalen."

Niet met verlies verkopen

HAK gaat voor de productie een pauze inlassen van 6 weken om de winter door te komen. "We verwachten dat de prijzen deze winter nog verder stijgen. Zo'n pauze is nog nooit eerder voorgekomen."

In de hele keten ziet de directeur dat de hoge energiekosten problemen veroorzaken. "Je gaat zien dat producenten gaan kiezen om niet te produceren. Ze gaan niet met verlies iets verkopen. Het is zorgelijk of de beschikbaarheid niet een probleem gaat worden."

Bekijk ook

Ongezonde boodschappen minder duur

Door dit soort situaties worden producten die er wel zijn, alleen maar duurder. Hoogleraar Seidell ziet dat in de afgelopen jaren de prijzen van gezond voedsel sneller stegen dan die van ongezonde producten. "Ongezonde producten zijn relatief goedkoper. Je ziet dat gezonder eten elk jaar weer duurder is geworden dan ongezond eten. Wanneer je moet besparen op voedsel, dan ga je dus sneller van gezonde naar minder gezonde keuzes.

"Mensen die het niet kunnen betalen gaan over naar goedkope, inferieure voedingsproducten met veel calorieën en weinig voedingswaarde."

Luisteren

Hoogleraar Voeding en Gezondheid Jaap Seidell vertelt in EenVandaag op NPO Radio 1 over de gevolgen van het stijgen van de voedselprijzen

Kinderen de dupe

Volgens Seidell zijn met name kinderen de dupe van toenemende armoede en hoge voedselprijzen. ''Zij zijn echt een kwetsbare groep." Ze hebben gezond voedsel nodig om te groeien en slecht eten heeft voor hen grote gevolgen. "Voor hersenontwikkeling heb je veel voedingstoffen nodig. Als die er niet zijn, dan krijg je blijvende achterstanden in de ontwikkeling die je nooit meer kunt inhalen. Dit gaat echt over de toekomst van de volgende generaties."

Hij is daarom een groot voorstander van gezonde maaltijden op scholen. Op deze manier zorg je volgens hem voor gelijkheid en zorg je dat elk kind genoeg eten krijgt. "Gezonder eten en meer bewegen op school heeft een duidelijke positieve invloed op de schoolprestaties. Dus er zijn veel redenen om dit te doen. Als dit in Frankrijk, Zweden en Polen kan, dan moet dat ook hier kunnen."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom er nog steeds veel geweld in de voetbalwereld is

Intimidatie en bedreigingen van de eigen supporters: in de voetbalwereld komt dat nog steeds voor. Uit onderzoek van Trouw blijkt zelfs dat bij zeker zes voetbalclubs bestuurders hier last van hebben. Sommigen stapten zelfs op.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Weg van WhatsApp en dan: Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij

Weg van WhatsApp en dan: Signal, Telegram? De voor- en nadelen van alternatieve berichtenapps op een rij
Berichtendiensten Telegram, WhatsApp en Signal
Bron: ANP

WhatsApp is al jaren de populairste berichtenapp in Nederland. Maar de app staat nu ineens behoorlijk ter discussie. Steeds meer mensen twijfelen over het gebruik ervan. Maar wat ga je dan gebruiken? En hoe weet je of je dan de juiste keuze maakt?

"Als je WhatsApp gebruikt, blijf je bijdragen aan de data-infrastructuur van big tech. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt ook afstand van de invloed van tech-miljonairs", zegt directeur Marleen Stikker van Waag Futurelab en De Digitale Stad (DDS), een van de eerste online gemeenschappen ter wereld.

Gebrek aan factchecking

Volgens Stikker is een van de redenen waarom mensen WhatsApp verlaten de invloed van Meta, het bedrijf achter WhatsApp, Facebook en Instagram. "Zuckerberg heeft vanaf het begin laten zien weinig respect te hebben voor privacy en gebruikersrechten", zegt ze. "Toen hij merkte hoeveel persoonlijke data hij in handen kreeg, was zijn reactie: 'dumb fucks'. En bij het Cambridge Analytica-schandaal rond brexit werd die data zelfs gebruikt voor politieke manipulatie."

Ook het gebrek aan factchecking op Facebook en Instagram - ook van Meta - speelt mee, vertelt Stikker. "Zuckerberg heeft aangekondigd dat hij daar in Amerika mee stopt en dat is een zorgwekkende ontwikkeling. Wie nu zegt: 'ik wil van WhatsApp af', neemt dus afstand van de invloed van tech-miljonairs die in het gevlei willen komen van Trump."

Signal als alternatief

WhatsApp versleutelt berichten, maar verzamelt nog steeds metadata. "Ze kunnen niet zien wat je zegt, maar wel veel andere informatie verzamelen", legt Stikker uit. "Denk aan je contactenlijst, met wie en hoe vaak je communiceert en vanaf welke apparaten. Die metadata wordt bijgehouden en verhandeld."

Daarom zoeken veel mensen een alternatief, en Signal is daarbij favoriet. Volgens de Consumentenbond is het momenteel de meest gedownloade berichtenapp en de beste keuze voor wie privacy belangrijk vindt.

info

Vragen in de chat

Dit artikel is geschreven omdat er in onze chat veel vragen kwamen over het gebruik van WhatsApp en het overstappen op alternatieve berichtenapps, zoals Signal.

Bekijk ook

Hoe veilig is Signal?

Signal werkt bijna hetzelfde als WhatsApp. "Je installeert de app, koppelt je telefoonnummer en ziet direct welke contacten ook Signal gebruiken", staat op de website van de Consumentenbond. "Je kunt berichten sturen, bellen, foto's delen en groepschats starten."

Toch is er een belangrijk verschil: Signal bewaart geen gegevens over gebruikers. "Het grote voordeel is dat Signal geen metadata bijhoudt", zegt hoogleraar nieuwe media en digitale cultuur Richard Rogers. "Bij WhatsApp en Telegram moet je extra stappen nemen om je chats te beveiligen. Bij Signal is dat standaard ingeschakeld."

Geen commercieel bedrijf

Signal is geen commercieel bedrijf, maar een stichting. "Het is ooit opgezet door hacker-activisten", vertelt Rogers. "Ook de voormalige CEO van WhatsApp was erbij betrokken, maar Signal heeft altijd vastgehouden aan zijn non-profitmissie."

De stichting wordt geleid door Meredith Whittaker, een voorvechter van online privacy. "Dat betekent dat er geen commerciële aandeelhouders zijn die winst willen maken op jouw data", legt Stikker uit. "Signal is een zeldzaam voorbeeld van een techbedrijf dat niet draait om geld, maar om privacy."

info

Functies van Signal

  • Signal en WhatsApp bieden vergelijkbare manieren om te communiceren. Je kunt gesproken berichten versturen, korte video's opnemen met de selfiecamera en live bellen of videobellen via het telefoonsymbool in de app.
  • Met Signal kun je eenvoudig een Tikkie-betaalverzoek versturen. In plaats van te kiezen voor 'Deel via WhatsApp', druk je op het pijltje omhoog en selecteer je Signal als verzendoptie.
  • Een handige functie van Signal is dat je berichten kunt laten verdwijnen na een bepaalde tijd. Binnen elk gesprek kun je via het stopwatch-icoon instellen hoe lang een bericht zichtbaar blijft.
  • Wil je een bericht direct verwijderen? Dat kan zowel bij jezelf als bij de ontvanger(s) door het bericht ingedrukt te houden en op de verwijderknop te klikken
  • Ook voor foto's en video's biedt Signal extra privacy. Je kunt instellen dat een afbeelding of video slechts Ă©Ă©n keer bekeken kan worden. Dit doe je door, voordat je het bestand verstuurt, op het incognito-pictogram (het gezichtsmaskertje) te klikken. Dit verandert dan in '1x', waarna het bestand na openen direct verdwijnt.
  • Wil je langere berichten typen? Dan is de desktopversie van Signal handig. Je koppelt deze eenvoudig aan je telefoon door een QR-code te scannen.

Bron: de Consumentenbond

Slechte moderatie op Telegram

Telegram wordt ook vaak genoemd als alternatief, maar heeft een minder goede reputatie. "Het wordt bijvoorbeeld veel gebruikt door extremistische groepen, omdat de moderatie zwak is", zegt Rogers. "Signal wordt juist veel gebruikt door journalisten en mensenrechtenorganisaties vanwege de sterke beveiliging."

"Bij WhatsApp en Telegram moet je zelf extra beveiliging inschakelen, terwijl Signal standaard alles goed regelt." Maar volgens Rogers is Signal minder geschikt voor grote groepen. "Bij WhatsApp en Telegram kunnen groepschats honderden mensen bevatten, bij Signal ligt die grens lager."

Bekijk ook

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Volgens Stikker zijn er verschillende redenen waarom mensen overstappen naar Signal. "De meest principiële gebruikers zitten er al langer. Andere mensen vonden het eerst te ingewikkeld, maar willen nu bijdragen aan alternatieven."

Een groeiende groep maakt de overstap niet per se uit gemak, maar omdat ze een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelen. "Als werkgevers, universiteiten of vriendengroepen Signal als norm gaan zien, volgen anderen vanzelf. We zitten nu in een transitie."

Rol van de overheid

Volgens haar is het niet alleen een persoonlijke keuze, maar ook een collectieve. "Als Europa en Nederland willen we niet afhankelijk zijn van grote techbedrijven. Door WhatsApp te verlaten en alternatieven te steunen, verander je het speelveld. Blijf je, dan blijft big tech bepalen hoe we communiceren."

De overheid kan een belangrijke rol spelen in de overstap naar privacyvriendelijke alternatieven, volgens Rogers. "Als zij zelf apps zoals Signal gebruiken, geven ze een krachtig signaal af." Daarnaast kunnen ze wetgeving maken om de bescherming van data en privacy te versterken. Door normen te stellen, bijvoorbeeld door WhatsApp te weren uit ambtelijke communicatie, kunnen ze helpen om veiligere alternatieven de standaard te maken.

De overstap: makkelijk of lastig?

Het overstappen naar Signal vergt wat moeite. "Je moet nieuwe groepen aanmaken en mensen uitnodigen", zegt Rogers. "Maar het werkt verder hetzelfde als WhatsApp, dus als je eenmaal bent overgestapt, merk je weinig verschil."

Daarnaast biedt Signal extra privacyopties. Je kunt bijvoorbeeld berichten automatisch laten verdwijnen, een pincode instellen en zelfs je telefoonnummer verbergen, staat op de website van de Consumentenbond.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant