Het kabinet wil dat bedrijven vanaf volgend jaar meer rente kunnen aftrekken en daardoor minder winstbelasting betalen. Dat levert het bedrijfsleven een voordeel op van ruim 400 miljoen euro per jaar. "Lijkt op de flater van Rutte met dividendbelasting."

Nu mogen Nederlandse bedrijven minder rente aftrekken dan gemiddeld in andere Europese landen. Minister Eelco Heinen van Financiën wil dat gelijk trekken en dat levert het bedrijfsleven een voordeel op van honderden miljoenen euro's per jaar.

'Renteaftrek bewust laag gehouden'

"Een leuk cadeautje voor het bedrijfsleven, een cadeautje dat we beter kunnen besteden", vat Tweede Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie het gevoel van veel oppositiepartijen samen.

Het was toenmalig staatssecretaris Hans Vijlbrief die in 2021 de renteaftrek voor bedrijven beperkte. "Ik heb hem destijds lager gezet omdat we niet willen dat bedrijven zich 'overfinancieren' met geleend geld. Wij willen dat bedrijven stabiel blijven en meer investeren uit het eigen vermogen", zegt Vijlbrief, die inmiddels Kamerlid is voor D66.

Stond niet in partijprogramma's

Kamerlid Tom van der Lee van GroenLinks-PvdA noemt de strengere renteaftrek in ons land een zwaarbevochten maatregel tegen belastingontwijking. Hij snapt niet waarom het kabinet de renteaftrek nu weer verruimt: "Geen partij had het in zijn verkiezingsprogramma staan. Echt absurd. Ik wil weten welke lobby hierachter zit."

SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk wijst richting de partij van de minister van Financiën, de VVD. "Het lijkt uit de speeldoos van die partij te komen." Maar VVD-Kamerlid Aukje de Vries verdedigt de maatregel omdat het ondernemers volgens haar 'zuurstof geeft' en het concurrentievermogen van Nederland erdoor zou verbeteren.

'Lijkt op flater van Rutte'

In de zoektocht naar geld om de aangekondigde bezuinigingen en belastingverhogingen van het kabinet te compenseren, laat de oppositie haar oog vallen op dit 'cadeautje' voor het bedrijfsleven. "Ik denk dat veel oppositiepartijen kijken naar deze post, omdat het nut van deze post niet echt is aangetoond", zegt Kamerlid Grinwis van de ChristenUnie.

Volgens zijn collega Van der Lee van GroenLinks-PvdA-Kamerlid 'lijkt het op de flater die premier Rutte destijds maakte door de dividendbelasting te willen afschaffen'. Dat ging uiteindelijk niet door. Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen in de Tweede Kamer geven de coalitiepartijen tot nu toe geen krimp. Zij houden vooralsnog vast aan de geplande lastenverlichting voor het bedrijfsleven.

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."