Met jaarlijks 2 miljard euro extra wil het kabinet investeringen door het bedrijfsleven stimuleren. Deze zogeheten BIK-regeling is hard nodig, vindt staatssecretaris Vijlbrief. Maar experts en oppositie zijn bikkelhard: "Dit werkt niet."

Op Prinsjesdag dook in de begrotingsstukken plotseling een kostenpost van twee miljard euro op: de BIK, ofwel Baangerelateerde Investeringskorting. Afgelopen maandag kwam er nadere uitleg: ondernemers die nieuwe productiemiddelen zoals machines, computers en auto's aanschaffen, kunnen 3 procent van de kosten vergoed krijgen. Dat bedrag wordt in mindering gebracht op door hen betaalde loonheffing en premies. Daarmee zou de BIK extra investeringen en banen moeten opleveren. Staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief is overtuigd van het effect: "Anders had ik het plan niet zo ingediend."

'Het werkt niet'

Oud-politicus Willem Vermeend is zeer kritisch op de regeling. Hij kreeg in de jaren 80 te maken met een soortgelijke regeling, de WIR. "Uit onderzoek in het verleden blijkt dat zoiets niet direct banen oplevert", zegt hij. Fractievoorzitter Jesse Klaver van GroenLinks sluit zich daarbij aan: "Die miljarden voor het bedrijfsleven zijn in het kabinet zo afgesproken omdat de VVD het wil en daarom moet en zal het gebeuren. Of het nu werkt of niet."

Vermeend en Klaver staan niet alleen in hun kritiek. De Raad van State, het adviesorgaan van de regering, suggereert naamsverandering: 'baangerelateerd' maakt het kabinet namelijk niet waar. Het Centraal Plan Bureau (CPB) oordeelt dat investeringen hooguit naar voren worden gehaald, maar niet zullen vermeerderen. Toch vindt staatssecretaris Hans Vijlbrief van Financiën het een goed plan: "We richten ons in eerste instantie op investeringen, en die gaan banen opleveren. Dat denken we en dat zal ook zo zijn. Het precieze aantal zal blijken, als het CPB het nader heeft doorgerekend."

'Besteed het geld effectiever'

Volgens oud-politicus Vermeend en GroenLinks-fractieleider Klaver kunnen de 2 miljard die het kabinet beschikbaar stelt voor de BIK op een andere manier effectiever worden besteed. Klaver denkt daarbij aan woningbouw: "Je kunt de verhuurdersheffing afschaffen. Dat kost ook 2 miljard. Die miljarden komen dan direct vrij voor woningbouw. Dat geld komt direct in de economie en helpt mee aan het oplossen van de wooncrisis."

Vermeend vindt de BIK 'te ingewikkeld' en adviseert het geld in al bestaande investeringsregelingen te stoppen, die hun nut reeds hebben bewezen, zoals de WBSO, WAMIL en MIA: "Die budgetten kun je dan eenvoudig ophogen met die twee miljard."

Twee miljard euro: de zorg krijgt het niet en het bedrijfsleven krijgt het op een presenteerblaadje aangeboden, in de vorm van een regeling die niet werkt. Dat kan niet.

'Stop hiermee!'

Komende weken moet blijken of het kabinet een meerderheid van Eerste en Tweede Kamer achter de BIK krijgt. Dat gaat lastig worden.

Klaver: "Twee miljard euro: de zorg krijgt het niet en het bedrijfsleven krijgt het op een presenteerblaadje aangeboden in een vorm van een regeling die niet werkt. Dit kan niet, is niet uit te leggen aan Nederland, en onverstandig voor onze economie. Stop hiermee!"

Nederlandse kersentelers maken zich zorgen om hun oogst dit jaar. Ze zijn bang dat die ten onder gaat aan de 'suzuki-fruitvlieg'. De oogst is volgens de telers nog te redden, maar dan moet het gewilde bestrijdingsmiddel wel op tijd goedgekeurd worden.

De kersentelers wachten op een verlossend bericht van landbouwminister Femke Wiersma. Zij moet bepalen of gebruik van het bestrijdingsmiddel Tracer dit jaar wordt toegestaan, En dat wordt nog spannend, want toenmalig minister Piet Adema zei vorig jaar dat het toen de laatste keer was dat een uitzondering gemaakt werd voor het bestrijdingsmiddel.

Al 10 jaar uitzondering

Het bestrijdingsmiddel Tracer is namelijk nog altijd niet goedgekeurd door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Die instantie beoordeelt of een bestrijdingsmiddel gebruikt mag worden.

Zolang het Ctgb zijn oordeel nog niet heeft gegeven, kan de verantwoordelijk minister een vrijstelling voor gebruik geven. En dat gebeurt in dit geval al 10 jaar op rij.

Perfect jaar voor kersen

Kersenteler Arie Hakkert uit de Betuwe vertelt dat het tot nog toe een perfect jaar is voor de kersenteelt: "We hebben prachtig weer gehad in de bloeiperiode. Weinig nattigheid en de temperatuur was goed. Dus we verwachten een goede oogst dit jaar."

Volgens Arie is de ideale temperatuur voor de kers tussen de 20 en 25 graden. De kersen hangen er nu nog groen bij, maar uiteindelijk krijgen ze de bekende rode kleur. "We hopen half juni te beginnen met oogsten. De kersen zullen waarschijnlijk begin juni een gele kleur krijgen en gaan dan over naar rood."

Suzuki-fruitvlieg

Maar ondanks dat het zo'n goed jaar is voor de kers, is Arie bang voor zijn oogst. De Nederlandse kers heeft er sinds een jaar of 10 namelijk een nieuwe vijand bij: de suzuki-fruitvlieg. Een beestje dat oorspronkelijk afkomstig is uit Zuidoost-Azië en in 2008 voor het eerst werd opgemerkt in Europa.

Vooral kersentelers hebben last van de fruitvlieg. "Deze fruitvlieg kan door de schil van het fruit kruipen en legt daar eitjes onder. Daar komen larven uit die de vrucht van binnenuit opeten. Vervolgens gaat de vrucht rotten en is die onverkoopbaar", legt onderzoeker Herman Helsen uit.

Kersentelers zijn bang voor verlies oogst door suzuki-vlieg: 'Het is 2 voor 12'

Net niet voldoende

Kersenteler Arie gebruikt nu een speciaal net om de fruitvliegjes buiten te houden: "Het is een heel fijnmazig net waar in principe geen vliegjes doorheen kan komen. Het hele veld moet ermee worden ingepakt."

Maar alleen een net is niet voldoende, vertelt hij: "De suzuki-fruitvlieg is zo klein dat het 'm toch lukt om ergens binnen te komen. Bovendien moeten we nog steeds zelf bij de kersen kunnen. Dus als het net omhoog gaat of waait, gaat de fruitvlieg ook naar binnen."

Wesp tegen vlieg

In een lab van de Wageningen University & Research (WUR) wordt daarom gewerkt aan een andere oplossing, namelijk de sluipwesp. Dat is een natuurlijke vijand van de suzuki-fruitvlieg, vertelt onderzoeker Helsen. "De sluipwesp legt haar eieren in de larven van de suzuki-fruitvlieg en kan zo de enorme toename verminderen."

Toch is de sluipwesp vooralsnog geen vervanging voor het bestrijdingsmiddel. "We hebben er nu enkele honderden, daar kunnen we de oogst niet mee redden", zegt Helsen. En dus wacht kersenteler Arie in spanning af op het besluit van Landbouwminister Wiersma. "Als we het middel niet meer krijgen, dan is het einde kersenteelt. Het is echt twee voor twaalf."