tv LIVE
meer NPO start

IS-vrouwen ontsnappen volgens advocaat Jordan uit kampen: 'Zeker 7 IS-vrouwen teruggekeerd, instanties willen het stilhouden'

IS-vrouwen ontsnappen volgens advocaat Jordan uit kampen: 'Zeker 7 IS-vrouwen teruggekeerd, instanties willen het stilhouden'
IS-vrouwen in het Koerdische kamp Al-Hol (archiefbeeld)
Bron: AFP

Hoewel de Nederlandse overheid IS-vrouwen niet uit Syrië haalt, keren ze intussen wel degelijk terug, stelt advocaat Jeffrey Jordan. Tot nu toe zouden zeker 7 vrouwen zijn teruggekeerd. De instanties in Nederland weten dit volgens hem ook.

Hij vertegenwoordigt als advocaat een van die IS-vrouwen die 'onder de radar' is teruggekeerd in Nederland. Hoe ze naar Nederland is teruggekeerd, zegt hij niet te weten. "Maar ze is zonder hulp van Nederland teruggekeerd."

Succesvolle vuchtpogingen

Dat deze vrouwen terugkeren willen de instanties het liefst stilhouden, maar ze weten het zeker wel, zegt advocaat Jordan. "Iedereen die terugkomt wordt wel aangehouden en berecht. Die strafzaken halen niet allemaal de media."

In het Syrische kamp Al-Hol zitten talloze IS-vrouwen vast. Inlichtingendienst AIVD vermoed dat er in totaal nog enkele tientallen Nederlandse IS-vrouwen in Syrië verblijven. Koerdische autoriteiten bewaken het kamp, maar steeds vaker blijkt dat smokkelaars vrij makkelijk gevangen vrouwen en hun kinderen uit het kamp weten te krijgen. Ook ondernemen Nederlandse vrouwen zelf vluchtpogingen, en met succes.

Smokkelaars

De vrouwen komen op eigen houtje terug, vaak met hulp van smokkelaars. "Voor de hulp van smokkelaars moet je wel geld hebben. Dat geld krijgen ze dan opgestuurd. Het is strafbaar om deze vrouwen geld te sturen. In feite promoot je als overheid dus illegale praktijken als je ze niet op gaat halen. Dan moeten ze andere manieren vinden om te ontsnappen", zegt advocaat Jordan.

"Vaak vinden de vrouwen dan een weg naar het consulaat waar ze zich melden. Als je daar naar binnen stapt krijg je meestal wel hulp om te ontsnappen, dat is iets wat ik van mijn cliënten hoor. Alleen de weg naar zo'n consulaat toe is erg gevaarlijk en kan bijna niet zonder smokkelaars. Op het moment dat ze op de radar komen worden ze daar op het vliegveld opgepakt." De 7 vrouwen die op eigen houtje naar Nederland zijn gekomen zijn inmiddels opgepakt en hier in Nederland volgt een strafprocedure.

Bekijk ook

Al 15 vrouwen gevlucht

Terrorisme-deskundige Bibi van Ginkel zegt dat er van zo'n 15 vrouwen bekend is dat ze een vluchtelingenkamp zijn ontvlucht. "Door een houding aan te nemen: 'we don't want to know' , daarvan weten we dat dat in het verleden heeft geleid tot verschrikkelijke terroristische aanslagen. Dus als je wegkijkt van deze groep vrouwen en geen actie onderneemt, dan neem je een veiligheidsrisico."

Van Ginkel vindt het zeer onverstandig dat het kabinet deze houding aanneemt. Hier berechten is volgens haar veel beter voor de nationale veiligheid, omdat je de vrouwen dan in beeld hebt.

Reactie ministerie Justitie en Veiligheid

Volgens de meest recente cijfers van de AIVD zijn er inmiddels 65 Syriëgangers teruggekeerd naar Nederland. De inlichtingendienst specificeert niet hoeveel er daarvan vrouw zijn.

Wel laat een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid weten dat er "bij hen geen signalen bekend zijn van IS-vrouwen die op eigen kracht zijn teruggekeerd naar Nederland, zonder zich te melden bij een consulaat."

Bekijk ook

Gevaar voor de samenleving

Een argument dat vaak wordt gebruikt is, dat het gevaarlijk is om deze IS-vrouwen naar Nederland te halen. Jordan begrijpt dat. "Ik kan hier niet gaan verkondigen dat er geen enkel gevaar is. Dat kan je van te voren niet bepalen. Je moet je afvragen wat er gebeurt als je ze niet terug haalt. Dan geef je ze juist de mogelijkheid om te verdwijnen en dan is de situatie pas echt gevaarlijk."

"Dit zijn personen die heel lang uit het zicht zijn geweest. Nu weten we waar ze zitten. Waarom zou je als overheid de kans laten schieten om ze op te pakken?", vraagt hij zich af.

Andere EU-landen halen IS-vrouwen wel op

Andere landen, zoals België Frankrijk en Groot-Brittannië halen vrouwen en kinderen wel actief op. Rusland haalde enkele honderden kinderen terug. Duitsland en Finland volgden eind vorig jaar en namen naast kinderen ook enkele vrouwen mee. En ook België haalt deze maand nog 6 IS-vrouwen terug. "Buurlanden zijn een stuk verder met het ophalen van IS-vrouwen. Nederland loopt echt achter."

De AIVD en NCTV, die gaan over onze nationale veiligheid adviseren dat ook te doen, maar minister Grapperhaus slaat dat advies vooralsnog in de wind.

Iilham B wel teruggehaald , wanneer proces dreigt te vervallen

Vorige maand werd de Nederlandse IS-vrouw Ilham B samen met haar drie kinderen wel opgehaald. Dat gebeurde omdat het OM dreigde de terrorismezaak tegen haar te beëindigen als ze niet bij de zitting aanwezig was. Ilham B. beriep zich namelijk op haar recht om bij de zaak aanwezig te zijn.

De zaak dreigde te komen vervallen als ze er niet bij was, waardoor Illham B. geen straf zou krijgen. De vrouw zat jaren vast in Koerdische kampen vanwege vermeende betrokkenheid bij de Islamitische Staat.

Bekijk hier de tv-reportage over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'
Roy Bouten, wethouder Horst aan de Maas
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil dat er eerder en harder wordt ingegrepen bij bedrijven die arbeidsmigranten uitbuiten. In Horst aan de Maas, waar de meeste arbeidsmigranten van Nederland wonen, kan het plan op weinig enthousiasme rekenen. "Het is niet genoeg."

Veel mensen maken zich zorgen over hun leefomgeving, zegt wethouder Roy Bouten van de Gemeente Horst aan de Maas. De gemeente huisvest de meeste arbeidsmigranten van Nederland. "Maar het kan ook zijn dat wij onze vergunningsverlening goed op orde hebben", zegt hij.

Leefbaarheid

In Horst aan de Maas zijn zo'n 4.000 vergunde plekken. De Provincie Limburg heeft becijferd dat over vijf jaar een kwart van de inwoners van de gemeente arbeidsmigranten zijn. In een protestactie werd afgelopen week gevraagd om een 'maximum' op te leggen en meer controle op werkgevers.

Inwoners van het dorp vinden bovendien dat de leefbaarheid onder druk staat. Vorig jaar werd bekend dat in het bos nabij de gemeente tientallen werkloze en dakloze arbeidsmigranten leefden. De discussie rond arbeidsmigratie gaat breder dan alleen huisvesting, zegt Bouten. "Het gaat over beheer, over werkomstandigheden."

Bekijk ook

Strenger en harder

"Dan zie je dat mensen op zoek gaan naar onderdak en dan landen ze soms letterlijk in het tuinhuisje van de buren." Voor zowel omwonenden als voor de arbeidsmigranten een hele kwetsbare situatie.

"Daar moeten we vanaf", stelt Bouten. Het kabinet kondigde deze week strengere regels aan voor bedrijven die met arbeidsmigranten werken: de arbeidsinspectie moet eerder en harder ingrijpen bij mogelijke misstanden.

Hogere boetes

Nu wordt ingegrepen als werknemers in 'levensgevaar' zijn of 'onmiddellijk dreigend gevaar' lopen. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt in een Kamerbrief dat dit nu ook bij 'ernstig gevaar' mogelijk moet zijn.

Bedrijven kunnen daarnaast beboet of zelfs gesloten worden wanneer zij reisdocumenten op bankpassen innemen. Ook voor illegale tewerkstelling komen hogere boetes.

Bekijk ook

'Het is niet genoeg'

Bouten noemt het 'heel erg goed' dat de arbeidsinspectie strenger moet kunnen ingrijpen. "Ik vind alleen dat het niet genoeg is. Dit zou de gemeente ook moeten kunnen doen." De gemeente mag een vergunningsaanvraag alleen maar toetsen in de omgeving: kan en past het in de ruimte?

"Maar", vervolgt de Limburgse wethouder, "ik wil dat wij bij signalen van uitbuiting, ook gewoon tegen een ondernemer zeggen 'we gunnen het jou even niet om de vergunning te krijgen, jij gaat blijkbaar niet verantwoord genoeg om met de belangen van de arbeidsmigrant of omwonende. Jij krijgt die vergunning niet of we pakken het af'."

Bevoegdheden bij gemeente

Wethouder Bouten wil dat de gemeente meer bevoegdheden krijgt. "Wij zijn de overheid die het dichtst bij de situatie staat, wij krijgen meldingen vanuit de handhaving binnen", somt hij op.

"Wij krijgen meldingen over sociale onveiligheid aan de balie vanuit de buurt of vanuit de arbeidsmigrant, daar moeten we kunnen handelen."

Bekijk ook

Samenwerking

Nu probeert de gemeente zo'n bedrijf buiten de deur te houden via de wet Bibob (bij twijfel over integriteit) of via de gemeentewet. Bouten pleit voor een samenwerking tussen gemeente en de arbeidsinspectie.

"Wij kunnen die ogen en oren zijn die de melding naar de arbeidsinspectie stuurt, waarop gehandeld kan worden", zegt hij. "Dus ga elkaar niet beconcurreren maar treed samen op tegen diegene die misbruik maken van de arbeidsmigrant of omwonende."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'
Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland
Bron: EenVandaag

Vanwege een tekort aan revalidatieartsen worden de komende tijd medisch specialisten uit Oekraïne in Nederland bijgeschoold. Het aantal geamputeerden in het land neemt in rap tempo toe en het aantal artsen die hen helpt, is bij lange na niet genoeg.

De komende zes weken krijgen zo'n 6 Oekraïense medisch specialisten bijscholing in Nederland. Het gaat om psychologen, fysio- en ergotherapeuten en revalidatieartsen. Allemaal werken ze in Oekraïne om de eindeloze stroom gewonden weer op de been te krijgen.

Gezondheidszorg in Oekraïne onder druk

"De medische sector in Oekraïne blijft in een kritieke toestand. Bijna 2.000 medische instellingen zijn beschadigd of volledig verwoest in Oekraïne", zegt de Oekraïense Kseniya Negrutsa-Godska. Zij is medeoprichter van Netherlands for Ukraine Foundation.

De organisatie begeleidt onder meer gewonde Oekraïense militairen in ons land die complexe operaties ondergaan en zetten zich in voor betere revalidatiezorg in Oekraïne.

Oekraïne kan stroom gewonden niet aan

"Er zijn tienduizenden mensen met geamputeerde ledematen", vertelt Kseniya. "En een kwart van het Oekraïense grondgebied is bedekt met landmijnen. Dat betekent dat dit probleem zal blijven. In Oekraïne hebben we momenteel 11.000 revalidatiespecialisten. Dat is al 7 keer meer dan 2 jaar geleden en het is nog steeds niet genoeg."

Het land kan de stroom gewonden momenteel niet aan, zegt Kseniya. "Het is eigenlijk ook niet mogelijk voor een land, om op zo'n korte termijn een goede opleiding te bieden voor nieuwe specialisten." Daarom is ze blij dat Nederland daar een rol in kan spelen. "Vooral met de multidisciplinaire aanpak, die in Oekraïne heel anders is."

Bekijk ook

Andere manier van werken

Het project is opgezet in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en twee andere hulpverleningsorganisaties. In totaal kunnen 384 zorgprofessionals uit Oekraïne profiteren van het bijscholingstraject.

"In Nederland hebben jullie fantastische expertise in de multidisciplinaire aanpak", legt Kseniya uit. Daarmee bedoelt ze dat de revalidatiearts, fysio- en ergotherapeuten en psychologen samen aan de slag gaan met de patiënt en dat de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken.

info

Wat is interdisciplinaire samenwerking in de zorg?

De rode draad in het programma is hoe Nederland binnen de revalidatiegeneeskunde interdisciplinair werkt. Dat houdt in dat een heel team waarin een revalidatie arts, revalidatie verpleegkundige en verschillende therapeuten gezamenlijk werken aan de behandeling van een patiënt. Ieder met eigen expertise, eigen kennis, maar uiteindelijk wel gezamenlijk aan de persoonlijke doelen van de patiënt.

Nederland voorbeeldland

"Jullie waren een van de eerste landen die deze methode in Oekraïne introduceerden", vertelt Kseniya over de manier van samenwerken binnen de revalidatiezorg.

"In Oekraïne bevindt zich dit nog in een vroeg stadium. Daarom is dit onbetaalbare expertise voor onze eigen specialisten", vult Kseniya aan.

Gewonde onder medisch specialisten

Eén van de deelnemers binnen dit project is Dmytro. Als kind wilde hij altijd al dokter worden, maar de oorlog brak uit en moest op zijn 23ste naar het front. Terwijl hij vocht tegen de Russen, studeerde hij ook fysiotherapie. Maar vlak voordat hij zijn diploma in ontvangst kon nemen, werden hij en zijn kameraden in augustus 2023 onder vuur genomen.

"Ik zat in een groep met 10 anderen en op een dag werden we onder vuur genomen. Alle 10 raakten we gewond, behalve ik. Ik ging ze helpen en liep naar iemand toe die zwaargewond was om hem in veiligheid te brengen maar werd daarbij geraakt door een kogel in mijn hand en arm", vertelt Dmytro.

Bekijk ook

Droom najagen

Vanwege zijn opleiding tot fysiotherapeut kan hij tegelijkertijd ook het Nederlandse opleidingstraject volgen: "Ik ben nu dichtbij het vervullen van mijn droom. Ik denk dat ik nog ongeveer een jaar tot twee jaar nodig heb zodat ook mijn hand en arm voldoende zijn genezen en ik mijn vaardigheden in de praktijk kan brengen."

Dmytro kan niet wachten. "Het zal erg cool zijn. Het is mijn droom om een medische professional te worden op welke manier dan ook. Ook als fysiotherapeut zal ik kunnen helpen en van invloed kunnen zijn op mensenlevens", sluit hij af.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant