radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Inspectie oordeelt keihard over COA én asielminister Faber: aanmeldcentrum Ter Apel nog steeds onveilig ondanks eerdere waarschuwingen

Inspectie oordeelt keihard over COA én asielminister Faber: aanmeldcentrum Ter Apel nog steeds onveilig ondanks eerdere waarschuwingen
Marjolein Faber bracht in haar eerste week als asielminister een werkbezoek aan het aanmeldcentrum in Ter Apel
Bron: ANP

De Inspectie Justitie en Veiligheid (IJV) oordeelt snoeihard over minister Marjolein Faber en COA: het aanmeldcentrum in Ter Apel functioneert niet en is gevaarlijk. Dat blijkt uit een brief die de Inspectie in december naar de minister stuurde.

De Inspectie concludeert dat medewerkers en bewoners ernstige veiligheidsrisico's lopen. Ondanks dat er al 2 jaar toezicht is en er al meerdere waarschuwingen zijn gegeven, zijn er weinig verbeteringen in het aanmeldcentrum.

Brandveiligheid ernstig in gevaar

Door het gebruik van tijdelijke overnachtingsruimtes (portocabins) op het terrein van het aanmeldcentrum ontstaan onveilige situaties, vooral op het gebied van brandveiligheid. Dat dit in de afgelopen maanden regelmatig gebeurde, is opgemerkt door de Inspectie.

Ondanks dat het aantal asielaanvragen in Nederland momenteel lager is in vergelijking met voorgaande jaren leiden kleine schommelingen in de instroom of de vertraagde oplevering van een reguliere opvanglocatie nog steeds snel tot noodsituaties. Zo moesten in september opnieuw asielzoekers overnachten in ruimtes die niet voldoen aan de minimale veiligheidseisen en vergunningen die noodzakelijk zijn voor overnachtingen.

Bekijk ook

Onduidelijkheid over veiligheidsrisico's

Een ander probleem is dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) vaak niet weet wie er in de opvang verblijven. Bij toenemende drukte duurt het lang voordat asielzoekers worden bevraagd over hun achtergrond. Hierdoor is het niet duidelijk of iemand een veiligheidsrisico vormt.

En de constante noodsituaties in Ter Apel vereisen een structurele inzet van de politie, wat ten koste gaat van de reguliere politieactiviteiten, ziet de Inspectie van het ministerie van Justitie & Veiligheid.

Kinderen zonder onderwijs

Door te weinig opvangplaatsen verblijven veel asielzoekers in externe wachtlocaties. Soms moeten ze daar 3 tot 6 maanden blijven, terwijl de opvang eigenlijk maar voor een aantal dagen is bedoeld. Hans Faber is hoofdinspecteur van de Inspectie en maakt zich daarover zorgen. Zo zijn die locaties geschikt voor maar 3 tot 10 dagen. "Dat betekent dat ze nu in voorzieningen verblijven waar het COA eigenlijk niet goed kan zorgen voor die mensen."

Er is geen toegang tot formeel onderwijs, onvoldoende rust en privacy, onvoldoende aanbod van gevarieerd eten en een erg beperkt aanbod aan speelruimten of activiteiten. Dit is volgens de Inspectie negatief voor het fysieke en geestelijke welzijn van de asielzoekers en werkt onveiligheid in de hand.

Bekijk ook

Te veel mensen in opvang

Tussen oktober 2023 en oktober 2024 verbleven er tussen de 2.000 en 2.200 mensen op het terrein van het aanmeldcentrum in Ter Apel. Met uitzonderingen, zoals nu ook, waarbij het aantal 1.900 is. Het maximaal aantal mensen dat in het aanmeldcentrum mag verblijven is 2.000.

Ongeveer 200 mensen verblijven op een externe nachtopvanglocatie, maar slapen daar alleen maar. Hierdoor ligt het aantal mensen op het terrein overdag rond de 2.400. Daarnaast verblijven er zo'n 760 mensen in externe wachtlocaties. Daardoor ligt het aantal maandenlang veel te hoog.

Geen structurele oplossing na 2 jaar

Het is niet de eerste keer dat de Inspectie ernstige zorgen uit over de situatie in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Eerder werden al waarschuwingen gestuurd in juni 2024 en december 2023.

De Inspectie houdt al meer dan 2 jaar toezicht op Ter Apel. Ondanks enkele maatregelen van het COA, zoals extra beveiligers en het instellen van een stil alarm, blijft de situatie onveilig. Er zijn geen structurele oplossingen gevonden.

Bekijk ook

Verbeterpunten

De Inspectie heeft een aantal belangrijke verbeterpunten aangegeven die het COA zou moeten doorvoeren om de situatie te verbeteren. Dit betreft onder andere de fysieke veiligheid van de gebouwen en de omgeving, maar ook de sociale veiligheid, waarbij een betere aanpak van incidenten en bescherming van kwetsbare groepen heel belangrijk is.

Hoofdinspecteur Faber vult aan: "En daarom is het zo belangrijk dat beleid, dat geschreven woorden ook van het papier komen en daadwerkelijk tot verandering gaan leiden."

Veiligheidsprotocollen nodig

Daarnaast moeten er adequate veiligheidsprotocollen en werkprocessen komen voor het omgaan met incidenten. Ook is er meer aandacht nodig voor de zorg van de bewoners, waaronder psychologische ondersteuning, en voor het welzijn van het personeel, dat zowel fysiek als mentaal ondersteund moet worden.

In de komende periode moeten er stappen worden gezet om de opvangomgeving veiliger te maken. Het COA werkt aan een herinrichting in Ter Apel, inclusief een hek- en cameraplan, en een nieuw visitatiebeleid. Minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie heeft de alarmerende brief van de Inspectie sinds 16 december 2024 in haar bezit.

Inspectie oordeelt keihard over COA én asielminister Faber
Inspectie oordeelt keihard over COA én asielminister Faber

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak stikstofbeleid: 'Enorm conflict op de loer'
BBB-leider Caroline van der Plas staat de pers te woord na de Greenpeace-uitspraak
Bron: ANP

Vandaag oordeelde de rechter snoeihard: de Staat moet meer maatregelen nemen om de stikstofuitstoot te beperken. Hoe reageert Den Haag op deze uitspraak? En wat voor consquenties gaat dit hebben? We vragen het aan politiek commentator Joost Vullings.

"Het is een stevige uitspraak", vertelt Vullings. "Als je de hele argumentatie hoorde, werd er eigenlijk geen spaan heel gelaten van wat dit kabinet doet. Kortom, vluchten kan niet meer." De Staat moet de stikstofdoelen in 2030 halen. Lukt dat niet, dan volgt er een dwangsom van 10 miljoen euro.

BBB wil wetswijziging

BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas is dan ook stellig over de uitslag: "Er moeten wetswijzigingen komen, dat is wel duidelijk."

Ze beargumenteert dat de wetten die er nu zijn, onhaalbaar, onuitvoerbaar en onbetaalbaar zijn. "Als je mij nu een toverstafje geeft om het nu op te lossen, neem ik hem graag aan. Verandering van wetgeving en andere plannen maken, kost tijd want je moet het ook juridisch borgen."

PVV is het daarmee eens

Geert Wilders heeft laten weten dat hij zich aansluit bij de wens van Van der Plas. Maar Vullings denkt dat een wetswijziging weinig nut zou hebben. "Je kan de wet wijzigen, maar de vraag is helpt het? Die tijd heb je eigenlijk niet meer." Die gedachte komt ook naar voren vanuit andere partijen, weet de politiek commentator. "Die zeggen: 'Als je de wet verandert, wordt de natuur er niet schoner van."

"Onze wet is een uitvoering van Europese wetgeving (Vogel- en Habitatrichtlijn, red.). Europa zegt gewoon: 'De natuur mag niet verslechteren.' Als je de norm aanpast, maar de natuur verslechtert nog steeds, dan heb je nog steeds niks", legt hij uit.

Joost Vullings over politieke gevolgen van uitspraak Greenpeace-zaak voor stikstofbeleid

Zorgen bij VVD en NSC

Overige coalitiepartijen VVD en NSC geven aan de ernst van de situatie te zien. Thom van Campen (VVD): "Het is een hele zorgelijke en stevige uitspraak." Hij benadrukt dat de uitspraak aantoont dat het kabinet te weinig doet om de stikstofuitstoot te verminderen, wat grote gevolgen heeft voor de bouw- en de agrarische sector.

En ook Nicolien van Vroonhoven van NSC sluit zich hierbij aan. "We moeten daarmee aan het werk. Want we zeggen als NSC: die gerechtelijke uitspraken moeten gewoon gerespecteerd worden."

Partijen schuiven bal door

Maar volgens Vullings schuiven die partijen de bal politiek heel handig door. Van Campen: "Ik vind nu dat de bal bij Wiersma ligt. Zij is minister. We hebben in deze coalitie met elkaar afspraken gemaakt. En de BBB was heel duidelijk, had ideeën over hoe we dit probleem gaan oplossen. Er is geen dag te verliezen."

Van Vroonhoven staat er iets positiever in. "Genoeg kans om de schouders eronder te zetten. Want we hebben afspraken met elkaar gemaakt in het hoofdlijnenakkoord."

Bekijk ook

Hoger beroep niet uitgesloten

BBB-minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur laat weten dat dit niet de uitspraak is waar ze op had gehoopt. Ze kondigt aan de uitspraak grondig te bestuderen, waarbij ze hoger beroep niet uitsluit.

Maar ook voor een hoger beroep is volgens Vullings eigenlijk geen tijd. "Die tijd heb je eigenlijk niet meer. De problemen zijn er al. En vooralsnog ligt alles gewoon weer op tafel voor die boeren, die onzekerheid blijft."

'Enorm conflict op de loer'

Dat de vier coalitiepartijen het niet met elkaar eens zijn, kan nog best wel wat invloed hebben, denkt Vullings.

"We hebben aan de ene kant 44 zetels die zeggen: 'We moeten nu doorpakken', NSC en VVD, en aan de andere kant 44 zetels van PVV en BBB die zeggen: 'We moeten gewoon de de normen wat soepeler maken, dan komt het allemaal goed.' Dus ja, hier ligt een enorm conflict op de loer", vertelt hij.

Bekijk ook

Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer
Bron: EenVandaag
Politiek commentator Joost Vullings in de Tweede Kamer

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Stikstofproblemen slepen al jaren voort: dit is wat voorafging aan Greenpeace-uitspraak

Het stikstofprobleem lijkt iets van de afgelopen jaren, maar 60 jaar geleden waren er al discussies over het mestoverschot en problemen die hierbij komen kijken. Dit is wat er voorafging aan de uitspraak die vandaag is gedaan.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant