tv LIVE
meer NPO start

In nieuwe zetelpeiling weinig verschil te zien door conflict Israël en Hamas, D66 zakt nog verder weg

In nieuwe zetelpeiling weinig verschil te zien door conflict Israël en Hamas, D66 zakt nog verder weg
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu tijdens een bezoek aan Nederland in 2016
Bron: ANP

Vergeleken met eind september blijven de politieke verhoudingen in de zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos nagenoeg gelijk. De VVD (28) en NSC (27) staan op vrijwel dezelfde hoogte. D66 zakt verder en staat nu op 7 zetels.

De oorlog tussen Israël en Hamas brengt kiezers vooralsnog niet in beweging. De oorlog heeft voor de meeste mensen helemaal geen invloed op hun stemkeuze. 10 procent zegt dat het doorslaggevend is voor hun keuze op dit moment. Dat zijn vooral mensen die nu PVV of JA21 zouden stemmen. Zij zijn lang niet allemaal van partij gewisseld: het conflict heeft voor velen juist hun stemvoorkeur bevestigd.

5 partijen boven 10 zetels

De VVD en Nieuw Sociaal Contract zijn in dit onderzoek ongeveer even groot. De VVD noteert 28 zetels (+1). De partij van Pieter Omtzigt krijgt er twee zetels bij en staat nu op 27. Een deel van de mensen die nu NSC willen stemmen, is nog niet helemaal zeker van die keuze. Ze zijn onder andere benieuwd naar het partijprogramma dat in de loop van deze maand wordt verwacht.

GroenLinks-PvdA en de PVV weten de grootste partijen een maand voor de verkiezingen niet verder te naderen. Ze staan op 20 en 18 zetels. Ze horen daarmee wel bij de grootste partijen in het onderzoek. BBB blijft met 12 zetels nog verder achter. Die partij stond een half jaar geleden, in april, nog op 30 zetels.

Bekijk ook

D66 zakt verder weg

De rest van de partijen staat op minder dan 10 zetels. Ook D66, die deze maand verder zakt, hoort tot die groep. De partij van Rob Jetten verliest twee zetels en staat nu op 7. Dat zijn er maar liefst 17 minder dan in 2021, toen de partij onder leiding van Sigrid Kaag 24 zetels bij de Tweede Kamerverkiezingen won.

De Partij voor de Dieren, waar Esther Ouwehand toch definitief de lijsttrekker is, blijft gelijk op 7 zetels. JA21 heeft er nog 2 over (-1). Begin dit jaar stond de partij van Joost Eerdmans nog op 10. Het CDA staat, net als de ChristenUnie, op 4 zetels. Dat zijn er 11 minder dan de christendemocraten er in 2021 haalden.

Zo staan de partijen ervoor in de peiling

SP op verlies

Ook de SP staat vergeleken met het huidige zetelaantal op verlies. De partij heeft nu 9 zetels in de Tweede Kamer, maar blijft in de peiling steken op 6.

Veel weggelopen SP-kiezers vinden dat de partij niet relevant genoeg is, blijkt uit onderzoek onder het Opiniepanel. Ze wijzen daarbij op het lage zetelaantal in de peiling en op het feit dat de SP nooit meeregeert. "Er wordt veel geschreeuwd, maar tot nu toe zijn er geen oplossingen", schrijft een voormalig SP-lid. "Het blijft bij woorden."

Bekijk ook

Meeregeren

De meeste mensen die nu SP zouden stemmen, zien dan ook graag dat de partij in een volgend kabinet stapt. Als ze mochten kiezen, zouden zeven op de tien (70 procent) willen dat de SP meeregeert. 19 procent ziet liever dat de SP weer in de oppositiebanken plaatsneemt.

Er zijn ook mensen die de SP de rug toekeren omdat ze de partijstandpunten niet duidelijk vinden, zeggen dat de partij niet genoeg vernieuwt, of balen dat voormalig Kamerlid Renske Leijten is gestopt. Voorvrouw Lilian Marijnissen wordt veel minder genoemd in de kritiek. Het vertrouwen in haar is nog altijd relatief hoog: driekwart (74 procent) van de mensen die in 2021 op de SP stemden, gelooft in haar.

info

Over het onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Ipsos onder een representatieve steekproef van 1.013 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 13 tot en met 16 oktober 2023. Het onderzoek is gewogen op leeftijd, geslacht, opleiding, regio, werkzaamheid en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 1 procent bij de kleine partijen en +/- 2,5 procent bij de grootste partijen.

Het onderzoek onder het Opiniepanel over de SP is gehouden van 11 tot en met 16 oktober. Daaraan deden 22.409 mensen mee, onder wie 960 die op de SP zouden stemmen als er nu verkiezingen zouden zijn. Het onderzoek over de invloed van de oorlog is gehouden op 16 en 17 oktober. Daaraan deden 24.122 mensen mee.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Er worden meer Palestijnen dan Israëliërs vrijgelaten, hoe komt dat? 'Israël doet alles om ze terug te krijgen'

De eerste fase van het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is bijna voltooid. De afgelopen maand ruilden de twee partijen gevangenen en gijzelaars uit. Maar tot nu toe komen hierbij meer Palestijnen dan Israëliërs vrij.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid

Waarom het inreisverbod voor de omstreden islamitische predikers werd teruggedraaid
Bron: ANP

Drie buitenlandse islamitische predikers die een inreisverbod kregen, zijn dit weekend toch welkom op de Ramadan Expo. De rechtbank in Den Haag heeft het besluit om de drie te weren, teruggedraaid. Ministers Faber en Van Weel zijn hier niet blij mee.

Het gaat om predikers Ali Hammuda, Mohamed Hijab en Abu Bakr Zoud. De drie staan dit weekend - tot groot ongenoegen van asielminister Marjolein Faber en de minister van Justitie en Veiligheid, David van Weel - op de sprekerslijst van de Ramadan Expo. Een groot islamitisch evenement in Utrecht.

Inreisverbod teruggedraaid

Faber (PVV) en Van Weel (VVD) wilden een inreisverbod voor de omstreden predikers vanwege 'verwerpelijke uitspraken in het verleden over onder meer vrouwen en homo's'. Ze zouden 'haatpredikers' zijn.

Maar afgelopen donderdag bleek dat de rechter vond dat de ministers onvoldoende duidelijk hebben gemaakt waarom de sprekers toegang moet worden geweigerd. Het inreisverbod werd daarom, twee dagen voor het evenement, teruggedraaid.

Bekijk ook

Ministers waren niet duidelijk

Deze beslissing werd niet genomen omdat de rechter ervan overtuigd is dat de drie mannen geen haatpredikers zouden zijn, maar omdat de ministers onvoldoende kunnen onderbouwen waarom toegang moet worden geweigerd.

"Dus misschien zijn het haatpredikers, misschien zijn het zeer radicale types, maar daar ging de uitspraak niet over", legt Maurits Berger uit. Hij is arabist en hoogleraar Islam en het Westen, aan de universiteit Leiden. "De ministers hadden duidelijker moet zijn over waarom een inreisverbod nodig is."

'Voor het eerst zo'n rechtszaak'

Het verzoek om een verbod voor islam-predikers is niks nieuws. Opeenvolgende kabinetten doen dat al zo'n 30 jaar, weet de hoogleraar. Maar deze keer heeft de stichting die de Ramadan Expo organiseert het inreisverbod voorgelegd aan de rechter. En dat is nieuw.

"Voor zover ik weet is dit voor het eerst, dat een moslimorganisatie een rechtszaak heeft aangespannen tegen deze beslissing. En de rechter heeft ze in het gelijk gesteld."

Onder een vergrootglas

De vraag is of we ons in Nederland net zo druk maken bij een orthodox christelijk of joods evenement. "Nee", zegt de hoogleraar. "Dat ligt anders. Omdat dat op de een of andere manier bekend of vertrouwd voelt. Een islamitisch event ligt snel onder het vergrootglas."

"Als moslims orthodox zijn worden ze vrij snel bestempeld als radicaal. De gedachte is dat een radicale moslim kan afglijden naar extremisme. Iemand die bommen kan gaan gooien." Daar zijn mensen bang voor. "Maar inmiddels is uit onderzoek wel duidelijk dat die glijdende schaal er niet is", vertelt Berger.

Waarom het inreisverbod voor islamitische predikers werd teruggedraaid

Geen theologische elite in Nederland

De drie islamitische predikers, die nu dus wel welkom zijn in Nederland, komen uit Engeland en Australië. Waarom is het nodig om sprekers uit het buitenland te halen als het zoveel 'juridisch gedoe' veroorzaakt? "Omdat Nederland nog weinig theologisch geschoolde islamistische deskundigen heeft", antwoordt de hoogleraar.

"We hebben het nu over de tweede en derde generatie moslims. De eerste generatie waren gastarbeiders, daar zat geen theologische elite bij", zegt Berger. "Deze huidige generatie is veel religieuzer. Jongeren van nu vinden geen antwoorden in Nederland en nodigen daarom sprekers uit de VS, Engeland en Australië uit. Daar zijn in een vroeg stadium al hoger opgeleiden naar toe gegaan, inclusief theologen. Hier kwamen vooral mensen met weinig opleiding."

Nederlandse imams

Inmiddels zijn er wel Nederlandse jonge imams die de maatschappij goed kennen en verbonden zijn met de samenleving. "Theologisch zijn ze goed onderlegd. Ze hebben hun opleiding in het buitenland gehad bij gerenommeerde islamitische instellingen", weet Berger. Maar de organisatie achter Ramadan Expo noemt zich orthodox en nodigt dus vooral orthodoxe types uit.

"Er zijn zeker ook liberale stromingen in de islam. Bij alle religies zitten mensen in elkaars vaarwater en zijn ze het oneens", vertelt Berger hierover. "Dan beginnen ze een eigen kerk of synagoge. Bij moslims zie je dat ook. In die zin zijn ze perfect geïntegreerd in Nederland. Er is veel verschil van mening."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant