tv LIVE
meer NPO start

Ic-arts Jan over corona-uitbraak in zijn New York: 'Er zijn patiënten gestorven die het in Nederland hadden gered'

Ic-arts Jan over corona-uitbraak in zijn New York: 'Er zijn patiënten gestorven die het in Nederland hadden gered'
Jan Bakker
Bron: EenVandaag

In april was New York het epicentrum van de Amerikaanse corona-uitbraak. Jan Bakker, een Nederlandse ic-arts was op dat moment in Manhattan, waar hij werkt in een privékliniek. Nu is hij even terug in Nederland en blikt hij terug.

De Verenigde Staten hebben de ergste corona-uitbraak ter wereld. Dat heeft Dr. Fauci gezegd in een interview met CNN. 22 procent van alle coronadoden zijn in de VS gevallen, terwijl er maar 5 procent van de wereldbevolking woont. Bakker is even terug in Nederland voor familiebezoek en voor de studenten in Nederland die hij begeleidt.

Gebrek aan organisatie

Het eerste wat hem opviel bij terugkomst in Nederland is dat niemand hier een mondkapje draagt. "In New York en in het vliegtuig droeg iedereen een kapje en dan kom je hier... niemand!", zegt Bakker. Niet dat hij zich onveilig voelt. Hij houdt afstand en draagt zelf wel een kapje. Hij is eergisteren aangekomen, maar twee weken in quarantaine gaat hij niet. Vlak voor hij vloog heeft hij een coronatest gedaan. Die was negatief.

Inmiddels gaat het in New York naar omstandigheden goed. Heel anders dan tijdens de piek van de besmettingen in april. In het Langone Medical Center van de New York University waar Bakker werkt als onderzoeker en ic-arts liggen op dit moment slechts 4 coronapatienten. In totaal zijn tot nu toe in New York 422.000 mensen positief getest en 32.500 mensen aan corona overleden. Als hij reflecteert op die absolute hoogtijdagen dan is het eerste wat in hem op komt, het slechte systeem. "Aan de capaciteit lag het niet, dus als er dan toch tienduizenden overleden, dan is dat een gebrek aan organisatie", blikt hij terug.

'In Nederland hadden zij het gered'

In april vertelde hij al dat er in overvolle stadsziekenhuizen mensen overlijden, terwijl er in de privéziekenhuizen nog lege bedden waren. "In het Nederlandse systeem hadden die mensen het gered." Doelend op de verdeling van patienten in Nederland middels een landelijk coördinatiecentrum in Rotterdam.

In de VS, waarbij veel mensen slecht of onderverzekerd zijn voor ziektekosten, is er bijna geen uitruil tussen stadsziekenhuizen waar de armeren komen en ziekenhuizen voor de rijken. Uit onderzoek van de New York Times bleek onlangs dat sinds het uitbreken van de coronacrisis, er in de stad slechts vijftig mensen van de overvolle stads- naar de minder volle privéziekenhuizen zijn gegaan.

Lees ook

'Wanneer kan ik beginnen?'

Bakker legt het Nederlandse systeem weleens uit aan Amerikaanse collega's. De eerste reactie daarbij is steevast: "Wanneer kan ik beginnen in Nederland?" Gevolgd door de overpeinzing of het ook in de VS kan worden ingevoerd. Maar daar heeft de ic-arts een hard hoofd in.

"Als ik tegen Amerikanen zeg, vooral tegen die uit de midwest, dat ik uit Nederland kom, kijken ze vies. Dat land is socialistisch en dat vinden ze niks." Gaandeweg het gesprek dat dan volgt, informeert Bakker dan altijd even hoeveel men kwijt is aan ziektekosten en wat ze ervoor krijgen. "Als ik dan vertel wat ik in Nederland betaal en daar ongelimiteerde zorg voor krijg dan geloven ze dat niet. Dat kan niet! Jawel, dat kan wel, dat heet socialisme."

Gesjoemel

Vlak voor hij naar Nederland vloog had de geboren Urker een aanvaring op zijn werk. Tijdens een stafvergadering vertelde het hoofd van de afdeling over de registratie van patienten. Patiënten met corona waarvan vaststond dat ze binnen 48 uur zouden overlijden, moeten als 'ter observatie' worden geregistreerd. Bakker verbaasde zich daarover, want die patiënten krijgen wel degelijk beademing en worden zeker niet alleen geobserveerd.

De uitleg die volgde was dat op deze manier de patiënten niet meetellen in de statistieken van het aantal coronadoden van het ziekenhuis. Als die te hoog worden is dat slecht voor het imago van het ziekenhuis. Bakkers mond viel open. Toen hij aangaf dat dat totaal verwerpelijk is, was de reactie 'dat doet iedereen'. "Dus die kwaliteitstatistieken moet je met een korrel zout nemen."

Demonstrerende zorgmedewerkers in New York
Bron: EenVandaag
Demonstrerende zorgmedewerkers in New York

Kippenvel

Er zitten ook positieve kanten aan het werken in Amerika. Bakker zegt veel te leren. Zijn collega's in New York zijn heel goed theoretisch onderlegd. Een van de meest opvallende dingen vindt hij dat patienten bij de voornaam worden genoemd door zorgpersoneel. "De mensen vinden dat heel fijn. Het geeft het contact een bepaalde intimiteit". Elke avond om zeven uur wordt er voor het zorgpersoneel geklapt in New York. Dat is niet aan de nuchtere Bakker besteed. "Het heeft niets om het lijf als vervolgens in de ziekenhuizen in Brooklyn en Queens mensen in vuilniszakken lopen, omdat er geen schorten zijn."

Toch blijft hij niet bij alles onbewogen. Op een avond liep hij het ziekenhuis uit en toen stonden er 15 brandwagens te toeteren als eerbetoon. Brandweerlieden ziet Bakker als collega's. Zij doen veel aan eerste hulp in New York. "Toen zij dat stonden te doen voor ons, maakte dat wel heel veel indruk." Kippenvel? "Ja."

Luisteren

Verslaggever Laura Kors in gesprek met Jan Bakker

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Biodiversiteit minder belangrijk voor kabinet, maar als burger kun je ook iets doen: 'Verruil die hortensia voor een inheemse plant'

Biodiversiteit minder belangrijk voor kabinet, maar als burger kun je ook iets doen: 'Verruil die hortensia voor een inheemse plant'
Tijdens de Maand van de Groene Tuin worden mensen gestimuleerd hun tuin te vergroenen
Bron: EenVandaag

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

Bekijk ook

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

info

Wat is biodiversiteit?

"Biodiversiteit is de verscheidenheid aan leven, van een druppel slootwater tot een compleet bos, een oceaan of zelfs de aarde als geheel", schrijft Wageningen University & Research.

"Biodiversiteit omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de enorme genetische variatie binnen die soorten en de variatie aan ecosystemen waarvan ze deel uitmaken, van weiland tot wetland, van rivier tot delta en van bos tot woonwijk."

"Het gaat dus over veel meer dan bloemen, bomen, koralen en aaibare beesten. Het begrip biodiversiteit omvat het totaalpakket aan levende organismen en systemen op de aarde en de interacties daartussen."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Biodiversiteit minder belangrijk voor kabinet, maar als burger kun je ook iets doen

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Bekijk ook

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Donald Trump wil voor derde keer president van Amerika worden, kan dit? 'Hij kijkt naar Erdogan en Poetin als voorbeeld'

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant