Morgen is de eerste zittingsdag in de rechtszaak die meer dan 2.750 Nederlandse vrouwen hebben aangespannen tegen farmaceut Bayer. Ze kregen ernstige gezondheidsproblemen na hun sterilisatie met het implantaat Essure.

De vrouwen worden vertegenwoordigd door de Stichting Essure Claims, die Bayer in 2021 al aansprakelijk stelde via een collectieve schadeclaim.

'Lang op gewacht'

Ze hadden gehoopt er met de farmaceut uit te komen, vertelt advocaat Martijn van Dam van de stichting. "Maar Bayer kiest ervoor om toch een procedure af te wachten." En dus komt de zaak morgen voor bij de Rechtbank Midden-Nederland.

"Hier hebben de vrouwen lang op gewacht", zegt Van Dam. "Bayer laat hen in de kou staan en het is nu aan de rechter om daar verandering in te brengen."

Organen doorboord

Volgens de vrouwen en Stichting Essure Claims heeft het implantaat ernstige gezondheidsproblemen veroorzaakt. Advocaat Van Dam legt uit dat het gaat om ernstige klachten, waarbij de Essure-veertjes zijn losgeraakt en organen hebben doorboord.

"En je hebt ook klachten, en dat is het kwalijke, die wat minder eenvoudig aan Essure te relateren zijn. Zoals vermoeidheidsklachten en bloedverlies. Vandaar dat de problemen ook heel lang onder de radar zijn gebleven bij veel vrouwen."

Geen kinderwens

Natascha de Ruyter (48) uit het Brabantse Hank is een van de vrouwen die zich heeft aangesloten bij de collectieve schadeclaim. "Ik ben er 100 procent van overtuigd dat die veren mij zo ziek gemaakt hebben, 100 procent. En de artsen met mij."

In 2012 liet ze zich steriliseren met Essure, omdat ze zeker wist dat ze geen kinderen wilde. Volgens artsen was het een prettige en veilige methode, waarbij je niet onder narcose hoefde. Ideaal, dacht Natascha. Maar in de jaren erna kreeg ze allerlei klachten, zoals slapeloosheid, rug- en bekkenpijn, zenuwpijn, vergeetachtigheid en hoofdpijn.

'Ziekenhuis in, ziekenhuis uit'

Natascha veranderde van een sportieve en sociale vrouw met een eigen hondenschool in een doodziek mens dat nauwelijks van de bank kwam. "Het was 4 jaar lang ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Ik ging van de ene naar de andere specialist en had pijn, pijn, pijn."

Zelfs na een ziekenhuisopname van 10 dagen, waarin meerdere artsen aan haar bed verschenen, kreeg ze geen duidelijke diagnose, vertelt ze emotioneel. "Toen ben ik weer naar de huisarts gegaan en heb ik gevraagd: 'Heb je nog een optie, is er een alternatief? Want als dit de rest van mijn leven is, dan wil ik ermee stoppen.'"

'Ineens viel het kwartje'

"Ik ben helemaal niet zweverig, maar op zo'n moment grijp je alles aan. Dus op een gegeven moment ben ik naar een natuurgeneeskundige gegaan. Mijn partner was erbij toen die man met zo'n stokje aan kwam zetten om me door te meten. Mijn partner moest daar een beetje om lachen", vertelt ze.

De natuurgeneeskundige vroeg haar of ze klachten in haar buik had, waarop Natascha antwoordde dat ze eigenlijk overal klachten had, behalve in haar buik. "Maar hij hield vol dat hij daar verstoringen en ontstekingswaarden mat. En toen ineens viel het kwartje. Ik vertelde hem dat ik me een aantal jaar geleden had laten steriliseren. En dat de klachten daarna waren begonnen."

'Eindelijk iets tastbaars'

Na thuiskomst ging Natascha meteen googelen en belandde bij de Facebook-groep Essure Problemen Nederland. "Het was een feest van herkenning, toen ik de verhalen las van alle vrouwen die hetzelfde hadden meegemaakt. Ik heb de hele avond gehuild, was helemaal kapot. Ik had zoiets van 'eindelijk'. Eindelijk iets tastbaars."

In 2016 liet Natascha de Essure-veertjes verwijderen, waarna haar klachten snel afnamen. Toch zijn de klachten nooit helemaal weggegaan. Door een metaalallergie heeft ze auto-immuunproblemen ontwikkeld.

Hoop op 'sorry'

Natascha kijkt uit naar de rechtszaak, al weet ze dat het nog een hele tijd kan duren voordat de rechter tot een oordeel komt. "Ik zou graag willen dat Bayer zegt: 'Sorry vrouwen, dit hebben wij niet goed gedaan. Wij hadden dit anders moeten doen.'"

Daar ziet het vooralsnog niet naar uit. In een schriftelijke reactie zegt Bayer zich krachtig te zullen verdedigen tegen de vorderingen. "De hoogste prioriteit van Bayer is de veiligheid en effectiviteit van onze producten. We leven mee met iedereen die gezondheidsproblemen heeft gehad tijdens het gebruik van een van onze producten, ongeacht de oorzaak. Bayer heeft vertrouwen in de sterke punten van zijn rechtszaak en in de wetenschappelijke onderbouwing van Essure", schrijft een woordvoerder.

Fysieke en materiële schade

Advocaat Van Dam blijft bij zijn verwijt en zal namens de stichting ook een schadevergoedingsvordering voor de vrouwen vragen. "Deze vrouwen hebben fysieke en materiële schade opgelopen." Het verwijt is tweeledig, legt hij uit.

"In de eerste plaats heeft Bayer een product op de markt gebracht en veel te snel te rooskleurig voorgespiegeld. En in de tweede plaats: toen Bayer doorhad dat het mis was, veel klachten kreeg, hebben ze niks gedaan. Bayer heeft geen verantwoordelijkheid genomen en niet alsnog de vrouwen geïnformeerd over de werkelijke risico's van Essure."

'Niet in geld uit te drukken'

De schadevergoeding waarop wordt aangestuurd, varieert van 10.000 tot 40.000 euro per getroffen vrouw.

"Ik ben 6 jaar van mijn leven kwijt", zegt Natascha. "Het gaat mij niet zozeer om de hoogte van het bedrag. Het gaat mij om het feit dat ze het willen doen als een tegemoetkoming. Dat ze het erkennen. Ik kan daar niet een prijskaartje aan hangen, want ik denk niet dat je dat in geld kunt uitdrukken."

Afgelopen zomer was er veel aandacht voor de situatie van de 12-jarige Mikael. Hij is in Nederland geboren maar wordt uitgezet naar Armenië, waar zijn ouders vandaan komen. Wat voor opties heeft hij nog om toch te blijven? "Einde van de rit in Nederland."

Door de strenge veiligheidsmaatregelen rond de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni, wordt het verkeer rond de stad een bende. Rijkswaterstaat adviseert zelfs de Randstad te vermijden. Niet iedereen is enthousiast, en ondernemers vrezen voor hun omzet.