Hoe lossen we verdeeldheid over Israël-Palestina in Nederland op? 'Ook duidelijke rol voor de politiek'

Het gaat op social media van kwaad tot erger de laatste dagen. Ook Nederland lijkt totaal verdeeld over het conflict in Israël. Iedereen lijkt er een mening over te hebben. Het gesprek over de situatie, is uiterst moeizaam. Is dat op te lossen?

Ruimte voor nuance in de dialoof in Nederland lijkt er sinds de aanval van Hamas niet meer te zijn. "Het is echt een open zenuw", zegt Israël-kenner Peter Malcontent, die ook het gelijknamige boek schreef: Een open zenuw. Nederland, Israël & Palestina.

Van oudsher

"Je ziet het overal, online maar ook in gesprekken tussen mensen", zegt ook luitenant-kolonel bij de Landmacht Mostafa Hilali, die ook betrokken is bij de organisatie Saïd&Lody waar Joden en Moslims met elkaar in gesprek gaan.

"Dat komt omdat er binnen de Nederlandse samenleving al van oudsher, vooral sinds het einde van de jaren 70, langzamerhand een kloof is gaan ontstaan tussen verschillende groepen", zegt Israël-kenner Malcontent.

Snelheid van de escalatie

Hilali ziet dat het bijna onmogelijk is om het gesprek te voeren zonder een kant te moeten kiezen. "En daarmee verdwijnt gelijk de nuance", zegt hij. Wat er nieuw is aan deze situatie, is de mate van escalatie. En de snelheid waarmee het gebeurt, heeft volgens Hilali ook zijn effect op de discussie.

"Want op zaterdagochtend hoor je dat er misschien twee Israëli dood zijn en een dag daarna hebben we het al over honderden doden en ontvoerde mensen, en zie je dat de bombardementen in Gaza opgestart worden. Die snelheid leidt tot een ongekende verhuftering van de discussie, ook in de rest van de wereld, waar mensen het bijna niet meer bij kunnen houden."

Meningen

Hilali denkt ook dat niet iedereen meer openstaat voor de feiten, vooral omdat het conflict al zo lang speelt. "Mensen zijn dan klaar met de uitleg van de ander en met de rechtvaardigingen die er zijn. Dan gaat het alleen maar over: waar sta ik en wie verdedig ik. Dat is de situatie nu."

Israël-kenner Malcontent zegt ook dat we met name in de Nederlandse politiek ook nooit echt gepraat hebben over het Israëlisch-Palestijns conflict. "De mening was: we staan achter Israël. En dat zijn uiteindelijk twee mening geworden: achter Israël, of achter de Palestijnen. En die twee meningen zijn als vuurpijlen op elkaar afgeschoten. Daar wordt nooit iets mee gedaan."

Verwijt naar de politiek

Jaren terug toen Gretta Duisenberg de Palestijnse vlag op hing , was het huis te klein. "Dan heb je dus de ene mening en in dit geval een vrij forse, want toen was dat nog vrij ongewoon, om met de Palestijnse vlag te wapperen, en vervolgens krijg je daar dan een andere mening overheen", illustreert Malcontent. "Maar vervolgens vindt er helemaal geen dialoog plaats."

"En wat daarbij ook opvalt is dat de politiek in dat opzicht wat te verwijten valt, omdat de politiek eigenlijk zelf altijd het slechte voorbeeld geeft", zegt hij. "Want als je de discussie in de Kamer vanaf de jaren gaat volgen, dan zie je eigenlijk dat het vooral het uitwisselen van meningen is."

'Niet praten vanuit medelijden'

Hilali spreekt van geluk over het aantal mensen dat nog wel openstaan voor de dialoog. "En ik heb gemerkt, in formele en informele groepen, dat het helpt als je stopt met het praten met elkaar vanuit medelijden. Maar praat vanuit mededogen."

"Want als je vanuit medelijden praat, krijg je een hele sterke emotionele binding en dat heb je bijna altijd met één van de twee groepen en dan ga je letterlijk meelijden. Hun pijn wordt de jouwe. En dan is eigenlijk dit debat is niet meer mogelijk, want 'mij wordt pijn aangedaan'", zegt hij.

Beiden kanten lijden

"Want als je niet in staat bent om te zien dat er leed bestaat binnen de Israëlische kant van het conflict én dat er leed bestaat aan de Palestijnse kant, dan gaat er iets fout", zegt hij.

"Dan krijg je een ontmenselijking. En dat is ook waar de escalatie, de extreme houdingen en de extreme reacties vandaan komen. En dat is dus het gesprek dat we onderling moeten voeren."