Met een nieuwe corona- en griepgolf om de hoek, krijgen ziekenhuizen het steeds zwaarder. Hoogleraar Bart Berden roept dan ook op om anders met zorg om te gaan: beter overleg over mogelijke opties, en geen controles uitvoeren zonder logische reden.

Het is niet onbekend dat we te maken hebben met grote tekorten in ziekenhuizen. "Maar ook huisartsen en verpleeghuizen lijden hieronder", vertelt hoogleraar organisatie-ontwikkeling in het ziekenhuis Bart Berden. Berden is ook voorzitter van de raad van bestuur van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg.

Corona neemt veel in beslag

"Op dit moment besteden we 5 procent van onze capaciteit aan coronapatiënten", vertelt Berden. En dat is structureel, want het aantal is sinds de pandemie nooit onder de 5 procent geweest. "We letten er nu niet op, maar corona blijft aanwezig in de ziekenhuizen. Het neemt gauw een afdeling in beslag en dat hakt flink in de capaciteit."

Het kan zijn dat we nu op een redelijk stabiel punt zitten qua corona, zegt de hoogleraar. Maar er komt ook een griepseizoen aan. "En die is flink ziekmakend als je naar het buitenland kijkt." Tijdens corona zochten we elkaar niet op en bleef de griep weg. "Toen scheelde dat bedden, maar nu niet."

Bekijk ook

Volume zorg moet omlaag

Ook door de enorme vergrijzing die er al een tijdje aankomt, is een 'sluipend extra beslag' van 1.5 procent, vertelt Berden. "In totaal is dat 6 tot 7 procent die we er niet bij kunnen hebben. We hebben te weinig mensen, omdat veel van het personeel zzp'er is geworden."

"Dat betekent voor de zorgorganisaties dat we 60 tot 100 procent meer kwijt zijn aan persoon per verloning. Je kan voor hetzelfde geld minder mensen inhuren, en daardoor krijg je minder zorg. De achterstand die eraan komt is groter dan we kunnen bieden, tenzij we iets vinden om het volume aan zorg omlaag te krijgen."

Kwaliteit of tijd?

We moeten volgens de hoogleraar gaan kijken naar wat een behandeling toevoegt en hoe die eruitziet. "Het meest aansprekende vind ik zelf discussies over het levenseinde", zegt hij. "Kiezen we voor kwaliteit of tijd?"

"Je ziet dat er nog vaak een mechanisme zit van minder geïnformeerd zijn, en dat dat leidt tot kiezen voor meer tijd. Er is een goede discussie nodig waarbij wordt gekeken naar wat er goed is voor de patiënt. Dus misschien niet die uitvoerige operatie of therapie."

Bekijk ook

Goed gesprek met patiënt en familie

Daarmee bedoelt Berden niet dat we mensen eerder moeten laten doodgaan. "Deze discussie is echt kijken naar wat een patiënt belangrijk vindt. Betere kwaliteit van zorg moet ook leiden tot niet meer alles uit de kast willen halen."

"Het is een kwestie van voldoende tijd steken in overleg met een patiënt en familie om tot wijze keuzes te komen, in plaats van automatisch: we gaan alles uit de kast halen. Het wordt ingestoken op de wensen van patiënt en familie."

Onnodige onderzoeken

En dat geldt ook op andere trajecten dan het levenseinde. "Soms rookt iemand in je omgeving al 20 jaar en overlijdt er iemand in de buurt aan longkanker. Dan vragen mensen een longonderzoek aan bij de huisarts, zonder enige echte indicatie."

"Of mensen die een hartprobleem hebben gehad en zich elk jaar laten controleren als een soort apk'tje, oneerbiedig gesproken. Het voegt niks toe. Het is als schieten met een kanon op een mug", sluit de hoogleraar af.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.