Komt hij ooit nog, of moeten we afscheid nemen van de Elfstedentocht? Oud-winnaar Reinier Paping twijfelt niet: "Hij komt nog wél een keer." Ook Elfstedenvoorzitter Wiebe Wieling maakt zich geen zorgen: "Twee weken vorst is genoeg."

De gedachte dat er nooit meer een Elfstedentocht zou worden gereden doet Reinier Paping bijna huiveren. "Het zou verschrikkelijk zijn", zegt hij over dit scenario.

De hel van '63

Reinier Paping werd nog voor hij finishte in de twaalfde Elfstedentocht van 1963 al een levende legende. Het hele land zat aan de radio gekluisterd om te horen hoe de doorzetter uit Dedemsvaart zijn voorsprong op favorieten Jeen van den Berg, Jan Uitham en Anton Verhoeven steeds verder uitbouwde.

Inmiddels is hij 87 jaar, en is door zijn zege de winnaar van de meest tot de verbeelding sprekende schaatswedstrijd uit de Nederlandse geschiedenis. Die 'Hel van '63' was een tocht die gereden lijkt in een andere tijd, in een ander universum bijna. Beelden van schaatsers die met bevroren ogen en ledematen tussen opgewaaide sneeuwbanken voortstrompelen hebben zich in het collectieve geheugen vastgezet. Het zijn beelden die bijdragen aan de mythe van een twintigste eeuw waarin het bijna ieder jaar hard leek te vriezen.

Finish Reinier Paping
Bron: ANP

'Een hele generatie heeft de tocht niet meegemaakt'

Ondanks dat beeld van eindeloze schaatswinters, kende ook de vorige eeuw een periode van ruim 22 jaar waarin er geen Elfstedentocht werd georganiseerd, een periode waarin zwartkijkers de moed verloren. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren groeide op in die periode. "Een hele generatie had nog nooit een Elfstedentocht meegemaakt." Toen het dan in 1985 toch gebeurde, stond het hele land op z'n kop. De mythe bleek sterk genoeg, de Elfstedengeest overleefde moeiteloos die 8070 dagen. "We zitten nu in dezelfde situatie. Een hele generatie heeft de Tocht nog nooit meegemaakt", weet Van de Vooren.

Elfstedenvoorzitter Wiebe Wieling was er in 2012 al een keertje vlakbij: "Toen hadden we in een week al 25 centimeter ijs in Dokkum. alleen het zuiden deed niet mee, want daar had het gesneeuwd." Want was de Elfstedentocht vroeger na een lange ijswinter het toetje, waarbij de organisatie alle tijd had om zich voor te bereiden, tegenwoordig kan de Elfstedentocht door een geoliede organisatie met twee weken vorst worden opgetuigd. "Veertien dagen is genoeg, ik denk zelfs iets minder", taxeert Wieling zelfverzekerd

Nederland heeft een Elfstedentocht nodig

En als het dan losgaat, dan gebeurt er iets met Nederland. Iets wat Nederland nodig heeft, vindt Wieling. "Dat het land plat gaat is veel gezegd, maar dit is zo'n emotie, dit is zo'n traditie. Mensen zijn als vrijwilliger bereid alles te doen wat nodig is. We zitten er al zolang op te wachten. We willen laten zien dat we ook in déze tijd zonder sponsoring, zonder commerciële belangen en mét vrijwilligers we dit kunnen." Dat het land op de kop gaat twijfelt ook Paping niet aan, hij heeft het meegemaakt in '63. "Er is geen land dat zoiets heeft als de Elfstedentocht, dat het hele land in rep en roer brengt."

Wiebe Wieling
Bron: EenVandaag
Wiebe Wieling, voorzitter van de Vereniging de Friesche Elfsteden droomt bij de finish aan de Bonkevaart van de volgende Elfstedentocht.

'Laat die Elfstedentocht maar komen'

De natuur een handje helpen door de inzet van allerhande technologie wijst hij resoluut van de hand: "We krijgen zoveel technische adviezen van dingen die je allemaal kunt doen. Maar een van de uitgangspunten is dat het weer het wel even zelf moet doen." En dat weer, dat lijkt de komende weken mee te werken. "Ik heb toevallig een paar dagen gelezen, dat ze over twee weken een kou-inval verwachten die lang aan zal houden", zegt Paping hoopvol.

Wieling is voorzichtiger, maar neemt de woorden van de oud-winnaar wel serieus: "Ik vind het een wijze oude man. Ik ga er van uit dat hij gelijk heeft." Van Vooren is ook op de hoogte van de naderende kou. Over de komst van een eventuele Elfstedentocht deze winter zegt hij lachend: "Als het kan nog net voor 8 februari, maar 9 februari vind ik ook goed." Wiebe Wieling sluit hier volmondig bij aan: "Als het effe kan graag daar voor. Maar hoe dan ook, wanneer 30.000 mensen van ons verwachten dat we er klaar voor zijn, dan dat zal ook zo zijn. Dus laat maar komen, het is goed."

Lees ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.